نظر مفسران درباره سوگند به دریا در قرآن

سوگند زیبایی که توجه ما را به درخشش عظیم، موجهایی نیلگون، و درونی پرمحتوا  که جهان شگفتیهایش می نامند و یک سوم کره زمین را به خود اختصاص داده «سوگند به دریا» است و بدین عبارت در قرآن آمده است "و البحر المسجور"، (طور /آیه 6: سوگند به دریای پر).

نظر مفسران
در مورد این آیه نیز چون دیگر سوگندهای قرآن، در اصل سوگند هیچگونه اختلاف نظر در بین مفسران مشهود نیست، لکن اختلاف در تفسیر کلمه ی "مسجور" پدید آمده که می توان به طور کلی در دو قول خلاصه نمود:

1. مسجور به معنی برافروخته شده، بسیار سوزان، به منزله تنور آتش است و در روز قیامت همه ی دریاها برافروخته و سوزان می شوند. مفسرانی که این نظر را برگزیده اند، غالبا به آیه "و إذا البحار سبحرت"، (تکویر/آیه 6: و هنگامی که دریاها چون آتش  شلعه ور گردند.) استدلال جسته اند. مرحوم طبرسی این معنی را از مجاهد و ضحاک و ابن زید نقل نموده است. طنطاوی نیز مسجور را به همین نحو بیان نموده و ابن عباس نیز آن را نقل می کند لیکن می گوید مراد از این دریا شاید آن باشد که در عصر کنونی کشف شده و در زمین قرار دارد. مراغی نیز آیه را به همین معنی گرفته و تقریبا  مشابه بیان طنطاوی تفسیر می کند.

2. بیشتر مفسران "مسجور" را به معنی (پرکرده شده) و مملو از آب گرفته اند. میبدی می نویسد: "مسجور" یعنی "المملوء ماء" سوگند به دریایی که از آب پر است. مغنیه چنین تفسیر می کند: سوگند به دریای پر که از آب تهی نمی شود. ابوحیان اندلسی از قتاده نقل می کند که وی گفته است: بحر مسجور به معنی مملو و پر است سپس اضافه می کند که این معنی در مورد لغت مسجور، معروف است، و طبری آن را ترجیح داده که آب دریا به این نحو است. جلالین و بیضاوی و فیض نیز در تفسیر خود آیه را به معنی دریای پر از آب تفسیر کرده اند. فخر رازی هر دو وجه فوق را در تفسیر خود آورده و ابی السعود به صورت احتمال ذکر کرده اند و سید قطب به معنی دوم گرفته می گوید: این معنی در مورد آیه مناسبت بیشتری دارد. از جهت  شهرت این معنی در بین مفسران و کثرت مفسرانی که آن را از نظر لغت و تفسیر
برگزیده اند، معنی دوم قابل قبول تر است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا