این کتاب یکی از آثار و تألیفات آیت الله جعفر سبحانی است. این کتاب برای تبیین عقاید اسلامی که از طریق خاتم پیامبران و فرزندان پاک او در پرتو عقل و خرد به دست ما رسیده است نگارش یافته و مسائل اعتقادی را در 120 درس عرضه می نماید. در این کتاب کوششی شده است که برای اثبات عقاید اسلامی از روشن ترین براهین بهره گرفته شود و از هر نوع برهان پیچیده که برای نوع افراد، یقین آفرین نیست پرهیز گردد.
زندگینامه (آیت الله جعفر سبحانی تبریزی)
حضرت آیت الله جعفر سبحانی تبریزی در 28 شوال المکرم 1347 هـ.ق (20 فروردین 1308 ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود. آیت الله حاج شیخ جعفر سبحانی پس از فراغت از تحصیلات ابتدایی در مکتب خانه مرحوم میرزا محمود فاضل به فراگیری متون ادب پارسی پرداخت و کتاب های گلستان و بوستان و تاریخ معجم و نصاب الصبیان و ابواب الجنان و... را فرا گرفت. در 14 سالگی رهسپار مدرسه علمیه طالبیه تبریز گردید. از اساتید ایشان می توان به آیت الله روح الله خمینی و حاج شیخ حسن نحوی و میرزا محمدعلی مدرس خیابانی صاحب ریحانة الادب و استاد علامه طباطبایی و... اشاره کرد. ایشان یکی از مدرسان دارالتبلیغ اسلامی قم به شمار می روند که در زمینه تاریخ ملل و کلام اسلامی تحقیق می کنند و همچنین وی موسس مرکز مطالعات کلام اسلامی (موسسه آموزشی و پژوهشی امام صادق (ع)) در قم (1359) است و یکی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که در علم کلام سرآمد حوزه است. ایشان پس از درگذشت آیت الله شیخ جواد تبریزی و با استظهار به درخواست گروهی از مردم آذربایجان به صحنه مرجعیت وارد شد. از دیگر فعالیت های علمی و فرهنگی ایشان می توان به: تأسیس و نگارش دانشنامه کلام اسلامی، تأسیس مجله و مرکز تخصصی کلام اسلامی، تألیف کتب درسی دانشگاهی و حوزوی و عضویت در هیأت امنای دایرة المعارف اسلامی و.... اشاره کرد و از جمله آثار ایشان، الکتب الکلامیه و معجم المتکلمین، موسوعه طبقات الفقها، معجم التراث و الموسوعه الرجالیه، فروغ ابدیت، سیمای فرزانگان، آئین وهابیت و...
ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل 6 بخش است و هر بخش شامل 20 درس به شرح زیر است:
*خدا و نظام آفرینش:
درس اول: چرا درباره خدا به بحث و بررسی بپردازیم؟
درس دوم: آثار ارزنده ایمان به خدا
درس سوم: بحران های روحی و نگرانی ها
درس چهارم: تأثیر ایمان به خدا در کاهش بحران های روحی
درس پنجم: خداشناسی از راه فطرت
درس ششم: خداشناسی از راه استدلال
درس هفتم: سه اصل برهان نظم
درس هشتم: فرق تصادف با کارهایی که از روی تدبیر انجام می گیرد.
درس نهم: جلوه های نظم در جهان بالا
درس دهم: دلایل درخشنده توحید در وجود انسان
درس یازدهم: دلایل توحید در جهان نباتات
درس دوازدهم: بررسی برهان نظم از دیدگاه موازنه و کنترل
درس سیزدهم: راهیابی طبیعی موجودات زنده
درس چهاردهم: راهنمایی قرآن و پیشوایان معصوم (ع)
درس پانزدهم: با این اشکالات چگونه به خدا ایمان آوریم؟
درس شانزدهم: خدا را که آفریده است؟
درس هفدهم: سابقه گرایش به مادی گری و گفتار بعضی از دانشمندان درباره خدا
درس هجدهم: علل گرایش به مادی گری (اول و دوم)
درس نوزدهم: علل گرایش به مادی گری (سوم و چهارم)
درس بیستم: علل گرایش به مادی گری (پنجم و ششم و هفتم)
*خدا و صفات جمال و جلال:
درس بیست و یکم: خداوند یگانه (1)
درس بیست و دوم: خداوند یگانه (2)
درس بیست و سوم: مراتب توحید
درس بیست و چهارم: تثلیث
درس بیست و پنجم: خداوند توانا
درس بیست و ششم: پاسخ چند پرسش
درس بیست و هفتم: خدای عالم و دانا
درس بیست و هشتم: خدای حی و زنده
درس بیست و نهم: آفریدگار بصیر و سمیع
درس سی ام: خداوند حکیم
درس سی و یکم: پاسخ چند سوال
درس سی و دوم: خدای غنی و بی نیاز
درس سی و سوم: صفات سلبی (1)
درس سی و چهارم: صفات سلبی (2)
درس سی و پنجم: خداوند عادل و دادگر
درس سی و ششم: چهار پرسش و پاسخ آن (1)
درس سی و هفتم: چهار پرسش و پاسخ آن (2)
درس سی و هشتم: صفات ثبوتیه و سلبیه
درس سی و نهم: توضیح یک شعر
درس چهلم: صفات خدا عین ذات اوست
*نبوت:
درس چهل و یکم: نبوت عامه
درس چهل و دوم: لزوم بعثت از نظر وضع قوانین
درس چهل و سوم: لزوم بعثت از نظر تعلیم و تربیت
