بررسی فرقه ی زیدیّه

زیدیه فرقه ای از مسلمانان است که خود را پیرو زیدبن علی بن الحسین  می دانند. داستان زید و خروج او چنین است: در سال 121 یا 122 هجری، زیدبن علی به شام رفت و در مجلس خلیفه اموی، هشام بن عبدالملک (متوفای 125 هجری)، و سپس از والی او در کوفه، بی حرمتی به خود و جسارت به اهل بیت علیهم السلام شنید. پس از آن بعضی از اهل کوفه با وی بیعت کردند و زید با والی کوفه جنگ کرد و شهید شد.  پس از وی فرزندش، یحیی ، در سال 125 هجری در خراسان علیه والی اموی  خروج  کرد و در شهر جوزجان شهید شد. خروج این دو، از نوع خروج برای امر به معروف و نهی از منکر بوده است. پس از شهادت زید و یحیی، گروهی پدید آمدند که خود را پیرو زید به حساب می آوردند و به فرقه زیدیه  مشهور شدند. این فرقه مانند شیعه معتقد نیستند که امامان امت اسلام  را پروردگار عالم تعیین نموده و پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم به امر پروردگار این موضوع  را به مسلمانان  تبلیغ  فرموده؛ بلکه عقیده دارند پس از امام علی علیه السلام هر کس از اولاد علی و فاطمه علیهمالسلام  با شمشیر قیام کند، او امام مسلمانان می شود. زیدیه در این عقیده همانند اهل سنت می باشند که می گویند خداوند برای مسلمانان امام تعیین نفرموده است. آنان در احکام نیز از ابوحنیفه تقلید می نمایند که امام یکی از مذاهب فقهی مکتب خلفا می باشد. تقلید ایشان از ابوحنیفه به دلیل آن است که ابوحنیفه در قیام محمد و ابراهیم علیه خلیفه عباسی، منصور، به صحت قیام ایشان و اینکه مسلمانان باید آن دو را یاری کنند، فتوا داد. با داشتن این دو عقیده، این سوال ها در مورد آنان مطرح می شود:

* اگر خروج با شمشیر و حکومت کردن، شرط امامت است، درباره امام علی و امام حسن و امام حسین علیهم السلام، آنگاه که درخانه نشسته بودند، چه می گویند؟! آیا امام حسن علیه السلام  پس از صلح با معاویه امام نبوده و امامت از او سلب شد؟!

* همچنین درباره حضرت سجاد و حضرت باقر علیهما السلام که هیچ گاه علیه خلفا قیام نکردند و حکومت نکردند، چه می گویند؟!

* چگونه از ابوحنیفه تقلید می کنند و او را امام خود در فقه و احکام می دانند، درحالی که وی اصل آنان را در امامت قبول نداشته است و ائمه ای را که زیدیه امام می دانند ( امام علی و دو فرزندش امام حسن و امام حسین علیهم السلام) امام نمی دانسته و خلاف خلفای سه گانه را صحیح می پنداشته و در مذهب فقهی نیز مخالف عقیده زید و پدران زید بوده و عمل به اجتهاد و رأی خود می کرده است؟! زید اگر آنان را می دید، به ایشان چه می گفت؟!

به هر حال زیدیه بخشی از عقیده اهل سنت، و اندکی از عقیده شیعه را پذیرفته اند، و از خود مقداری بر آن افزودند. بنابراین آنان نه سنی هستند و نه شیعه؛ بلکه فرقه سومی را به نام زیدیه تشکیل داده اند. البته عقاید آنان و عملشان با عقاید و عمل زید، فرزند امام سجاد علیه السلام، و سایر پیروان مکتب اهل بیت علیهم السلام اختلاف های اساسی دارد، و به پیروان مکتب خلفا نزدیک تر می باشد.