یادآوری سرگذشت تبهکاران

اگر بیم های اخروی، مایه بیداری گنهکاران می شود، یادآوری سرگذشت گنهکاران در این جهان که بر اثر نافرمانی گرفتار قهر الهی شده اند نیز موجب هدایت و بازگشت به معنویت می گردد و یکی از اهداف بزرگ قرآن در بیان قصه ها و سرگذشت ها، عبرت گیری و پندآموزی است تا همه افراد متوجه باشند که سرنوشت هوی و هوس و طغیان و تجاوز در همه جا یکی است و این مسئله، در قرآن آیاتی را به خود اختصاص داده که ما در بیان سرگذشت زندگی پیامبران به آن اشاره خواهیم کرد و در این جا به عنوان نمونه برخی را یاد آور می شویم:
1- شعیب به قوم خود چنین می گوید: «و یا قوم لا یجرمنکم شقاقی ان یصیبکم مثل ما اصاب قوم نوح او قوم هود او قوم صالح، و ما قوم لوط منکم ببعید؛ ای قوم، مخالفت شما با من سبب نشود که به عذابی مانند عذاب قوم نوح و هود و صالح گرفتار شوید و سرگذشت قوم لوط از شما دور نیست.» (هود/ 89)
2- پیامبر گرامی از جانب خدا مأمور شد که به مردم بگوید: اندکی در زندگی اقوام گذشته بیاندیشند و سرانجام زندگی تکذیب کنندگان پیامبران را از نزدیک ببیند، چنان که می فرماید: «قل سیروا فی الارض، ثم انظروا کیف کان عاقبة المکذبین» (انعام/ 11)
و به همین مضمون است آیه 69 از سوره نمل.
گاهی قرآن به صورت عمومی دستور بررسی زندگانی ملت های گذشته را داده و می فرماید: «فسیروا فی الارض فانظروا کیف کان عاقبة المکذبین؛ در زمین سیر کنید و سرانجام تکذیب کنندگان را بنگرید.» (نحل/ 36)
این نوع تبلیغ آنگاه موثرتر خواهد بود که افراد مورد تبلیغ از نظر نوع گناه، شبیه گذشتگان باشند که طبعا از نظر کیفر سرنوشت مشابهی خواهند داشت.
و نیز یادآور می شویم که همین طور که یادآوری سرگذشت تبهکاران، مایه بیداری گروهی می گردد، یادآوری روزگار خوش اقوامی که بر اثر طاعت زندگی سعادتمندانه داشتند، نیز موجب گرایش انسان ها به سوی هدایت و اطاعت خواهد بود و آیه یاد شده در زیر گویای این مطلب نیز هست.
«و لقد ارسلنا موسی بآیاتنا ان اخرج قومک من الظلمات الی النور وذکرهم بایام الله ان فی ذلک لآیات لکل صبار شکور؛ ما موسی را با دلایل روشن خود برانگیختیم تا قوم خود را از تاریکی ها به روشنی وارد سازد و روزهای خدا (اعم از نقمت و نعمت) را یادآوری کند و در این یادآوری برای افراد بردبار و سپاسگزار نشانه های هدایت است.» (ابراهیم/ 5)