اعتقادات و آداب ادیان ابتدایی مردم ملانزی

ویژگی های کلی اعتقادات
از مطالب محوری دین همه ملانزی ها اعتقاد ایشان به ارواح نیاکان است که از طریق دسترسی به قدرت های مافوق طبیعی می توانند برای اعقاب در قید حیات خویش خیر و یا شر به ارمغان بیاورند. خدایان، شیاطین، ارواح زمینی ماسالای در زبان بومی و سایر نیروهای عالم غیب نیز در امور انسان ها دخالت می کنند. در حالی که نظر پردازی کمی راجع به سرمنشأ جهان وسیع تر وجود دارد، افتخار اعطای فرهنگ محلی بومی و وسایل معاش و زندگی مردم بومی هر دو به خدایان خلاق و قهرمانان فرهنگ بومی داده می شود. حیوانات، خزندگان و یا ماهی ها می توانند به عنوان توتم ملحوظ شوند و بدین ترتیب پیوند و ارتباطی را بین گروه های قبایل و ساکنین طبیعی آن مناطقه فراهم آورند. رفاه و فراوانی و نظم و انضباط در محلات و اجتماعات کوچک بر کنترل موثر قدرت روحی معنوی (که گاهی «مانا» خوانده می شود) متکی است. این رفاه خود ر ا در دست آوردهایی عملی چون توفیق در جنگ، تجارت، پرورش خوک، و یا کشاورزی و رشد محصولات زراعی نشان می دهد. هم چنین این اعتقاد همگانی وجود دارد که خدایان ارواح بر اصول اخلاقی اجتماع محلی نظارت می کند و برای کسانی که رفتاری غیر اخلاقی دارند و یا این که تابوها را نقض می کنند، بیماری و تصادف پیش می آورند. اعتقاد به سحر و جادو نیز در سطح وسیعی به چشم می خورد و مردم به انجام آن ها می پردازند. اولاد زنده کسانی که تازه درگذشته اند، معمولا از طریق فال بینی و غیره به ارواح آنان متوسل می شوند تا علت مرگ ایشان را جویا شوند. مرگ های زودرس و خودکشی ها، شائبه سحر جادو را تقویت می کند که در مورد آن، قبل از آن که روح آزاد شود و بتواند به مقصد غایی خویش سفر کند، باید غرامتی پرداخت شود.

آداب و رسوم ابتدایی
ارواح نیاکان از طریق آداب فردی و جمعی مورد تعظیم و تکریم قرار می گیرند و در موضوعات زندگی مورد استمداد واقع می شوند. آیین های مردانه در خانه مراسم (هاوس تمباران) برگزار می شوند. جایی که ارواح نیاکان حضور خویش را از طریق ماسک های مقدس، ابزار موسیقی، طبل ها، و مدیوم (واسطه) های پیش گیری یا جذبه و خلسه نشان می دهند. در این آیین ها، مردان جوان قبیله با اسرار باطنی دانش قبیله ای آشنا می شوند. تولد، بلوغ، ازدواج، مبادلات تجاری، و خاکسپاری ها جملگی با مراسم جمعی همراه هستند که نوعا شامل برگزاری مهمانی و رقص و شادمانی (سینگ سینگز)، است. مراسم توزیع پول و غذا پیوندهای موجود بین زندگان و قدرت های غیبی را تقویت می کند. فنون سحر و جادوی مشفقانه، افسون و طلسم ها، افسونگری ها و طب گیاهی که جادوگران و سایر کارشناسان دینی از آن ها مطلع بودند، در آیین های خصوصی برای مداوای بیماری، پیش گویی، و موفقیت در شکار یا اظهار عشق، و نیز به منظور صیانت در برابر حیوانات خطرناک، ارواح و شیاطین خبیث، و جلوگیری از تاثیر سحر و جادو به کار گرفته می شوند.

