نیت انسان ها عامل اصلی لحوق به پیشوایان

در قرآن کریم داریم: «یَقْدُمُ قَوْمَهُ یَوْمَ الْقِیَـ'مَةِ فَأَوْرَدَهُمُ النارَ؛ فرعون در روز قیامت پیشاپیش قوم خود می رود و آنها را داخل در آتش می نماید.» (هود/ 98) «وَالذِینَ کَفَرُوا إِلَی جَهَنمَ یُحْشَرُون* لِیَمِیزَ اللَهُ الْخَبِیثَ مِنَ الطیبِ وَ یَجْعَلَ الْخَبِیثَ بَعْضَهُ عَلَی بَعْضٍ فَیَرْکُمَهُ جَمِیعًا فَیَجْعَلَهُ فِی جَهَنمَ أُولَـ'نءکَ هُمُ الْخَـ'سِرُونَ؛ و کسانی که کفر ورزیدند به سوی جهنم محشور می شوند برای آنکه خداوند، خبیث را از طیب جدا کند و آنچه از جنس خبیث هست، بعضی را به روی بعضی دیگر گذارده و همه را با هم متراکم و انبوه کند و یک پارچه آن را در آتش جهنم قرار دهد، ایشانند فقط زیانکاران» (انفال/ 36- 37) از این آیات لحوق و الحاق بخوبی روشن است. در بسیاری از روایات داریم: هر کس فلان عمل را انجام دهد، در روز قیامت هم صحبت و همنشین و جلیس و هم رتبه و هم درجه ماست، این از باب لحوق است. در صورتی که عامل به این عمل از اهل ایمان و ولایت باشد، لحوق و الحاق حتمی است و این برای شیعیان خالص و پیروان مکتب ولایت و دوستداران واقعی سروران و پیشوایان دین، بسیار جای خوشوقتی و دلگرمی است، که هر چند به صورت ظاهر با همه مَوالیان خود همنشین نبوده اند، در آخرت نه تنها همنشین و هم صحبت هستند بلکه بالاتر، با آنها مُلْحَق می شوند؛ «فَذلِک الشرَفُ نِعْمَ الشرف؛ این شرافتی بسیار والاست».
در «امالی» طوسی با سند متصل خود از امیرالمؤمنین امام علی (ع) روایت کرده است که مردی از انصار نزد پیغمبر آمد و گفت: ای رسول خدا! من طاقت فراق تو را ندارم، و من داخل منزل خود می شوم و چون یاد تو را می کنم خانه و شغل خود را ترک می کنم و می آیم به نزد تو تا به جهت محبتی که به تو دارم تو را ببینم! به یاد آوردم که چون قیامت برپا شود و تو داخل در بهشت روی و در اعلی علیین مقام تو را بالا برند، من چه کنم ای پیامبر خدا؟! این آیه نازل شد: «وَ مَن یُطِعِ اللَهَ وَ الرسُولَ فَأُوْلَـ'ئکَ مَعَ الذِینَ أَنْعَمَ اللَهُ عَلَیْهِم مِنَ النبِیِــنَ وَالصدیقِینَ وَالشهَدَاءِ وَالصـ'لِحِینَ وَ حَسُنَ أُوْلَـ'ئکَ رَفِیقًا؛ هر کس خدا و پیامبر را فرمانروایی کند با کسانی که بهره مند از نعمت خدا هستند همراه است یعنی با پیامبران و صدیقان و گواهان و شهیدان و صالحان که اینان خوب رفیقانی هستند» (امالی شیخ طوسی/ طبع سنگی ص39 و 40)
در این حال پیامبر اکرم (ص) آن مرد را طلبیدند و این آیه را برای او قرائت کردند و او را بشارت دادند. قضیه لحوق در اثر شفاعت و یا در اثر عوامل دیگر چون توبه و عمل صالح و غیرهما یکی از معارف دینی است. چقدر روایت داریم که دلالت دارند بر آنکه خوبی و بدی عمل بر اساس نیت است. اگر نیت خوب بود، عمل خوب است و اگر نیت بد بود، عمل بد است، گرچه ظاهر آن چشمگیر باشد؛ چون ساختن مسجد و دارالایتام و بیمارستان و مدرسه و غیرها. یک عمل خُرد و حقیر با نیت پاک، بهتر است از اعمال بزرگ و عظیم با نیت آلوده و مشتبه.

روایات وارده در اصالت نیت
شیخ زین الدین شهید ثانی در کتاب «منیة المرید» روایت کرده است که: «رسول خدا (ص) فرمودند: اینست و جز این نیست که اعمال منوط و مربوط به نیت هاست، و اینست و جز این نیست که بهره هر مردی همان چیزی است که در نیت آورده است؛ پس هر کسی که هجرت او به سوی خدا و رسول او بوده است، هجرت او به سوی خدا و رسول اوست، و هر کسی که هجرت او به سوی دنیایی است که به آن برسد و یا زنی است که او را نکاح کند، پس هجرت او به سوی همان چیزی است که به سوی او هجرت کرده است.» در کتاب «محاسن» احمدبن محمد از حضرت صادق (ع) روایت کرده است که: «قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَهِ صَلی اللَهُ عَلیه وَءَالِهِ وَسَلمَ: نِیةُ الْمَرْءِ خَیْرٌ مِنْ عَمَلِهِ، وَ نِیةُ الْفَاجِرِ شَر مِنْ عَمَلِهِ، وَ کُل عَامِلٍ یَعْمَلُ بِنِیتِهِ؛ نیت مؤمن بهتر است از عمل او، و نیت فاجر بدتر است از عمل او، و هر عاملی طبق نیت خود عمل می کند.» (محاسن برقی/ ج1- مصابیح الظلم/ باب 33: نیت- ص260- حدیث 315) و نیز با اسناد خود از حضرت صادق (ع) روایت کرده است که: «بنده مؤمن فقیر می گوید: خداوندا به من روزی کن تا فلان و فلان کار خیر و ثواب را انجام دهم. پس چون خدا این کلام را از او با صدق نیت ببیند، برای او همان اجر و پاداشی را می نویسد که اگر آن عمل را به جای آورده بود آن اجر و پاداش را می نوشت؛ و خداوند واسع و کریم است.»
نیز احمدبن محمدبن خالد از حضرت صادق (ع) روایت کرده است که: «قَالَ: إن اللَهَ یَحْشُرُ الناسَ عَلَی نِیاتِهِمْ یَوْمَ الْقِیَمَةِ؛ خداوند مردم را در روز قیامت طبق نیت هایشان محشور می کند.» (مصدر/ ص 262- حدیث 325) از اینجا خوب روشن می شود که عنوان و پیکره عمل بدون نیت ثمر بخش نیست و از بین می رود؛ و آنچه به درد می خورد روح و جان عمل است که همان نیت است و چون ناصبیان و معاندان سروران دین دارای نیت آلوده هستند، ملحَق به اولیای خود می شوند، گرچه پیکره کردارشان دارای اُبهَت و عظمت باشد، و چون مؤمنان و شیعیان دارای نیت پاک و خالص هستند، ملحق به اولیای خود می شوند، گرچه پیکره کردارشان چشمگیر نباشد و لغزش ها و خطاهایی نیز داشته باشند؛ شفاعت آنان را ملحق می کند و پیوند می دهد.

منـابـع

کلیــد واژه هــا