فرهنگ از دیدگاه دایرة المعارف حقوق بشر

در دایره المعارف حقوق بشر درباره فرهنگ آمده است:
فرهنگ حق هر انسان در خصوص مشارکت در زندگی فرهنگی، طبق میثاق جهانی حقوق بشر، به شرح زیر آمده است:
الف. ماده ی 1027- هر انسانی حق دارد که به طور آزاد در زندگی فرهنگی جامعه ای که در آن زندگی می کند مشارکت داشته و از مواهب و پیشرفت های هنری و علمی آن برخوردار شود.
ب. هر کس حق دارد تا از حمایت اخلاقی و مادی که در نتیجه ی تلاش علمی یا خلق آثار ادبی و هنری به دست می آورد برخوردار شود. این حق هم چنین در عهدنامه ی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد تایید بیشتر قرار گرفته است.
ماده ی 1015- کلیه ی کشورهایی که عضو این عهدنامه هستند این حق را برای هر انسانی به رسمیت می شناسند.
الف. در حیات فرهنگی شرکت کند.
ب. از مواهب پیشرفت های علمی و کاربردهایش بهره مند شود.
ج. از حق حمایت اخلاقی و مادی که در نتیجه ی آثار علمی یا ادبی و هنری او به وجود می آید برخوردار شود.
ماده ی 2015- اعضای این عهدنامه بایستی گام های لازم را در جهت احقاق حق فوق به صورت اقداماتی که در جهت حفظ توسعه و گسترش علم و فرهنگ شد به عمل آورند.
ماده ی 3015- اعضای این عهدنامه حق غیر قابل انکار تحقیقات آزادانه در وادی علم و فعالیت های خلاقانه ی فکری را به رسمیت می شناسند.
ماده ی 4015- اعضای این عهدنامه ضرورت همکاری های بین المللی را در زمینه های توسعه ی علم و فرهنگ مورد تایید قرار می دهند.
دفاع از حقوق انسانها در قبال تبعیضات نژادی و در قبال مسائل فرهنگی توسط عهدنامه بین المللی برای از بین بردن هر شکلی از تبعیض نژادی مورد تاکید قرار گرفته است.
ماده ی 5- هماهنگ با حقوق بنیادی که در ماده ی دوم این عهدنامه آمده است کلیه ی اعضای شرکت کننده متعهد هستند که از اعمال هر گونه تبعیض نژادی ممانعت به عمل آورند به نحوی که هر کس بتواند صرف نظر از نژاد رنگ پوست ملیت یا قومیت در مقابل قانون از حقوق یکسان برخوردار بوده و بالاخص در موارد زیر:
الف. اقتصاد به خصوص حقوق اجتماعی و فرهنگی
ب. حق برخورداری از مشارکت در فعالیت های فرهنگی.
رفع تبعیض بر اساس جنیست طبق عهدنامه حذف هرگونه تبعیض علیه زنان بوده که در ماده ی ذیل آمده است:
ماده ی 13- کشورهای شرکت کننده در عهدنامه اقدامات لازم را در جهت رفع هر گونه تبعیض زنان در زمینه های اقتصادی و اجتماعی به عمل خواهند آورد به نحوی که زنان از حقوق برابر با مردان برخوردار باشند به خصوص حق مشارکت در فعالیت های تربیت بدنی و ورزشی و تمامی جنبه های فعالیت های فرهنگی و در تشکیلات سازمان ملل وظیفه ی اولیه ی پاسداری و نظارت بر حمایت گسترش حقوق فرهنگی بر عهده ی یونسکو قرار گرفته است. ابزار یونسکو در جهت برقراری هدف فوق عبارت است: عهدنامه یونسکو که برای حمایت از اموال فرهنگی در زمان بروز تخاصم نظامی که با مقررات مربوطه در 14 می 1954 به تصویب رسیده و به نام عهدنامه ی لاهه معروف است؛ پروتکل همان عهدنامه مورخ 14 می 1954؛ عهدنامه ی یونسکو برای جلوگیری از قاچاق و یا انتقال واردات و صادرات اموال فرهنگی که در 14 نوامبر 1970 به تصویب رسیده است؛ عهدنامه ی مراقبت از میراث فرهنگی مورخ 16 نوامبر 1972؛ بیانیه ی اصول همکاری های بین المللی فرهنگی مورخ 14 نوامبر 1966؛ بیانیه ی یونسکو در خصوص اصول استفاده از فرستنده های ماهواره ای برای جریان آزاد اطلاعات پخش و مبادلات فرهنگی گسترده مورخ 15 نوامبر 1972 و بیانیه ی یونسکو در زمینه ی مشارکت و نقش رسانه های گروهی در زمینه ی تقویت صلح و مناسبات بین المللی تحکیم حقوق بشر؛ مبارزه با تبعیض نژادی و ایجاد جنگ مورخ 28 نوامبر 1978.
از ابزار دیگری که در زمینه حراست از حقوق فرهنگی می توان از آن نام برد اصلی است که بر طبق آن موزه ها بایستی در دسترس همگان قرار گیرد مورخ 14 دسامبر 1960؛ توصیه زمینه جلوگیری از استعمال غیر قانونی واردات و صادرات اموال فرهنگی مورخ 19 نوامبر 1964؛ توصیه در زمینه ی حمایت در سطح ملی، از میراث فرهنگی و طبیعی مورخ 16 نوامبر 1972؛ توصیه در زمینه ی مراقبت از اماکن تاریخی معاصر مورخ 26 نوامبر 1976؛ توصیه در زمینه ی مراقبت از اماکن تاریخی معاصر مورخ 28 نوامبر 1978؛ توصیه یونسکو در زمینه ی وضعیت هنرمندان مورخ 27 اکتبر 1980 و طبق عهدنامه بین المللی در زمینه ی حقوق اجتماعی و فرهنگی که توسط شورای اقتصادی و اجتماعی در تاریخ 11 می 1976 به تصویب رسید یونسکو می بایست به طور مرتب در روابطه با چگونگی پیشرفت در زمینه ی حفظ حقوق و مواردی که طبق ماده 18 بر عهده گرفته به شوراها گزارش دهد. اطلاعات در زمینه ی پیشرفت موازین ماده ی 15 عهدنامه پیرامون حق شرکت در فعالیت های فرهنگی تحت عنوان کوشش های یونسکو در زمینه ی اقتصاد حقوق فرهنگی و اجتماعی به ثبت می رسد.