کلیسا و عقاید مورمون ها (عقاید)

مقدمه

کلیسای مورمون در ششم آوریل 1830م. در ایالات متحده آمریکا به دست جوزف اسمیت تأسیس شد. این کلیسا شاخه های کوچک و بزرگی دارد که مهمترین آنها به نام «کلیسای عیسی مسیح قدیسان آخرالزمان» سالت لیک سیتی در ایالت یوتای آمریکا را مرکز خود قرار داده است.

زندگی و شخصیت جوزف اسمیت
وی در بیست و سوم دسامبر 1805م. در منطقه ویندسور از شهر شارون در ایالت ورمون آمریکا در خانواده روستایی و کشاورز متولد شد. او خود از سال های نوجوانی در مزرعه کار می کرد. اسمیت در حدود چهارده سالگی پس از مطالعات فراوان درباره اعتقادات مختلف مسیحی از قبیل ایمان متدیستی، ایمان مشایخی و ایمان تعمیدی که در آن زمان تبلیغات فراوانی داشتند، تصمیم گرفت از خداوند هدایت بخواهد، چنان که عبارتی در کتاب مقدس می گوید: «و اگر از شما کسی محتاج به حکمت باشد، از خدایی که به هر کس به سخاوت عطا می کند سؤال بکند و ملامت نمی نماید؛ و به او داده خواهد شد.» (رساله یعقوب 1:5)
اسمیت مدعی شد که خداوند بر او تجلی کرده و به وی گفته است که نباید از هیچ یک از این کلیساها پیروی کند. او بر اثر این ادعا با آزار مردم روبرو شد، اما بر باور خویش استوار ماند. وی بعدا گفت که در شب بیست و یکم سپتامبر 1823 باز هم از خداوند سؤال کرده و این بار شخصی بر وی جلوه گر شده است. «هنگامی که خداوند را این گونه می خواندم، نوری را مشاهده کردم که در اتاقم پدید آمد و فزونی یافت تا این که اتاق از ظهر روشن تر شد، در این هنگام بی درنگ شخصی در کنار بسترم پدیدار شد که در هوا ایستاده بود و پاهایش به زمین نمی رسید. او مرا با نام صدا کرد و به من گفت که وی رسولی است که از حضور خدا به سوی من فرستاده شده و نامش مورونی است و افزود که خدا کاری دارد که من باید آن را انجام دهم.... او گفت که نوشته ای مکتوب بر الواح زرین به ودیعت نهاده شده است که شرحی از ساکنان نخستین این قاره و منشأ آنان به دست می دهد. همچنین وی گفت که آن کتاب کمال انجیل پایانی را نیز همان طور که منجی به ساکنان قدیمی داده است، در بردارد.»
روز بعد اسمیت به تپه کومره رفت و الواح را در جایی که به او اعلام شده بود، یافت. من کوشیدم آنها را بیرون بیاورم، اما آن رسول مرا از این کار منع کرد و به من اطلاع داد که زمان بیرون آوردن آنها هنوز نرسیده است و تا چهار سال پس از آن هم نخواهد رسید. اما به من گفت که باید دقیقا یک سال پس از آن زمان به همان جا بیایم و او در آن جا با من ملاقات خواهد کرد و من باید این کار را تا زمانی که الواح را به دست آورم، ادامه دهم. چهار سال بعد اسمیت الواح زرین را برداشت تا آنها را همراه چند یار مورد اعتماد به کمک سنگ های قرعه کشی معروف به اوریم و تومیم که با الواح مخفی شده بودند، ترجمه کند. سرانجام، پس از گذشت بیست و چهار ماه و پایان یافتن ترجمه کتاب، آتشی مقدس الواح زرین را از بین برد. اسمیت در سال 1830 در حالی که بیست و پنج سال داشت، کتاب مورمون را به عنوان ترجمه الواح مذکور منتشر کرد. سرانجام در ژوئن 1844 گروهی از آشوبگران اسمیت و برادرش هایرم را در شهر کارتاژ در ایالت ایلینویز ترور کردند.

