ولادت
نهمین امام شیعیان نام مبارکش محمد است و القاب و کنیه های فراوانی دارد؛ مشهورترین لقبش جواد و هادی است و معروف ترین کنیه اش ابوجعفر. امام جواد (ع) در ماه رجب سال 195 هجری قمری در مدینه چشم به دنیا گشود. پیشگویی ولادت آن امام از زبان پدر بزرگوارش چندین بار مطرح شده بود. ولادت امام جواد همچون ولادت سایر ائمه معصومین علیهم السلام با ویژگی های مخصوصی همراه بوده است. مادر بزرگوار امام جواد (ع) خیزران نام دارد؛ زنی از خاندان ماریه قبطیه یکی از همسران پیامبر اکرم (ص).
دوران امامت
دوران کودکی امام جواد (ع) از دوران شیرخوارگی تا زمانی که در سن هفت سالگی به امامت رسید، با حوادث گوناگون آمیخته است. با شهادت امام رضا (ع) و به امامت رسیدن امام جواد در سن کودکی، یکی از موضوعاتی که حتی برخی از یاران امام هشتم را دچار شک و تردید کرد، کم سن و سالی امام جواد جهت مقام امامت بود. به همین دلیل در مواردی امام رضا (ع) و در موارد دیگری، خود امام جواد به تبیین آن پرداختند و به شبهه ها پاسخ گفتند. اگر چه امام جواد (ع) نسبت به سایر امامان در سن بسیار کمی به امامت رسید، اما دوران هفده ساله ی امامت او، دورانی نسبتا طولانی و پر حادثه است.
جایگاه امام نزد خدا
امام جواد (ع) به دلیل قابلیت و لیاقت و بهره مندی از موهبت الهی از جایگاهی رفیع در پیشگاه خداوند، پیامبر اکرم، پدر بزرگوارش و تمام کسانی که بهره ای از شناخت امام دارند، برخوردار است. اگر چه دشمنان دین و حاکمان معاصر امامان معصوم علیهم السلام همواره در مقام توطئه و سرکوب و تحقیر آنان بوده اند، اما حقانیت و صداقت و نورانیت امامان شیعه پیوسته نقشه های دشمنان را خنثی و بی تأثیر می ساخته است و در برخی موارد، حتی دشمنان تحت تأثیر وجود پر برکت آنان قرار می گرفته اند.
ازدواج
امام جواد (ع) نیز با هوشمندی و درایت مخصوص به خود، در برخورد با حاکم ستمگر بنی عباس؛ مأمون، که قاتل پدرش امام رضا (ع) بود، به گونه ای عمل نمود که مأمون نیز افتخار خویش را در انتخاب او برای ازدواج با دخترش ام فضل می دید. در دوران زندگی مشترک امام جواد (ع) با ام فضل (تا هنگام شهادت) حوادث گوناگونی اتفاق افتاده است.
دوران امامت تا شهادت
همسر دیگر امام جواد (ع)، سمانه مغربیه نام دارد که مادر امام هادی (ع) است. امام جواد (ع) همچون امامان دیگر با بهره مندی از علوم و معارف ناب توحیدی و دریافت حقایق از عوالم بالا در صحنه های مختلف، گوشه هایی از اقیانوس نامتناهی علم و حکمت خویش را در زندگی سراسر رحمت خویش به نمایش گذاشته است. دفتر زندگی امام همانند سایر ائمه معصوم علیهم السلام آکنده از برگ هایی زرین از مکارم اخلاق، مناقب و معجزات، استجابت دعاها، ارتباط متواضعانه، صمیمانه و همدردی با اصحاب و یاران است. زندگی پربرکت امام جواد با نقشه معتصم، حاکم ستمگر عباسی، و دخالت مستقیم ام فضل همسر آن حضرت پایان یافت. آن حضرت در تاریخ 220 هجری قمری به شهادت رسید و در کنار قبر جد بزرگوارش امام کاظم (ع) در کاظمین به خاک سپرده شد. سخنان به یادگار مانده از حضرت جواد (ع) در موضوعات مختلف هر یک به صورت مشعلی فروزان تا ابدیت فراسوی راه انسانها می درخشد و در بزرگراه کمال و سعادت، حق را روشنی می بخشد. سخنان آن حضرت درباره جد گرامی اش، رسول خدا (ص)، و مادرش، حضرت فاطمه زهرا علیهاسلام، و پدرش حضرت رضا (ع) نشانگر محبت و علاقه عمیق آن حضرت به این بزرگان می باشد.
امام جواد (ع) زندگینامه چهارده معصوم (ع) امامت ویژگی های امام