لاهیجان

لاهیجان از زیباترین شهرهای استان گیلان و ایران است. موقعیت جغرافیایی این شهر در ناحیه کوهپایه ای، که تپه ماهورهای آن را بوته های همیشه سبز چای در ردیف کاری های منظم هندسی پوشانده است، همراه با معماری بسیار زیبا و خانه های ویلایی با سقف ها و رنگ آمیزی متنوع، جلوه زیبایی به سیمای شهر بخشیده است. به عبارت دیگر در لاهیجان زیبایی های طبیعت و شهر سازی یکدیگر را تکمیل کرده اند

مردم شناسی و جغرافیا
لاهیجان منطقه ای است که از شمال به دریای خزر، از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل و از غرب به آستانه اشرفیه محدود می شود که در ۵۰ درجه و صفر دقیقه شرقی و در ۳۷ درجه و ۱۱ دقیقه شمالی عرض جغرافیایی قرار دارد. این شهر ساخته شده بر سرزمینی هموار و جلگه ای است که حاصل رسوبات به جای مانده از رودهای گیلان است. از نظر موقعیت جغرافیایی و ویژگی های تاریخی یکی از شهرهای مهم گیلان به شمار می رود و مدت ها مرکز بخش بیه پیش گیلان بوده است. شهرستان لاهیجان دارای دو بخش رودبنه و مرکزی و ۷ دهستان به نام های رودبنه، شیرجوپشت، آهندان، بازکیاگوراب، لفمجان، لیالستان و لیل است. این شهرستان بر پایه آخرین سرشماری دارای جمعیتی بیش از 220.000 نفر است. مردم آن بیشتر گیلک هستند و گالش به ساکنین ارتفاعات این منطقه اطلاق می شود که آن ها هم تیره ای از گیلکان بوده و زبان شان گیلکی است. زبان بومی این شهرستان، گیلکی با لهجه شرقی است که با لهجه غربی گیلکی (رشت و فومن) اندکی تفاوت دارد. دین مردم لاهیجان شیعه و از نوع ناصری است.

آب و هوا
آب و هوای آن در بخش جلگه ای معتدل و مرطوب و در قسمت کوهستانی سردسیر و خوش آب و هوا است.

آب و هوای لاهیجان
تاریخچه
شهر لاهیجان از دیر باز کانون بازرگانی ابریشم بوده و بیش ترین سهم را نیز در تولید و صادرات آن داشته است. صنعت چای یکی از مهم ترین صنایع کشاورزی این شهر است. نخستین بار چای در ایران توسط حاج محمدحسین اصفهانی به سال ۱۳۰۲ هـ.ق در عصر ناصرالدین شاه قاجار کشت شد که پیشرفتی نداشت و موفقیتی بدست نیاورد. اما شخصی بنام محمدخان قاجار قوانلو ملقب به کاشف السلطنه مشهور به چایکار در سال 1319 هـ.ق چای را در لاهیجان کشت نمود و به بار نشاند. وی در حقیقت پدر کشت چای در ایران بشمار می آید. در اثر به بار نشستن این فرآورده، تأثیرات شگرفی بر زندگی مردم منطقه و اقتصاد کشور به جای مانده است.
نام لاهیجان ریشه در ویژگی اقتصادی آن دارد. به گونه ای که واژه لاهیجان عربی شده لاهیگان است و لاهیگان مرکب است از لاهیگ +ان (لاهیگ = بافتنی و ان=پسوند مکانی) و به معنی مکان یا شهر بافندگان یا نساجان یا ابریشم بافان است. در تجزیه ای دیگر، لاه در پارسی میانه (پهلوی) به معنای ابریشم است و در برهان قاطع به معنای پارچه ابریشمی سرخ آمده است و جان پسوند مکان است. در نتیجه لاهیجان به معنای «شهر ابریشم و مکان ابریشم» است.
در افسانه ها بنای شهر لاهیجان به لاهیج ابن سام ابن نوح نسبت داده می شود ولی این وجه تسمیه نادرست و عوامانه بنظر میرسد (یا درست تر بگوییم، افسانه ای ساختگی برای عوام بوده که با عربی سازی نام ایرانی شهر بتوانند نام اصلی شهر را بار دیگر استفاده کنند. این روند در ایران تحت چیرگی تازیان و تعصبات شدید ضد ایرانی رواج داشته و ترفندی بوده برای رهایی از برچسب هولناک مجوسیت).
این شهر در گذشته در دورانی از استیلای اعراب و سیطرهٔ خلافت دارالاماره یا دارالامان هم نامگذاری شده بوده که بتدریج بار دیگر نام ایرانی خود را بازیافته، نخست لاهیجان المبارک و سپس لاهیجان خوانده شده. این شهر در زمان ساسانیان نیز وجود داشته است.

