تبلیغ در میان بنی اسرائیل

حضرت مسیح مانند دیگر پیامبران، در تبلیغ آیین خود گفتگوهایی دارد که آیات قرآن نقل کرده است. البته امت وی نیز در مقابل تبلیغ او واکنش نشان داده بودند که آیات قرآن بیانگر آن می باشد. از برسی آیات قرآن استفاده می شود که شیوه تبلیغ حضرت مسیح در قرآن کمتر بیان شده است و شاید علت آن این باشد که حضرتش مردم را به صلح و توجه به آخرت و رویگردانی از دنیا دعوت می کرد و آنان را از جنگ و نزاع درباره متاع دنیا باز می داشت. وقتی آنان قسمت قابل ملاحظه ای را به دست فراموشی سپردند،نتیجه این شد که جنگ و نزاع در میان آنان تا روز قیامت راه یافت و این پیامد تلخ، نتیجه انحراف از تعالیم الهی است.
در نخستین آیات به این حقیقت اشاره شده شده است؛ آنجا که می فرماید: «و من الذین قالوا إنا نصرى أخذنا میثاقهم فنسوا حظا مما ذکروا به فأغرینا بینهم العداوة و البغضاء إلى یوم القیمة و سوف ینبئهم الله بما کانوا یصنعون؛ و از کسانى که گفتند: ما نصرانى هستیم، از آنها نیز پیمان گرفتیم، ولى آنان بخش مهمى از آنچه را تذکر داده شده بودند، به فراموشى سپردند، پس ما تا روز قیامت میانشان دشمنى و کینه افکندیم، و زودا که خداوند آنها را از آنچه مى کردند آگاه کند.» (مائده/ 14)
کلمه نصارا به پیروان حضرت مسیح گفته می شود و سیزده بار در قرآن وارد شده است. واژه نصارا، که جمع و مفرد آن نصرانی یا نصری است، منصوب به ناصره یکی از نواحی فلسطین است که گویا حضرت مسیح در آنجا متولد شده است. لذا گاهی عیسای ناصری و عیسای جلیلی خوانده می شد. این آیه حاکی است که خدا از آنان میثاق و پیمان گرفته بود، ولی متعلق میثاق در آیه ذکر نشده است. ممکن است متعلق آن استواری در توحید باشد، به گواه اینکه در آیه قبل «میثاق گیری» از بنی اسرائیل به وسیله موسی نیز بیان شده است؛ آنجا که می فرماید: «و لقد أخذ الله میثاق بنى إسرائیل؛ و همانا خدا از بنى اسرائیل پیمان گرفت.» (مائده/ 12)
ممکن است متعلق میثاق در هر دو آیه علاوه بر حفظ توحید، ایمان به پیامبران و فرمانبرداری از آنان در همه زمینه ها باشد. به گواه اینکه در همان آیه مربوط به بنی اسرائیل، مسأله اقامه نماز و ادای نماز و ادای زکات و ایمان به پیامبران و یاری دادن به آنان را مطرح نمود و می فرماید: «قال الله إنى معکم لئن أقمتم الصلوة و ءاتیتم الزکوة و ءامنتم برسلى و عزرتموهم و أقرضتم الله قرضا حسنا لأکفرن عنکم سیاتکم؛ خدا فرمود: همانا من با شما هستم، اگر نماز برپا دارید و زکات بدهید و به فرستادگان من ایمان بیاورید و یاریشان کنید و به خدا قرض الحسنه بدهید، قطعا بدى هایتان را از شما مى پوشانم.» (مائده/ 12)
در هر حال امت بنی اسرائیل (چه در عصر حضرت موسی و چه در زمانی حضرت مسیح) پیمان شکنی کرده و میثاق الهی را نادیده گرفتند ‍و آیه مورد بحث و قبل آن حاکی از پیمان شکنی های آنان است. آیه یاد شده حاکی از آن است که یهود و نصارا دست از آیین خود بر نخواهند داشت و تا روز قیامت بر آیین خود بر نخواهند داشت و تا روز قیامت بر آیین خود باقی خواهند بود و روشن می سازد که انقلاب حضرت مهدی (ع) به معنی محو این مذاهب نیست، بلکه این گروه ناچارند در ظل قدرت مهدوی به همان شرایط لازم در مورد اهل ذمه عمل کنند.
همچنان که آیه حاکی از وجود عداوت و دشمنی در میان نصارا تا روز قیامت است. تاریخ مسحیت و نبردهای فرقه ای در میان آنان گواه دیگری بر آن می باشد و اگر هم این گروه روزی دست به اتحاد بزنند، حلقه مشترک میان آنان نژاد و جغرافیاست، نه مذهب. و چیزی نمی گذرد که این وحدت فرو می پاشد. در سایه زشتکاریهای بنی اسرائیل، این گروه پیوسته از طرف پیامبران مورد لعن و نفرین قرار گرفته اند.
آیه کریمه از لعن داود و مسیح یاد کرده و متذکر می شود که آنان به قدری به زشتی خو کرده بودند که هر موقع افراد صالح آنان را از زشتی باز می داشتند هیچ اعتنایی نمی کردند؛ آنجا که می فرماید: «لعن الذین کفروا من بنى إسر ءیل على لسان داود و عیسى ابن مریم ذالک بما عصوا و کانوا یعتدون* کانوا لا یتناهون عن منکر فعلوه لبئس ما کانوا یفعلون؛ آن کسان از بنى اسرائیل که به کفر گراییدند، بر زبان داود و عیسى بن مریم لعنت شدند. این از آن روست که [آنها] سرکشى کردند و پیوسته تجاوز مى نمودند. آنها یکدیگر را از اعمال زشتى که مرتکب مى شدند باز نمى داشتند. به راستى آنچه مى کردند بد بود.» (مائده/ 78- 79)
سرانجام قرآن از پایه ی لجاجت و عناد آنان خبر می دهد که تصمیم گرفتند پیامبر الهی، یعنی حضرت مسیح را مورد آزار قرار دهند و یا نقشه ی قتل او را بکشند و به این اکتفا نکردند، بلکه دلایل و معجزات او را سحر آشکار خواندند؛ چنانکه می فرماید: «و إذ کففت بنی إسرائیل عنک إذ جئتهم بالبینات فقال الذین کفروا منهم إن هذا إلا سحر مبین؛ و آن گاه که چون براى بنى اسرائیل معجزاتى آوردى [آسیب] آنان را از تو باز داشتم، پس کسانى از آنها که کافر شدند گفتند: این چیزى جز جادوى آشکار نیست.» (مائده/ 110)
از مجموع این آیات استفاده می شود که عکس العمل بنی اسرائیل در برابر حضرت مسیح جنبه ی منفی داشته است.
الف: میثاقهای الهی با مسیح را نادیده گرفتند.
ب: به گناه و زشتی آنچنان خو کرده بودند که تبلیغ دیگران در آنان اثر نمی بخشید.
ج: در صدد ایذای مسیح و یا قتل او بر آمدند.
د: نتیجه این مخالفتها این شد که مورد لعن مسیح قرار گرفته و زندگی آنان به جای صلح و صفا، دستخوش جنگ و عداوت گردید.