پاسخ علامه طباطبایی به پرسشی درباره خلقت انسان

 پرسش: از اهم سؤالات، سؤالی است که نوع طبقه تحصیل کرده روی آن جدا اشکال کرده و مشکل بزرگی برای طبقه متدین هم شده و آن قضیه اصل خلقت انسانی است.
قرآن کریم صریحا جد انسان را آدم و خلقت او را از خاک می داند در حالی که عده ای از دانشمندان انسان شناس پس از سالها تحقیق و آزمایش، نظرات مختلفی در این زمینه بیان داشته اند که به طور کلی با نظر قرآن متفاوت است با توجه به این که این عده از دانشمندان پس از مدتها آزمایش روی انواع انسانها و حیوانات چنین نظراتی را ابراز می دارند، به هر صورت امیدواریم که این قضیه را روشن بفرمایید.
پاسخ: مسأله انتهای نسب نسل انسانی موجود به دو فرد معین به نام آدم و زوجه او در قرآن کریم مذکور و آیات قرآنی ظهور قوی نزدیک به صراحت در این مطلب دارند به طوری که جز با برهان قطعی نمی توان از ظهور نامبرده رفع ید نمود. و ما در این باره در اوایل سوره نساء در تفسیر المیزان اجمالا به بحث پرداخته ایم. خلاصه این که نظریاتی که دانشمندان علوم مربوطه در اطراف کیفیت پیدایش نوع انسان اظهار کرده اند مانند این که اصل انسان به بوزینه یا ماهی یا غیر آن می رسد از حدود یک فرضیه علمی (که از برای خاطر توجیه مسائل علم فرض می شود) تجاوز نمی کند و دلایلی که اقامه کرده اند به بیشتر از این دلالت ندارد که انسان و اصل مفروض او دو آفریده طبیعی هستند که از جهت وجود و آثار وجود نسبت کامل و ناقص دارند و این غیر از اشتقاق یکی از دیگری یا تبدل یکی است به دیگری که مدعای مدعیان تبدل انواع می باشد.
مخصوصا از این نظر که بیانات دینی در اسلام با منطق فطری فلسفی سخن می گوید و دانشمندان علوم مادی غالبا در بیانات خود از منطق ریاضی آلگوریسم تبعیت می کنند چنان که می گویند: برق در شرایط خاص تبدیل به حرکت یا حرارت یا مغناطیس می شود و آب وقتی که به صد درجه حرارت رسید کمیت خود را به کیفیت تبدیل کرده تبخیر می شود و عدد ایجابی مثلا که در یک طرف معادله قرار گرفته اگر به طرف دیگر برود تبدیل به عدد سلبی می شود و آنچه مرقوم داشته اید که اینان برای انسان میلیونها سال عمر فرض می کنند منافاتی با خود هر دینی ندارد. گذشته از این که پیدا شدن فسیلها یا آثار زمینی چندین میلیون سال پیش دلیل این نمی شود که انسانهای آن روز با انسانهای امروز از یک نسل هستند؛ زیرا ممکن است همین زمین ادوار مختلفی طی کرده باشد که در هر یک از آنها یک نسل جداگانه از انسان به وجود آید و پس از گذراندن عمر نوعی خود منقرض شود و پس از چندی نسل دیگری به وجود آید چنان که در بعضی روایات دارد که این نسل انسانی موجود، دوره هشتم از ادوار انسانیت می باشد که در روی این زمین به وجود آمده است.