مستی نعمت از نظر نهج البلاغه

برخی افراد به تعبیر امیرالمؤمنین (ع) در نهج البلاغه دچار مستی نعمت می شوند. علی (ع) می فرماید: «فاتقوا سکرات النعمه و احذروا بوائق النقمه»؛ «پس از مستی نعمت زدگی و رفاه بپرهیزید و از عواقب شوم کیفر الهی حذر کنید.» (نهج البلاغه، خطبه 151) از مستی های نعمت بترسید. تنها شراب نیست که مست کننده است، خیلی چیزهای دیگر هم مست کننده است، با این تفاوت که مست کنندگی شراب جنبه جسمانی دارد یعنی تأثیری روی بدن و اعصاب می گذارد و لهذا در همه افراد یکسان اثر می گذارد ولی یک چیزهای دیگری است که روی جسم اثر نمی گذارد، مستقیم روی روح انسان اثر می گذارد و قهرا بستگی به روح ها پیدا می کند، روح های ضعیف بسا هست با ذره ای از این امور از خود بی خود می شوند، گویی عقل از سر این ها می پرد، چرا؟
برای اینکه من دارم، من ماهی این قدر درآمد دارم، من فلان چیز را دارم. همین "دارم" ها مستی و سکر می آورد. این است که حضرت می فرماید بترسید از مستی نعمت ها که نعمت های الهی شما را مست نکند و کمتر کسی است که نعمت او را مست نکند، یعنی عقلش باز سر جای خودش باقی باشد و آن حالت بی هوشی در او پیدا نشود. این مستی ها و غرورها برای مردم پیدا می شود.
یکی از غرورها این است که رو آوردن نعمت ها به خود را دلیل یک نوع شایستگی معنوی و یک شایستگی ذاتی می شمارند که اگر شما می بینید این ها را داریم، لیاقتش را داریم که داریم، آدمی که لیاقت نعمت خدا را در دنیا دارد، همان هم لیاقت نعمت خدا را در آخرت دارد و آن که در این دنیا لیاقت نعمت خدا را نداشته است در آخرت هم نخواهد داشت. سران قریش می گفتند ما نمی دانیم دنیای دیگری هست یا نه ای مسلمان ها! ولی یقین بدانید اگر دنیای دیگری هم باشد باز وضع ما از شما بهتر است، چون همین دنیا این امر را نشان می دهد.