عقاید مورمون ها

مورمون ها معتقدند که جوزف اسمیت وسیله ای است برای تحقق اراده خداوند در مورد نجات امت ها و رستگاری باقی مانده خاندان اسرائیل و رساندن کمال انجیل به همگان. جوزف اسمیت اصول عقاید مورمون ها را در فصل مواد ایمان از کتاب مروارید گرانبها چنین شرح داده است:
1. ما ایمان داریم به خدای پدر ازلی و پسرش عیسی مسیح و روح القدس.
2. ما ایمان داریم که انسان ها به سبب گناهان خودشان مجازات خواهند شد و نه به سبب خطای آدم.
3. ما ایمان داریم که از طریق کفاره عیسی مسیح همه بشریت می توانند با اطاعت از قوانین و مقررات انجیل نجات یابند.
4. ما ایمان داریم که نخستین اصول و مقررات انجیل عبارتند از:
1) ایمان به خداوند عیسی مسیح
2) توبه،
3) تعمید با فرورفتن در آب برای آمرزش گناهان،
4) دستگذاری برای موهبت روح القدس.
5. ما ایمان داریم که خدا باید کسانی را از طریق نبوت و دستگذاری افراد مجاز فراخواند تا انجیل را موعظه کنند و در نظام آن به خدمت مشغول باشند.
6. ما ایمان داریم به همان تشکیلاتی که در کلیسای آغازین وجود داشت، یعنی رسولان، انبیا، شبانان، معلمان، انجیل نویسان و غیره.
7. ما ایمان داریم به موهبت زبان ها، نبوت، وحی، مکاشفات، شفا، فهم زبان ها، و...
8. ما ایمان داریم که کتاب مقدس تا جایی که درست ترجمه شده باشد، کلام خداست؛ همچنین ایمان داریم که کتاب مورمون کلام خداست.
9. ما ایمان داریم به همه آن چه خداوند وحی کرده است و به همه آن چه اکنون وحی می کند، و ایمان داریم که او باز هم امور بسیار بزرگ و مهمی را درباره ملکوت خدا وحی می کند.
10. ما ایمان داریم به معنای تحت اللفظی جمع شدن بنی اسرائیل و بازگشت ده قبیله و این که صهیون (اورشلیم جدید) در قاره آمریکا بنا خواهد شد و مسیح شخصا بر زمین حکومت خواهد کرد و زمین نو خواهد شد و جلال فردوسی خود را دریافت خواهد کرد.
11. ما به امتیاز پرستش خدای قادر مطلق طبق دستورهای وجدانمان قائل هستیم و این امتیاز را برای همه انسان ها روا می داریم تا هر شکل و هر جا و آنچه ممکن شود، عبادت کنند.
12. ما ایمان داریم که برای اطاعت از قانون و احترام و حفظ آن، باید تسلیم پادشاهان، رؤسای جمهور، فرمانروایان و عالی جنابان باشیم.
13. ما ایمان داریم که باید صادق، درستکار، پاکدامن، خیرخواه و فضیلت مند باشیم و به همه انسان ها نیکی کنیم و در واقع، می توانیم بگوییم که از مواعظ پولس پیروی می کنیم. ما به همه چیز ایمان داریم، به همه چیز امیدواریم، چیزهای زیادی را تحمل کرده ایم و امیدواریم بتوانیم همه چیز را تحمل کنیم. اگر چیزی فضیلت مند، دوست داشتنی، خوشنام یا قابل ستایش یافت شود، ما بسیار جویای آن هستیم.

کتاب های مقدس مورمون ها

مورمون ها علاوه بر عهد عتیق و عهد جدید کتاب های مقدس دیگری نیز دارند که مهمترین آنها کتاب مورمون است. مورمون ها این کتاب را مکمل کتاب مقدس و همسنگ آن می دانند و معتقدند که این کتاب همان الواحی است که اسمیت به کمک دو سنگ اوریم و تومیم از زبان مصری اصلاح شده و خط هیروگلیف به زبان انگلیسی ترجمه کرده است. دومین کتاب مقدس مورمون ها تعالیم و پیمان ها است که بخشی از تاریخ کلیسای مورمون را در اوایل تأسیس آن به دست می دهد. سومین کتاب آنان مروارید گرانبها است. گزیده هایی از سفر پیدایش و انجیل متی که با مطالبی دیگر آمیخته شده، همراه سرگذشت خود اسمیت و عقاید کلیسای مورمون در این کتاب آمده است. همچنین اسمیت شماری از آیات کتاب مقدس را به شیوه تازه ای به انگلیسی ترجمه کرده است.

موضوع کتاب مورمون:
قهرمانان کتاب مورمون یهودیانی هستند که اندکی پیش از ویرانی اورشلیم، در حوالی سال 600 ق. م. از آن شهر بیرون آمده اند. آنان در ابتدا یک خانواده کوچک هستند و به تدریج قومی بزرگ می شوند. شخصیت اصلی کتاب نافی است که در آغاز از ماجراهای خود سخن می گوید. او و پدرش، لحی، نبی هستند و به فرمان خدا پس از مسافرت در صحرا از تنگه برینگ به قاره آمریکا می روند. (نام تنگه برینگ یا آمریکا صریحا در کتاب نیامده است) نافی خود را در هر حال تسلیم امر خدا می داند، اما برادرانش، لامان و لموئیل، پیوسته بر او می شورند و از اوضاع شکایت دارند. از این رو، خداوند آن دو تن را لعنت می کند و پوستشان تیره می شود. مورمون ها سرخ پوستان آمریکا را که «لامانیان» می نامند، از نسل همین دو برادر (لامان و لموئیل) می دانند. در تمام کتاب تقابلی بین لامانیان بدکار (با پوست تیره) و نافیان درستکار (با پوست سفید) دیده می شود. نکته قابل توجه دیگر در کتاب مورمون نبوت ها و مکاشفاتی است که موضوع اصلی همه آنها عیسی مسیح است:
الف. پیش از میلاد: در این دوره در همه نبوت ها و مکاشفات از مسیح سخن می رود. انبیا می کوشند تا مژده آمدن او را به مردم بدهند و آنان را با او آشنا کنند و شعله ایمان به مسیحی را که هنوز نیامده است و به زودی خواهد آمد، در دلهایشان برافروزند.
ب. میلاد مسیح: میلاد مسیح با نشانه هایی همراه است و در آن زمان افراد زیادی به تحقق نبوت های انبیای پیشین پی می برند.
ج. مصلوب شدن: در این هنگام نیز نشانه هایی سهمگین پدیدار می شود.
د. تجلی مسیح: مسیح چند روز پس از مصلوب شدن، بر مردم جلوه گر می شود و آنان را موعظه می کند و پس از تعیین چند رسول، به آسمان می رود.
ه. پس از مسیح: گرچه انبیای کتاب مورمون برای تقویت ایمان مردم بسیار می کوشند، اما به تدریج ایمانشان کم می شود و نافیان بر اثر ضعف ایمان، در جنگ هایشان شکست می خورند و از بین می روند. مورونی آخرین مؤمن آنان است که الواح را برای آخرالزمان در جایی پنهان می کند. و ما از مسیح سخن می گوییم و در مسیح به وجد می آییم. از مسیح وعظ می کنیم و درباره مسیح نبوت می کنیم و طبق نبوت هایمان می نویسیم تا فرزندانمان بدانند برای آمرزش گناهانشان به دنبال کدام سرچشمه باشند. (دوم نافی 25:26) در کتاب مورمون، علاوه بر داستان اصل و منشأ سرخ پوستان، نبوت ها، مکاشفات، اندرزهای دینی و مباحثی پیرامون خدا وجود دارد. بخش عمده ای از اندرزهای دینی این کتاب دعوت به توبه است که در آن انسان ها معمولا با کلماتی حکمت آمیز و تأثیرگذار به توبه فراخوانده می شوند.
«پس وای بر شما ای همه گناهکاران! توبه کنید. توبه کنید؛ زیرا خداوند. خدا این را گفته است. اینک او دعوت خود را به همه انسان ها اعلام می کند و دست رحمت را به سویشان دراز کرده است و می گوید: توبه کنید تا شما را بپذیرم. آری، او می گوید: به سوی من باز آیید تا از شجره حیات تناول کنید. آری، نان و آب حیات را رایگان خواهید خورد و خواهید نوشید. آری، به سوی من بازآیید و کارهای شایسته را پیش آورید تا خرد نگردید و به آتش افکنده نشوید. زیرا اینک زمانی می آید که هر کس میوه خوبی پیش نیاورد یا هر کس کارهای شایسته انجام ندهد، موجبی برای ندبه و سوگواری دارد. ای گناهکاران، ای کسانی که به امور باطل دنیا فخر می ورزید، ای کسانی که ادعا کرده اید راه های پارسایی را می دانید، ولی مانند گوسفندان بدون شبان به بیراهه رفته اید؛ با این وجود، شبانی شما را فرا خوانده است و هنوز هم شما را فرامی خواند، اما صدایش را نمی شنوید.
اینک به شما می گویم که شبان نیکو شما را می خواند. و به نام خودش که نام مسیح است، شما را صدا می زند. و اگر صدای شبان نیکو و نامی را که به آن خوانده می شوید نشنوید، اینک شما گوسفندان آن شبان نیکو نیستید. و باری، اگر شما گوسفندان شبان نیکو نباشید، پس از کدام آغل هستید؟ اینک به شما می گویم که ابلیس شبان شماست و شما از آغل او هستید. و باری، چه کسی می تواند این را انکار کند؟ اینک به شما می گویم: هرکس این را انکار کند، دروغگو و فرزند ابلیس است.»

