پدیده باد و باران و تگرگ در آیات قرآن

در قرآن کلمه ینزل به معنی «تدریجا فرو می فرستد» بکار رفته است. فرق است میان انزال و تنزیل. انزال فرود آوردن یکدفعه را می گویند، مثل «انا انزلناه فی لیله القدر؛ ما (قرآن را) در شب قدر نازل كرديم» (قدر/ 1)، که نزول دفعی قرآن کریم را بیان می کند. تنزیل نزول تدریجی است. معلوم است: چون باران و تگرگ تدریجا می آیند، لذا تعبیر ینزل می کند: «و ینزل من السماء من جبال فیها من برد؛ و (خداست كه) از آسمان از كوههايى (از ابر يخ‏زده) كه در آنجاست تگرگى فرو می‏ريزد» (نور/ 43). اخیرا از نظر علمای امروز، مطلب کشف شده است که در طبقات بالای جو که گاهی ابرها روی یکدیگر متراکم می شوند، در آن قسمتهای بالا هوا بسیار سرد می شود و در آنجا درست مانند کوهی از یخ واقعا وجود دارد، و این تعبیر قرآن واقعا اعجاز آمیز است. چه کسی می دانست که چنین چیزهایی در آن فضاهای بالا وجود دارد؟ «و ینزل من السماء من جبال فیها من برد»؛ که مقصود فرستادن تگرگ است. شاید «من برد» متعلق به «ینزل» باشد: تگرگهایی از کوههایی که در آنجا وجود دارد می فرستد. «فیصیب به من یشاء و یصرفه عن من یشاء؛ این تگرگها را به (سوی) آنکه اراده خودش تعلق بگیرد می فرستد که اصابت کند و از هر که نخواهد بر می گرداند» (نور/ 43)، یعنی خیال نکنید که کار خدا نظیر کارهای بشری است که تیر همین قدر که از نشانه بیرون رفت دیگر از اختیار تیرانداز خارج است، این در کار بشر است، کار خدا هیچ وقت از اراده خدا و مشیت خدا و از سلطه الهی بیرون نمی رود.
بعد اشاره می کند به آن وقتی که رعد و برق می زند: «یکاد سنا برقه یذهب بالابصار؛ نزدیک است نور برقش چشمها را برباید و ببرد» (نور/ 43). این هم یک آیه. در این آیه هم باز قرآن ضمن آوردن کلماتی که صددرصد با واقعیت کائنات جویه تطبیق می کند و بعد از هزار و چند صد سال علم بشر باید به آنها برسد باز هدف خودش را تعقیب می کند: اینها همه آیات الهی هستند، نشانه های خدا هستند، خداست که عالم را بر این نظم و بر این اساس قرار داده: خورشیدی باید باشد، خورشید بتابد، به هر جا که بتابد در آنجا حرارت پیدا شود، حرارت حجم هوا را زیادتر کند، هوای گرم بالا برود و هوای سرد پایین بماند، هوای گرم بریزد روی هوای سرد، هوای سرد از زیر نفوذ کند در هوای گرم، باد پیدا شود، زمین را نسبت به خورشید در یک وضع خاصی قرار دهد، حرکت شبانه روزی پیدا شود، که بعد می فرماید: «یقلب الله اللیل و النهار؛ خداست كه شب و روز را با هم جابجا میكند» (نور/ 44). خود حرکت شبانه روزی که طبعا میزان تابش آفتاب را در نقاط مختلف در حال متغیری قرار می دهد، از عوامل این کائنات است. ولی به هر حال همه این نظامات، نظاماتی است که خدا به مشیت کامله خودش برقرار کرده است و اگر نبود مشیت و حکمت الهی، چنین مسائلی در عالم نبود.