مصونیت پیامبر در سنت و سیره

مصونیت پیامبر اکرم تنها مخصوص گفتار ظاهری آن حضرت نیست و آیه کریمه ی «وما ینطق عن الهوی؛ و از روى هوس سخن نمى گوید.» (نجم/ 3) اختصاصی به لفظ و لسان ندارد بلکه مصونیت منطق، رفتار، سنت و سیره ی او را نیز می رساند.
فرضا از این آیه نتوان این معنای وسیع و فراگیر را استنباط کرد، از آ یه ی سوره ی انعام و سایر آیاتی که می گوید: پیغمبر جز از وحی تبعیت نمی کند، می توان به خوبی استظهار کرد: «إن أتبع إلا ما یوحی إلی؛ جز آنچه را که به من وحى مى شود پیروى نمى کنم.» (انعام/ 50)
سیره ی رسول خدا چه در گفتار و رفتار و چه در املا، که کتاب تسبیبی است هیچ گاه بدون اذن وحی نیست و در ابلاغ وحی نیز هرگز بخل نمی ورزد. اگر می بینیم بعضی از دانشمندان معلوماتشان را کتمان می کنند برای آن است که از بند آز و طمع رهایی نیافته اند. بعضی، هنر یا صنعت را احتکار کرده راضی نمی شوند آن را به دیگران تعلیم دهند، این گروه در مسائل علمی بخل می ورزند، مانند ثروتمندی که گرفتار بخل شده از بخشش و انفاق مال به دیگران دریغ می ورزد.
قرآن درباره ی هر دو گروه می فرماید: «سیطوقون ما بخلوا به یوم القیامة؛ زودا که آنچه بخل ورزیده اند، در روز رستاخیز طوق گردنشان شود.» (آل عمران/ 180)
آنان که در اثر ابتلا به بخل علمی از نشر دانش خویش بخل می ورزند همانند کسانی هستند که در اثر ابتلا به بخل مالی از انفاق دریغ دارند، اگر کسی از کمالی برخوردار شد باید بداند که این نعمت الهی است و باید آن را انفاق کند و موظف است فرمان خداوند را، که می فرما ید: «و مما رزقناهم ینفقون؛ از آنچه به ايشان روزى داده ‏ايم انفاق مى‏ كنند.» (انفال/ 3) رعایت نما ید، زیرا لازم است رزق الهی، در راه حضرتش به بندگان او داده شود، خواه نعمت علمی باشد یا نعمت مالی؛ و اگر در نشر علم یا بذل مال بخل ورزید این بخل، به صورت طوق عذاب، در قیامت ظهور می کند و گردنگیر او خواهد شد.