از اصحاب پیامبر اکرم (ص) در گروه مهاجرین و از شهدای «جنگ بدر» در هفدهم ماه رمضان سال دوم هجری است.
پدرش: ابوبکر بن عبد یالیل بن.... عبد منات: («یالیل و منات»، نام دو بت اعراب جاهلی بود)
برادرانش: خالد، عامر، ایاس، که به گفته «واقدی» مورخ اهل سنت، همگی با هم در خانه «ارقم» خدمت پیامبر (ص) رسیده و مسلمان شدند. (طبقات ج 3/336) این برادران، نخستین افرادی بودند که پیرو رسول خدا (ص)، از همان صدر اسلام شدند. همه آنان در جنگ های پیامبر (ص) در رکاب آن حضرت بودند.
گویند نام عاقل، قبل از مسلمان شدنش، «غافل» بود، چون به اسلام گروید، پیغمبر خدا (ص) نامش را «عاقل» گذاشت.
او و برادرانش، به همراه خانواده هایشان همگی از زن و مرد، از مکه به مدینه هجرت کردند و هیچ کس از آنها در مکه باقی نماند و در مدینه به خانه «رفاعة بن عبدالمنذر»، وارد شدند. رسول اکرم (ص) میان او و «مبشر بن عبدالمنذر»، پیمان برادری بست و هر دو در جنگ بدر، شهید شدند.
البته نقلی هم هست بر اینکه او با «مجذر بن زیاد»، پیمان برادری بستند.
عاقل در روز جنگ بدر، در سن 34 سالگی، به دست مالک بن زهیر حبشمی [حبشی]، برادر «ابواسامه حبشی» به شهادت رسید.
عاقل بن ابوبکیر لیثی زندگینامه اصحاب پیامبر اکرم شهید جنگ بدر