دیدگاه های مختلف درباره کتاب مورمون

1. کتاب مورمون کتابی الهی است و مطالب آن سخن خداست که جوزف اسمیت با ترجمه الواحی قدیمی که به وی ارائه شده، آنها را به مردم رسانده است؛ مورمون ها چنین اعتقادی دارند.
2. کتاب مورمون ساخته قریحه اسمیت است و او پیامبری دروغین، اما نویسنده ای تواناست. بیشتر کسانی که مورمون نیستند، در مقابل آن کتاب این گونه موضع می گیرند.
3. کتاب مورمون تقلیدی است از کتاب های دیگر و اسمیت تنها مقلدی زبردست بوده است که آثار برخی از نویسندگان را مبنای کار خود قرار داده است. مهمترین این نویسندگان سالامان اسپولدینگ است. اسپولدینگ (1761ـ1816) یک روحانی مسیحی است که در حدود سال های 1809 تا 1812 اثری را با نام دست نویس یافت شده نوشت، اما نوشته وی به چاپ نرسید. او می نویسد که سرخ پوستان از نسل رومیان باستان هستند که به قاره آمریکا مهاجرت کرده اند. در سال 1833 گروهی مدعی شدند که شخصی کتاب اسپولدینگ را به اسمیت داده است و آن کتاب اصل و منشأ نوشته های اسمیت است. یکی از دلایل آنان برای نظریه فوق این است که نام هایی مانند نافی، لحی، لابان، زاراحمله و مورونی که به فراوانی در کتاب مورمون به کار رفته است، در دست نوشته های اسپولدینگ نیز دیده می شود.
یکی دیگر از این نویسندگان آنان اسمیت است که کتابی را با عنوان اندیشه عبرانیان به چاپ رساند. او نیز در این کتاب سرخ پوستان را از بنی اسرائیل می داند و یکی از شواهد مدعای وی این است که سرخ پوستان هنگام جنگ مانند بنی اسرائیل صندوق های کوچکی را همراه داشته اند. این دیدگاه در حال حاضر اعتبار چندانی ندارد.

بریگم یانگ
پس از جوزف اسمیت، بزرگ ترین شخصیت کلیسای مورمون جانشین وی بریگم یانگ است و او در گسترش این مذهب همان اندازه نقش دارد که اسمیت در بنیانگذاری آن. یانگ در سال 1801م. در آمریکا متولد شد. در آغاز گرایش های متدیستی پیدا کرد، اما در سال 1832 با مطالعه کتاب مورمون به این مذهب گروید. یانگ در زمان حیات اسمیت بالاترین مقام را پس از وی نزد مورمون ها داشت و پس از کشته شدن اسمیت در 1844 جانشین او شد. او در ژوئیه 1847 مورمون ها را از ایلینویز به دره سالت لیک برد. هم اکنون سالت لیک سیتی در ایالت یوتا مهمترین مرکز مذهبی مورمون هاست. یانگ اندکی پس از ورود به این سرزمین نقطه ای را برای بنای معبد تبرنکل تعیین کرد که ساختن آن چهل سال به طول انجامید.
مورمون ها بنای این معبد را بخشی از طرح بنای صهیون می دانند. یانگ پس از اسمیت با عناوین نبی و رئیس شناخته می شد. وی به مناطقی سفر کرد و اهالی آن مناطق را به آیین مورمون فراخواند و افراد زیادی نیز به این مذهب نوپا گرویدند. او مدافع سرسخت تعدد زوجات بود و گفته اند که خود وی 27 همسر داشته است. بسیاری از احکام دینی مورمون ها از سخنان او سرچشمه می گیرد. یانگ سرانجام در سال 1877 چشم از جهان فروبست. هم اکنون دانشگاهی به نام او در سالت لیک سیتی وجود دارد که یکی از مراکز تحقیقاتی مهم مورمون هاست.