لاهیجان در سال ۷۰۵ ه.ق به دست اولجایتو فتح شد و امیر تیمور به آن لشگر کشید. پس از تیمور، سید امیر بیک و نوادگان وی، از سادات کیانی، بر شهر لاهیجان حکومت کردند. پس از سقوط حکمرانان کیانی، حاکمان صفوی در این شهر حکومت کردند. از حوادث ناگوار و مهم در تاریخ لاهیجان، طاعون در سال ۷۰۳ ه.ق، آتش سوزی سال ۸۵۰ ه.ق لاهیجان و اشغال آن توسط روس ها در سال ۱۷۲۵ میلادی است. در سال ۱۲۳۰ ه.ق لاهیجان دچار زلزله شد و در سال ۱۲۴۶، بار دیگر طاعون در آن کشتار کرد. شأن و شکوه لاهیجان در زمان خان احمدخان است. خان احمدخان یکی از حاکمان لاهیجان در قرن دهم است و کمتر حاکمی در گیلان چنین قدرتی را به خود دیده است و لاهیجان از این نظر در دوران طلایی خود بود.
در شوال سال ۱۰۰۰ ه.ق شاه عباس کبیر پس از آواره کردن خان احمدخان به لاهیجان آمد و دستور داد باغی که در مقابل قصر خان احمدخان بود و انواع گل ها و اقسام میوه ها در آن دیده می شد را خراب کردند و به زمین بازی چوگان و قپق اندازی تبدیل نمودند و پیرامون آن را درخت کاشتند. همچنین شاه عباس دستور داد باغ بیشه دژ خان احمد خان را که از آثار بزرگ بود، ویران کردند و به این ترتیب اثری از دودمان کیائیان گیلان بویژه خان احمدخان نگذاشتند، زیرا وی پسری نداشت که حفظ نام او نماید.
بعد از سقوط و مرگ خان احمدخان، لاهیجان دیگر به خود رنگ استقلال ندید و شهر رشت که در آن زمان روستایی بیش نبود کم کم مرکزیت و به واسطه توجه خاص شاه عباس حوزه اقتدار آن گسترش یافت و به دیگر بخش های گیلان چیرگی کافی پیدا نمود.

اماکن دیدنی
شهرستان لاهیجان دارای جاهای دیدنی و آثار تاریخی زیادی است که از آن جمله می توان اماکن ذیل را نام برد:
بقعه شیخ زاهد گیلانی (مربوط به قرن هشتم هجری واقع در جاده لاهیجان - لنگرود)
بقعه چهار اولیا یا چهار پادشاهان (مربوط به دوره تیموریان واقع در میدان سردار جنگل)
بقعه میر شمس الدین (پسر امام کاظم)
مسجد اکبریه
حمام گلشن
بام سبز (شیطان کوه)
استخر لاهیجان
گنجینه چای ایران (شامل موزه چای و آرامگاه محمد میرزا کاشف السلطنه پدر چای ایران)
تله کابین احرار (فاز اول تله کابین لاهیجان که از فراز بام سبز آن آغاز شده و به کوه فلاح خیر ختم می شود در سال 1384 شمسی راه اندازی گردید).
لاهیجان یکی از مراکز اصلی جنبش جنگلی ها بود. امروزه لاهیجان یکی از شهرهای زیبای استان با امکانات فراوان جهانگردی است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا