علم نافع نزد خداوند

اگر چنانچه علم به عنوان یک فضیلت مطرح است علمی است که تبصره اصل تقوا است، از این جا معلوم می شود آن علم که ذات اقدس اله طلب افزایش آن را به رسولش (ص) دستور می دهد و می فرماید: «و قل رب زذنی علما؛ بگو پروردگارا بر دانشم بیفزاى.» (طه/ 114) منظور علم نافع است و نفع علم در پرتو همان تقوا است. بعضی از علوم نه تنها در دنیا سودمند است، بلکه در برزخ و قیامت هم شکوفا می شود و بعضی از علوم فقط جنبه عملی و دنیایی دارد، اگر انسان در دنیا از آنها بهره صحیح برد سودمند است وگرنه علمی همچون علم کشاورزی، دامداری، راه و ساختمان سازی و مانند آن بعد از مرگ رخت برمی بندد، چون در بهشت جا برای کشاورزی نیست و هر جا مؤمن بخواهد، درخت می روید و هر جا بخواهد چشمه می جوشد. «عینا یشرب بها عبادالله یفجرونها تفجیرا؛ چشمه ای که بندگان خدا از آن می نوشند و به دلخواه خویش جاریش می کنند.» (انسان/ 6) اما معرفت حق و اسماء الهی، معرفت مواقف قیامت و مانند آن، در قیامت شکوفاتر می شود. گرچه تحصیل علوم سودمند از نظر شریعت اسلام یا واجب عینی و یا واجب کفایی است، اما مهم تر از همه همان معارف الهی است که به ذات مبارک رسول اکرم می فرماید: «رب زذنی علما» و در معرفی خود علم نیز می فرماید: «فاعلم انه لااله الا الله و استغفر لذنبک و للمؤمنین والمومنات والله یعلم متقلبکم و مثواکم؛ پس بدان که هیچ معبودی جز خدا نیست، و برای گناه خویش آمرزش جوی و برای مردان و زنان با ایمان (طلب مغفرت کن) و خداست که فرجام و مال هر یک از شما را می داند.» (محمد/ 19) علمی بالاتر از علم توحید نیست، زیرا که: «التوحید، ثمن الجنه؛ توحید، بهای بهشت است.»
اما این علم، در کنار طلب مغفرت و در کنار آن، نیایش است و این نشانه آن است که علم، هدف اصیل نیست، بلکه اعتقاد توحیدی اصل است، چون خودش عمل است و زمینه استغفار را فراهم می کند «فاعلم انه لاا اله الا الله و استغفر لذنبک و للمؤمنین و المؤمنات و الله یعلم متقلبکم و مثواکم» در بیان همین آیه کریمه رسول اکرم (ص) می فرماید: «خیرالعلم، التوحید و خیر العباده، الاستغفار؛ بهترین دانش ها توحید و بهترین نیایش ها استغفار است.»
در دسترسی به این گونه علوم نیز بین زن و مرد امتیازی نیست بلکه در مقام نیایش زنها موفق ترند. مهم ترین سرمایه زن انعطاف پذیری و مناجات با خداست. اگر این معارف عرضه بشود و زنها بفهمند و به آن عمل کنند، که ذات اقدس اله معیار را در چنین می داند که در آن معیار، زن و مرد سهیمند. و اینچنین نیست که میلیونها نفر تحصیل کرده و غیر تحصیل کرده ای که کارهای اجرایی و مقامی و پستی ندارند، به مقصد نرسید باشند. در این دعاها و مناجات ها نیز شرط نشده است که فلان دعا و مناجات مخصوص مرد است و زن سهمی ندارد.
بسیاری از علما و محققین هستند که می گویند چون شاغلان در امور اجرایی به اندازه کفایت هستند، نیازی به دخالت ما در امور اجرایی نیست، اینها اگر در معارف دینی و در خدمت به اسلام و مسلمین موفق تر نباشند، کم ندارند. پس معلوم می شود راه کمال و سلوک در چیز دیگری است و ما تفاوت را در چیز دیگر جستجو می کنیم. این قضیه منطقی را باز هم تکرار می کنیم که در آنچه معیار کمال است بین زن و مرد فرقی نیست و آنچه بین زن و مرد فرق است، معیار کمال نیست.

منـابـع

کلیــد واژه هــا