چگونگی رفتار امام صادق (ع) با عرب و غیرعرب

مردی به امام صادق (ع) عرض کرد: مردم می گویند هر کس که عربی خالص یا مولای خالص نباشد پست است، امام فرمود: مولی خالص یعنی چه؟ گفت: یعنی کسی که پدر و مادرش هر دو قبلا برده بودند. فرمود: مولای خالص چه مزیتی دارد؟ گفت: زیرا پیغمبر فرموده است مولای هر قومی از خود آنهاست، پس مولای خالص اعراب مانند خود اعراب است، پس کسی صاحب فضیلت است که یا عربی خالص باشد و یا مولای صریح باشد که ملحق به عربی است.
امام فرمود: آیا نشنیده ای که پیامبر اکرم فرمود من ولی کسانی هستم که ولی ندارند، من ولی هر مسلمانم خواه عرب و خواه عجم؟ آیا کسی که پیغمبر ولی او باشد از پیغمبر نیست؟ امام سپس اضافه فرمود: از این دو کدام اشرفند؟ آیا آنکه از پیغمبر و ملحق به پیغمبر است یا آنکه وابسته به یک عرب جلف که به پشت پای خود ادرار می کند؟ سپس فرمود: آنکه از روی میل و رضا داخل اسلام می شود بسی اشرف است از آنکه از ترس وارد اسلام شده است. این اعراب منافق از ترس مسلمان شدند ولی ایرانیان با میل و رغبت مسلمان شدند (سفینة البحار، ج 2، ماده ولی، ص693-692).
از این نوع جریانها که نشان می دهد سیاست تبعیض و تفاوت میان عرب و غیر عرب در جهان اسلام اجرا می شد و ائمه اطهار عموما با این سیاست مخالفت می کرده اند در تاریخ اسلام زیاد دیده می شود. همین به تنهایی کافی بوده است که ایرانیان که از طرفی به روح و حقیقت اسلام بیش از دیگران توجه داشته اند و از طرف دیگر، بیش از هر قوم دیگر، از این تبعیضات زیان می دیده اند طرفدار خاندان رسالت بشوند.