معنای کرسی در قرآن

کرسی در لغت به معنای تخت و علم است. طبری و قرطبی و ابن کثیر از ابن عباس روایت کرده اند که گفته است: کرسی خدا علم اوست. طبری گوید: خداوند همان گونه که از سخن فرشتگان خبر داده که در دعای خود گفتند: «ربنا وسعت کل شیء رحمة وعلما؛ پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فرا گرفته» (غافر/ 7)، در این آیه، نیز، خبر داده که «وسع کرسیه السموات و الارض؛ علم او آسمان و زمین را فرا گرفته است» (بقره/ 255). زیرا، کرسی در اصل به معنای علم است، و اینکه عرب به جزوه علمی کراسه گوید از همین باب است، چنانکه به علما و دانشمندان هم گفته می شود کراسی.
اضافه بر آنچه طبری گفته، ما نیز -به یاری خدا- می گوئیم: خداوند متعال سخن ابراهیم (ع) به قوم خود را آورده که به ایشان گفته است: «وسع ربی کل شیء علما أفلا تتذکـــرون؛ علم پروردگار من همه چیز را در برگرفته، آیا پند نمی گیرید؟» (انعام/ 80)
و سخن شعیب (ع) به قوم خود را که گفته است: «وسع ربنا کل شیء علما؛ علم پروردگار ما همه چیز را در برگرفته است» (اعراف/ 89). و سخن موسی (ع) به سامری را که گفته است: «إنما إالهکم الله الذی لا إله إلا هو وسع کل شئ علما؛ معبود شما تنها الله است، همان که جز او معبودی نیست، علم او همه چیز را فرا گرفته است» (طه/ 98). ششمین وصی از اوصیای رسول خدا یعنی امام جعفر صادق (ع) نیز، در پاسخ کسی که پرسید: معنای کرسی در جمله «وسع کــرســـیه السموات و الارض» چیست؟ فرمود: علم خداست. کرسی در قرآن کریم به هر دو معنای: تخت و علم آمده است. خداوند در داستان سلیمان (ع) در سوره ص فرموده: «و لقد فتنا سلیمان و ألقینا علی کرسیه جسدا..؛ ما سلیمان را آزمودیم و بر کرسی (تخت) او جسدی افکندیم...» (ص/ 34) و در این آیه می فرماید: «یعلم ما بین أیدیهم و ما خلفهم و لایحیطون بشیء من علمه إلا بما شاء وسع کرســیه السموات و الارض..؛ خداوند، پیشاوری آنان و پشت سرشان را می داند، و به چیزی از علم او آگاه نگردند، جز آنچه خود بخواهد. کرسی (علم) او آسمانها و زمین را فرا گرفته است» (بقره/ 255).
کرسی چنانکه در آیه شریفه مشهود پس از علمه آمده که با این قرینه معنای آن می شود: به چیزی از علم خدا -جز آنچه خود بخواهد- آگاه نگردند، علم او آسمانها و زمین را دربر گرفته است. بنابراین، معنای برخی از روایات که می گوید: «کل شیء فی الکرسی؛ همه چیز در کرسی است»، این می شود که: همه چیز در علم خداوند است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا