ثعْلَبیّه

ثعلبیه نام یکی از منزلگاه های کاروان سیدالشهداء (ع) حد فاصل راه مکه تا کوفه (عراق) که به کوفه نزدیکتر و نزدیک منطقه «زرود» واقع شده است. وجه تسمیه آن: ثعلبه نام مردی از بنی اسد بود که آنجا ساکن و چشمه ای حفر کرده بود. این جا مکانی است که عبدالله بن مسلم (سلیم) و منذربن مشمعل (مذری) که از مردم کوفه بودند و خبر شهادت مسلم بن عقیل و هانی بن عروه را در منزلگاه قبل بنام «زرود» از بکر بن مثعبه شنیده بودند به خدمت امام حسین (ع) آمده، سلام کردند و گفتند: خبری داریم. آشکارا بگوییم یا در نهان؟ امام نگاهی به اصحابش کرد و فرمود: من از اینها چیزی پنهان ندارم و آن دو نفر اخبار شهادت مسلم و هانی را به امام (ع) دادند و اما (ع) با شنیدن آن انالله و اناالیه راجعون گفت و اشک او جاری شد و همراهان و بنی هاشم نیز گریستند، فرزندان عقیل گفتند: ما تا انتقام از دشمن نگیریم دست بر نمی داریم و آنگاه عبدالله و همراهش گفتند: یابن رسول الله، این جریان نشان داد که شما در کوفه طرفدار ندارید، بهتر اینست که از همین جا برگردید و حضرت در این جا فرمود: «لاخیر فی العیش بعد هؤلاء؛ پس از اینها دیگر در زندگی خیر و سودی نیست، پس از مسلم و هانی و بعد از مردان و جوانانی مانند اینها» و در همین منزلگاه بود که یک نفر از مردم کوفه خدمت آن حضرت رسید و امام ضمن گفتگو از او پرسید که اهل کجاست و او گفت: کوفه، امام (ع) به او چنین فرمود: آگاه باش به خدا اگر ای مرد تو را در مدینه دیده بودم، رد پای جبرئیل را در خانه خود در وقت نزول وحی بر جدم را، به تو نشان می دادم. ای برادر کوفی آیا سرچشمه علم مردم پیش ما باشد و آنگاه آنها بدانند و ما ندانیم؟ چنین چیزی نخواهد شد! از این سخن امام (ع) معلوم است که در مقام جواب مرد کوفی اظهار شده، ولیکن متاسفانه درباره اصل سئوال مطلبی در تاریخ پیدا نشده است (بصائر الدرجات، اصول کافی)، نیز در همین منزل شخصی به خدمت حسین بن علی (ع) شرفیاب شد و از آن حضرت تفسیر 2 آیه از قرآن در سوره اسراء را سئوال نمود «یوم ندعوا کل اناس بامامهم»؛ «در روز قیامت هر قوم و ملتی را با امام و پیشوایشان می خوانیم» (اسراء/ 2)، امام در پاسخ او فرمود: برخی پبیشوایان هستند که مردم را به راه راست و به سوی سعادت و خوشبختی دعوت کرده و گروهی به او پاسخ مثبت می دهند و پیروی او می کنند و پیشوا و رهبر دیگری نیز هست که مردم را به سوی انحراف و بدبختی دعوت کرده و عده ای هم دنباله رو آنها می شوند که گروه اول در بهشت و گروه دوم در دوزخ جای دارند و سپس فرمود که این است معنای آیه فریق فی الجنة و فریق فی السعیر که گروهی در بهشت و گروهی در جهنم اند (به نقل از شیخ صدوق، خطیب خوارزمی).
کاروان حسین بن علی (ع) یک شب در این منزلگاه ماند. هنگام صبح مردی از اهالی کوفه بنام ابوهره ازدی با امام برخورد کرد، بعد از سلام گفت: یابن رسول الله، چه باعث شد که از حرم خدا و جدت بیرون آمدی؟ حسین گفت: و یحک یا اباهره، چه می گویی؟ بنی امیه مالم را گرفتند، صبر کردم، به خاندانم بد گفتند، تحمل کردم و خواستند خون مرا بریزند، بگریختم. قسم به خدا که این گروه ستمکار مرا می کشند و خداوند لباس ذلت بر آنها می پوشاند و شمشیری تیز بر سر آنها گمارد و مسلط کند بر آنها کسی را که زیر دست او از قوم سبا هم خوارتر شوند.

منـابـع

کلیــد واژه هــا