زندگی و عمر سعادتمندانه در پرتو امید به لقای پروردگار

خداوند متعال در قرآن کریم درباره اکتفا نکردن صرف به حیات دنیوی و راضی نشدن به آن که منجر به از دست دادن سعادت حقیقی می شود می فرماید: «فَأَعْرِضْ عَن مَن تَوَلَی عَن ذِكْرِنَا وَ لَمْ یُرِدْ إِلاَ الْحَیَوةَ الدُنْیَا* ذَ'لِكَ مَبْلَغُهُم مِنَ الْعِلْمِ إِنَ رَبَكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَ عَن سَبِیلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدَی؛ پس ای پیغمبر! روی گردان از كسی كه از یاد ما روی گردانیده است، و غیر از زندگی و حیات دنیا چیزی را نمیخواهد!* این نهایت درجه بلوغ علم و پایه دانش آنانست. بدرستیكه پروردگار تو داناتر است به كسی كه از راه او گمراه شده، و به كسی كه در راه او راهنمائی شده و راه را یافته است!» (نجم/ 29-30)
این آیه روشن است در اینكه زندگی كردن در دنیا، و غیر از بهیمیت و مراتب نازله از عیش و عشرت چیزی را نفهمیدن و نخواستن، عین گمراهی و إعراض از یاد خداست؛ و زندگی كردن در این دنیا و مقصد را لقای خدا قرار دادن و غیر از این مراتب نازله چیزی را عالیتر و بهتر خواستن، عین اهتداء و راه یافتگی است.
و میفرماید: «إِنَ الَذِینَ لاَ یَرْجُونَ لِقَآءَنَا وَ رَضُوا بِالْحَیَو'ةِ الدُنْیَا وَاطْمَأَنُوا بِهَا وَ الَذِینَ هُمْ عَنْ ءَایَـ'تِنَا غَـ'فِلُونَ * أُولَـ'ئكَ مَأْوَی'هُمُ النَارُ بِمَا كَانُوا یَكْسِبُونَ؛ و حقاً آن كسانی كه امید دیدار و ملاقات با ما را ندارند، و به زندگی پست دنیوی قناعت كرده اند، و بدان دل داده و اعتماد نموده و سكون و آرامش خود را در آن قرار داده اند، و آن كسانی كه از آیات ما در غفلت هستند* حقاً محل و مأوای آنان در پاداش چنین كرداری كه نموده اند، آتش است» (یونس/ 7-8). این آیه می رساند كه اطمینان و دلبستگی به این ظاهر زندگی دنیوی، و اكتفا به آن، و عدم امید لقای خدا، آتش است. و به عكس، همین زندگی چنانچه توأم با امید لقای پروردگار، و عدم اتكاء و اعتماد به امور زوال پذیر دنیا باشد، و با توجه و درایت به آیات خدا بوده باشد، سعادت و بهشت است.
و آیات وارده در این سبكِ بیان بسیار است، و از همه بلیغ تر و رساتر این آیه است كه:
«أَلَمْ تَرَ إِلَی الَذِینَ بَدَلُوا نِعْمَتَ اللَهِ كُفْرًا وَ أَحَلُوا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ * جَهَنَمَ یَصْلَوْنَهَا وَ بِئْسَ الْقَرَارُ؛ آیا نظری نیفكندی بسوی كسانی كه نعمت خدا را به كفر تبدیل كردند و قوم خود را به دیار هلاكت و نابودی كشاندند؟ آنان در جهنم میسوزند، و جهنم بد قرارگاهی است!» (ابراهیم/ 28-29). مراد از نعمت در این آیه، ولایت است. و ولایت، سبیل و راه بسوی خداست؛ و در مقابلش كفر است، یعنی بستنِ راه و مسدود شدن طریق عبودیت.
پس غایت و نهایت سیر چنین افرادی كه بر ظاهر جمود دارند و از باطن إعراض میكنند، بوار و هلاك و نابودی است. و ظاهر، از بین رونده، و خراب شونده، و نابود است؛ و باطن، پایدار، و ثابت، و بادوام، و پابرجا؛ همچنانكه خداوند میفرماید: «وَ بَشِرِ الَذِینَ ءَامَنُوا أَنَ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِندَ رَبِهِمْ؛ و ای پیامبر! به كسانی كه ایمان آورده اند بشارت بده كه از برای آنان در نزد پروردگارشان گامی متین و قدمی راستین است» (یونس/ 2).
و نیز میفرماید: «فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیكٍ مُقْتَدِرٍ؛ در نشیمنگاه راست و درستی، در نزد خداوند مالك و مقتدر، نشست دارند» (قمر/ 55).
و نیز میفرماید: «لاَ یَسْمَعُونَ فِیهَا لَغْوًا وَ لاَ تَأْثِیمًا؛ در بهشت خداوندی، سابقون كه مقربان درگاه او هستند هیچگاه سخن لغو و بیهوده، و سخنی كه آنان را به گناه اندازد نمی شنوند» (واقعه/ 25)
و نیز میفرماید: «لاَ یَسْمَعُونَ فِیهَا لَغْوًا وَ لاَ كِذَابًا؛ متقیان در بهشت، هیچوقت سخن لغو و بیهوده، و سخن دروغ نمیشنوند» (نباء/ 35). و علیهذا نهایت و غایتِ مؤمنان، محل صدق و حق است، كه در آنجا أبدا دروغ و لغو و باطل نیست، به خلاف غیر مؤمنان.