شرح حال ادریس پیامبر علیه السلام

در تاریخ طبری آمده است: پدر ادریس پیامبر، یرد و مادرش برکنا بوده است. او زمانی به دنیا آمد که از عمر حضرت آدم (ع) ششصد و بیست و دو سال گذشته بود. او از آن روی به ادریس معروف گردید که صحف آدم و شیث را بسیار مطالعه می کرد. ادریس نخستین پیامبر بعد از حضرت آدم (ع) است. او حامل نور محمدی بود و نخستین کسی است که لباس دوخت و آن را به تن کرد.
در حدیث آمده است که روزی انبیاء یا از راه کشاورزی تأمین می شود یا از دامداری مگر ادریس پیامبر که او خیاط بود. از حضرت امام صادق (ع) روایت شده است که فرمود: مسجد سهله در کوفه خانه ادریس پیامبر بوده که در آن خیاطی می کرد و نماز می گزارد. ادریس چون به شصت و پنج سالگی رسید با زنی بنام «أدانه» ازدواج کرد و او متوشلح و پسران و دختران دیگر بزاد. آنگاه از فرزندان شیث خواست که خدای را عبادت کنند و از شیطان پیروی ننمایند و با قابیلیان در کارهای زشت و گمراهی درنیامیزند، که از او پذیرا نشدند و گروهی از ایشان با فرزندان قابیلیان مخلوط شده، ارتکاب معاصی و محرمات در میانشان رو به فزونی نهاد. هر قدر که ادریس ایشان را به خیر دلالت می کرد و از معاصی باز می داشت، آنها سر می تافتند و از کارهای زشت دست بردار نبودند. بنابراین او در راه خدا با ایشان جنگید، جمعی را کشت و گروهی از فرزند قابیلیان را به اسارت برد و به بردگی گرفت. تمام این وقایع در ایام زندگانی حضرت آدم (ع) صورت گرفته است. زمانی که ادریس به سن سیصد و هشت سالگی رسید، حضرت آدم (ع) چشم از جهان فرو بست.
ادریس در سن سیصد و شصت و پنج سالگی بنا به فرمان خدا پسرش متوشلح را به جانشینی خود برگزید و به او و خانواده اش متذکر شد که خداوند فرزندان قابیل و هرکس را که با ایشان معاشرت کند و به آنها متمایل باشد عذاب خواهد کرد، پس از این لحاظ آنها را از معاشرت و آمیزش با آنها منع فرمود.
در همان هنگام از سن وصی او (متوشلح) که حامل نور محمدی بود سیصد سال می گذشت و پدران او از یرد تا حضرت شیث همگی زنده بودند و حیات داشتند.

نزول صحف آسمانی بر ادریس و خیاطی او
در مروج الذهب آمده است:
پس از یرد، پسرش اخنوخ که همان ادریس پیامبر (ع) است جای پدر را گرفت. صابئین چنین گمان دارند که ادریس همان هرمس است، و اوست که خداوند عز و جل در کتابش خبر داده است که وی را به مکانی رفیع برکشیده است. ادریس نخستین کسی بود که خیاطی کرد و برای دوختن سوزن به کار برد. بر ادریس پیامبر (ع) سی صحیفه نازل شد و پیش از او بر حضرت آدم بیست و یک صحیفه و بر شیث نیز بیست و نه صحیفه نازل شده بود که در آن تسبیح و تهلیل آمده است.
خداوند، ادریس پیامبر را اسامی برج ها و ستارگان آموخت. در مرآة الزمان آمده است:
ادریس پیامبر در زمان حضرت آدم به دنیا آمد. او نخستین کسی است که فرزندان و نوادگان قابیل را به اسارت برد و برخی را نیز به بردگی گرفت. او در علم نجوم و موقعیت آسمان و بروج دوازده گانه و کواکب و سیارات اطلاعاتی وسیع داشت، و خداوند شناخت همه آنها را به وی الهام فرموده بود.

اختلاط نوادگان شیث و قابیل در زمان ادریس (ع)
در تاریخ یعقوبی آمده است: بعد از یرد، پسرش اخنوخ به جای پدر نشست، و به عبادت خدای سبحان پرداخت. در زمان اخنوج فرزندان و نوادگان شیث و زنان و فرزندانشان (از کوه رحمت) به زیر آمده، نزد قابیلیان رفتند و با آنها در آمیختند. این کار نوادگان شیث بر اخنوخ گران آمد، بنابراین پسرش متوشلح و لمک و نوح را فرا خواند و به آنها گفت: «من می دانم که خداوند این امت را به عذابی سخت خواهد گرفت و رحمت نخواهد فرمود.»
اخنوخ نخستین کسی است که قلم به دست گرفت و خط بنوشت. او به فرزندانش وصیت کرد که خدای را خالصانه عبادت کنند و صدق و یقین بکار برند. آنگاه خداوند ادریس (ع) را از زمین برگرفت و به آسمان برد.
بنابر آنچه که ذکر شد، ادریس (ع) صدیق و نبی بوده، خداوند کتاب و حکمت به وی مرحمت کرده بود و او مردمان زمانش را به شریعت الهی هدایت نموده بود. سپس خداوند وی را به مکانی رفیع برکشید. با این همه او از جانب خداوند به پیامبری قومش برانگیخته نشده، و با آیه و معجزه ای از سوی خداوند، بیم دهنده و منذر ایشان نبوده است.
در "طبقات ابن سعد" به سندش از ابن عباس روایت کند که گفت: نخستین نبی بعد از حضرت آدم (ع)، ادریس بوده که همان اخنوخ فرزند یرد می باشد.
پسر اخنوخ، متوشلح نام داشته که وصی پدر بوده، و اخنوخ فرزندان دیگری هم داشته است. پسر متوشلح، لمک است که وصی پدر بوده، و به غیر از او فرزندان دیگری هم داشته است. پسر لمک حضرت نوح (ع) بوده است.

وصیت یوارد به فرزندش اخنوخ
در کتاب اخبار الزمان آمده است: یوارد به اخنوخ وصیت کرد و علومی را که در نزد خود داشت به وی تعلیم داد، و مصحف سر را تسلیم وی کرد.