درس چهل و چهارم: نارسایی های علوم انسانی در زمینه اقتصاد و اخلاق
درس چهل و پنجم: با حقیقت اعجاز آشنا شویم
درس چهل و ششم: آورنده معجزه باید مدعی نبوت باشد
درس چهل و هفتم: معجزه پدیده بدون علت نیست
درس چهل و هشتم: چگونه معجزه گواه بر راستگویی مدعی نبوت است
درس چهل و نهم: چگونه معجزه را از غیر آن تمیز دهیم؟
درس پنجاهم: دو راه دیگر برای شناسایی پیامبران
درس پنجاه و یکم: وحی یا شعور مرموز
درس پنجاه و دوم: چرا وحی حس همگانی نیست؟
درس پنجاه و سوم: وحی از نظر لغت و قرآن
درس پنجاه و چهارم: آیا وحی زاییده نبوغ است؟
درس پنجاه و پنجم: چگونه ممکن است یک فرد در برابر گناه معصوم باشد؟
درس پنجاه و ششم: چرا باید پیامبران معصوم باشند؟
درس پنجاه و هفتم: گواه اول بر عصمت پیشوایان الهی از گناه
درس پنجاه و هشتم: گواه دوم بر عصمت پیشوایان آسمانی
درس پنجاه و نهم: مصونیت از خطا و اشتباه
درس شصتم: اطلاعات وسیع، علم و دانش سرشار
*خدا و پیامبر اسلام:
درس شصت و یکم: دعوتی جدید و آیینی نو
درس شصت و دوم: قرآن معجزه جاویدان پیامبر
درس شصت و سوم: امتیازات دیگر قرآن
درس شصت و چهارم: معجزه و شرایط آن
درس شصت و پنجم: اعجاز قرآن (1)
درس شصت و ششم: اعجاز قرآن (2 )
درس شصت و هفتم: اعجاز قرآن (3)
درس شصت و هشتم: اعجاز قرآن (4)
درس شصت و نهم: اعجاز قرآن (5)
درس هفتادم: اعجاز قرآن (6)
درس هفتاد و یکم: اعجاز قرآن (7)
درس هفتاد و دوم: اعجاز قرآن (8)
درس هفتاد و سوم: اعجاز قرآن (9)
درس هفتاد و چهارم: اعجاز قرآن (10)
درس هفتاد و پنجم: اعجاز قرآن (11)
درس هفتاد و ششم: اعجاز قرآن (12)
درس هفتاد و هفتم: اعجاز قرآن (13)
درس هفتاد و هشتم: اعجاز قرآن (14)
درس هفتاد و نهم: اعجاز قرآن (15)
درس هشتادم: اعجاز قرآن (16)
*خدا و امامت:
درس هشتاد و یکم: امامت و تشیع
درس هشتاد و دوم: لزوم بحث درباره امامت و خلافت
درس هشتاد و سوم: خصوصیات دو مکتب شیعه و سنی
درس هشتاد و چهارم: بهترین راه برای رسیدن به حقیقت
درس هشتاد و پنجم: امام حافظ اصول و فروع اسلام
درس هشتاد و ششم: سیاست داخلی و خارجی اسلام
درس هشتاد و هفتم: پایه آگاهی امت از احکام و فروع
درس هشتاد و هشتم: پایه رشد فکری مردم
درس هشتاد و نهم: برداشت پیامبر گرامی و یاران او از مسئله رهبری
درس نودم: تکامل روحی امت در پرتو نصب امام معصوم (ع)
درس نود و یکم: آیا حکومت الهی بدون امام معصوم امکان دارد؟
درس نود و دوم: سه طرح برای حل گره امامت و رهبری
درس نود و سوم: آیات قرآن و احادیث، امام را تعیین کرده است
درس نود و چهارم: پیامبر اسلام امام را تعیین می کند (1)
درس نود و پنجم: پیامبر اسلام امام را تعیین می کند (2)
درس نود و ششم: پیامبر اسلام امام را تعیین می کند (3)
درس نود و هفتم: پیامبر اسلام امام را تعیین می کند (4)
درس نود و هشتم: پیامبر اسلام امام را تعیین می کند (5)
درس نود و نهم: امامان دوازدهگانه در احادیث اسلامی
درس صدم: سکوت شکوهمند امام علی (ع)
*خدا و معاد:
درس صد و یکم: چرا درباره معاد بحث می کنیم؟
درس صد و دوم: آثار اجتماعی عقیده به معاد
درس صد و سوم: عقیده به معاد در میان ملل جهان
درس صد و چهارم: معاد در تورات و انجیل
درس صد و پنجم: قرآن و امکان بازگشت به زندگی جدید (1)
درس صد و ششم: قرآن و امکان بازگشت به زندگی جدید (2)
درس صد و هفتم: قرآن و امکان بازگشت به زندگی جدید (3)
درس صد و هشتم: دلایل لزوم رستاخیز انسان ها
درس صد و نهم: دلیل دوم و سوم بر لزوم معاد
درس صد و دهم: دلیل چهارم بر لزوم معاد
درس صد و یازدهم: آیا انسان علاوه بر تن، روح مجرد از ماده دارد؟
درس صد و دوازدهم: دلیل تجربی وجود روح
درس صد و سیزدهم: خواب های راستین گواه بر وجود روح
درس صد و چهاردهم: چگونه خواب های راستین گواه بر وجود روح است؟
درس صد و پانزدهم: زندگی برزخی چیست؟
درس صد و شانزدهم: کیفیت معاد در سرای دیگر
درس صد و هفدهم: کدام یک از بدن ها برانگیخته می گردد؟
درس صد و هجدهم: محکمه عدل الهی
درس صد و نوزدهم: چه گروهی در آتش مخلدند؟
درس صد و بیستم: هدف از کیفر چیست؟
کتاب عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث، عقل جعفر سبحانی تبریزی اسلام عقل توحید نبوت امامت معاد