میرزا شهاب الدین نیریزی شیرازی

آقامیرشهاب الدین، عارف و حکیم بزرگ قرن 14 هـ ق. معاصرانش او را آقامیر می گفتند. در شیراز و تهران، علوم منقول را فرا گرفته و از شاگردان ممتاز آقامحمدرضا قمشه ای بود. سالهای متمادی در مدرسه صدر، واقع در مسجد شاه تهران که قبلا اقامتگاه استاد بزرگوارش حکیم قمشه ای بود، ساکن شد و آنجا زندگی کرد و به کار تحقیق و تدریس و تربیت شاگردان پرداخت. میرشهاب الدین، استاد مسلم در علم تفسیر و تأویل بود، در فقه و اصول، مهارت خاصی داشت. در عرفان نظری محیی الدینی، ید طولانی داشت و در بیان و تحقیق مسائل فلسفی، بی نظیر بود. حکیم تبریزی در تسلط به افکار ملاصدرا، در بین معاصرانش، یکتا بود. بعضی از بزرگان گویند: اگر ملاصدرا در این زمان، زنده بود، معلوم نبود کتب خود را بهتر از آقامیرشهاب الدین، تدریس کند.
این بزرگوار، در مشرب عرفان، صاحب ذوق بود. او رسمش این بود که وقتی شاگردی در علوم عقلیه (فلسفی) به مرحله کمال می رسید، یکی از مباحث دقیق و عمیق در حکمت متعالیه و یا مبحثی از مباحث عرفان را، به خط زیبا و شریف خود می نوشت و به شاگردش عنایت میکرد. مرحوم آقامیر، رساله ای در «حقیقت وجود» نگاشته است که شیخ آقابزرگ تهرانی در شرح حال او می نویسد که نسخه ای از این رساله، نزد من است (نقباء البشر ص 845). ایشان با میرزاهاشم اشکوری و میرزاحسن کرمانشاهی معاصر بود.
حکیم فرزانه، که دائما در مدرسه صدر تهران، تدریس داشت، صبح ها ساعت 8، منظومه می گفت و درس دیگرش، الهیات اسفار بود که با بیانی رسا و احاطه کامل، به تبع صدرالمتألهین افاضه می کرد. شهاب الدین نیریزی، در سال 1320 هـ ق، دار فانی را وداع گفت. زمانی که این استاد بزرگوار احساس کرد که آفتاب عمرش رو به افول است، از شاگرد باوفایش "حاج شیخ مهدی مازندرانی امیرکلاهی" که بسیار استاد را دوست میداشت و به او معتقد بود، خواست که بعد از فوت او، بدن او را در «آب علی» چشمه ای واقع در دامنه ای غسل دهد و بر او کفن بپوشاند و در شهر قم، قبرستان معروف «خاک فرج» دفن کند. این شاگرد باوفا نیز با کمال خلوص، این کار را انجام داد.

اساتید:
میرزا محمدرضا قمشه ای
میرزا ابوالحسن جلوه

شاگردان:
حاج شیخ مهدی مازندرانی اکیرکلاهی
محمدکاظم عصار
آقاشیخ باقر رسول
میرزا مهدی آشتیانی