جستجو

توجه مسلمین به علم تاریخ

مورخین اسلامی خیلی زیادند، شاید در کمتر رشته ای مانند رشته تاریخ تألیف شده باشد.
جرجی زیدان می گوید: مسلمانان بیش از هر ملت دیگر (باستثنای ملل عصر جدید) در تاریخ پیشرفت کرده و کتاب نوشتند، به قسمی که در کشف الظنون نام 1300 کتاب تاریخی ذکر شده است. و این عدد جز کتابهائی است که در شرح آن تواریخ نوشته شده و یا کتابهائی که در تلخیص آن تواریخ تألیف شده و یا کتبی که در تاریخ تدوین شده بود و از دست رفته که نام هیچیک از آنها در کشف الظنون نیست.
مسعودی در مقدمه کتاب مروج الذهب خود نام ده ها کتب تاریخی را برده که در زمان او موجود بوده.
در تدوین تاریخ اسلامی ملل گوناگون شرکت کرده اند از اندلسی گرفته (مانند ابن عبدالبر و ابن بشکوال و ابن آبار) تا مصری (مانند مقریزی و جمال الدین قفطی) و دمشقی (مانند ابن عساکر، و صفدی) و عراقی (مانند خطیب بغدادی و عبدالرحمان بن الجوزی و سبط وی، شمس الدین ابوالمظفر بن الجوزی و ابن خلکان اربلی ایرانی الاصل) و تونسی (مانند ابن خلدون).
به علاوه انواعی تاریخ نویسی در اسلام وجود داشته است از سیره و تاریخ شخص معین گرفته (مانند سیره های نبوی، و تواریخ مخصوص برخی پادشاهان) تا تواریخ شهرها (مانند تاریخ قم) و تاریخ کشورها (مانند تاریخ مصر و تاریخ دمشق) و تاریخ علوم یعنی تاریخ اهل یک فن (مانند طبقات الحکماء و طبقات الاطباء و طبقات الحفاظ ) و تواریخ عمومی (مانند تاریخ یعقوبی و تاریخ طبری) علاوه بر همه اینها برخی جغرافی نویس بوده اند مانند المقدسی صاحب احسن التقاسیم و اصطخری فارسی صاحب صورالاقالیم و مسالک الممالک.

منابع

  • مرتضی مطهری- خدمات متقابل اسلام و ایران- صفحه 451

کلید واژه ها

اسلام تاریخ اسلام نویسندگان مورخان

مطالب مرتبط

برخی از مورخین غیر عرب (مولی) در قرون اولیه اسلامی نظر عطاملک جوینی درباره نحوه بسط اسلام در چین بنی عباس نقش اسلام در وحدت ملل مختلف نظر سرجان ملکم در مورد وضعیت ایران مسعودی عوامل مؤثر در نشاط علمی شیعه در زمان امام صادق (ع)

اطلاعات بیشتر

برخی از مورخین غیر عرب (مولی) در قرون اولیه اسلامی

ابزار ها