نفوذ و تاثیرات خارجی
در خلال قرن گذشته قرن نوزدهم میلادی ملانزی از ناحیه تجارت، دولت و ادیان اروپایی مورد تهاجم و تاخت و تاز قرار گرفته است. منابع قدرت جدیدی که خارجیان به همراه آوردند (ثروت، تسلیحات، دارو)، محلات و اجتماعات سنتی را که در آن ها منزلت افراد بر پایه دست آوردهایی که به طور سنتی به رسمیت شناخته شده بود قرار داشته دست خوش دگرگونی عظیمی ساخت. دولت های استعماری به جنگ های قبیله ای پایان دادند و بدین ترتیب جوامع روستایی را از یک منبع متعارف مهم پرستیژ، و نیاز به خیلی از آداب و مناسک دینی، محروم ساختند. در هر صورت، از آن جایی که اعتقاد عمومی بر این است که قدرت اساسا موضوعی دینی است، افراد بومی چنین پنداشتند که با پذیرش آداب و اعتقادات دینی اروپایی ها می توانند در سطوح بالاتر قدرت و مکنتی که بنظر می رسد اروپاییان از آن ها برخوردارند سهیم شوند. بدین قرار، خیلی از افراد مسیحیت را وسیله صلح آمیزی برای دست یابی به هدف دینی که به طور سنتی در طلب آن بودند یافتند. هدف کسب زندگی مطمئن تر و مرفه تری که با طبیعت و جامعه سازگار و هماهنگ باشد. در بعضی از موارد، تاثیر فرهنگ خارجی با وسیله دفاعی جاافتاده ای که در بین طوایف بومی و جود داشت، یعنی احیای دین و مناسک دینی، مورد مقاومت واقع می شد. حرکت های «بومی گرایانه»، که غالبا توسط افرادی پیش گو (نبی)، اعم از زن یا مرد، هدایت می شد، با شور و شوقی همگانی و رفتاری و جد آمیز همراه بوده و بعضی از مواقع طرد کامل و یا تفسیر گزینشی دوباره تعالیم از دست رفته را شامل شده اند. در بین این حرکت ها، آن چه به نام «کیش های محموله ای» شهرت دارد و زیاد بحث می شود تنها یکی از چندین نوع حرکت مجزا و متمایز را تشکیل می دهد.

تحولات نوین
از حدود اواسط قرن نوزدهم میلادی ملانزیا شاهد فعالیت میسیونری (تبلیغی)، شدیدی بوده است. کسانی که از جزایر دیگر اقیانوسیه تغییر دین داده و به همراه بعضی از هیئت های خارجی آمده بدند، سهم مهمی داشتند. خود افراد ملانزیایی هم که تازگی به دین مسیحی در آمده بودند فعالانه در گسترش مسیحیت سهم داشتند. تحت قوانین حکومت های استعماری، هیئت های خارجی به برقرار ارتباطات مخابراتی کمک می کردند، مسئول امور بهداشتی و آموزشی بودند، و عقلانیتی روحانی (معنوی)، برای پذیرش شیوه های اروپایی به دست می دادند. جنگ اقیانوسیه (جنگ جهانی دوم)، در فاصله سال های 1941- 1945 تغییرات عظیمی به همراه آورد. هیئت های خارجی اموال و نیروهای اداری خود را از دست دادند. پرستیژ و کنترل اروپایی افول کرد و ضرورتا ابتکار عمل و تجربه ملانزیایی در امور کلیسایی افزایش یافت. در دورانی از جنگ هیئت های خارجی به نحو روز افزونی به کلیساهای ملی خود مختار که در بین آن ها همکاری تقریب گرایانه بسیار گسترده است جا داده اند. خیلی از میسیون های انجیلی کوچک تر نیز به صحنه وارد شده اند. گروه های دیگر هم مانند شاهدان یهوه، قدیسین روزگار جدید، و بهاییان فعال می باشند. حکومت اندونیزیایی «ایریان جایا» (گینه جدید غربی) به معنای تماس رو به افزایش با دین اسلام می باشد. با وجود نفوذ و تاثیرات عمده خارجی، ریشه های فرهنگی دین ابتدایی هنوز به صورتی زنده باقی است و نه تنها در زیربنای کیش ها و کلیساهای مستقل قرار دارد، بلکه به طور کلی در تبیین هویت و خواسته های مردم تازه استقلال یافته ملانزیای سهم دارد. بومی شدن الهیات، در کنار ادعیه و نحوه اداره کلیسا، فعالانه از طرف رهبران کلیسا تشویق می شود. مردم مشابهت های بین میراث اولیه خویش و جهان کتاب مقدس را مورد اشاره قرار می دهند: تجربه ای عملی و جمعی از حیات؛ احترام برای پدران و آباء در گذشته؛ کسب هدایت از ناحیه پیامبران (پیش گویان)، رویاها و مشاهدات شهودی؛ و بالاخره نجات و رستگاری از طریق ایجاد رابطه ای پربار با قدرت های بالاتر. براساس همین پایه و مبنای مشترک، رهبران مسیحی در صدد ایجاد مسیحیتی بومی و محلی هستند که جدای از استعمار و سلطه فرهنگ سفید پوستی باشد.

منـابـع

کلیــد واژه هــا