بررسی گناه کبیره حبس کردن حقوق مردم

یکی از گناهان کبیره، حبس کردن حقوق است بدون سختی. یعنی اگر کسی حقی بر ذمه دیگری داشته باشد و مطالبه حق خود کند و آن شخص هم بتواند، ولی ادای حق نکند، گناه کبیره مرتکب شده است. چنانچه در روایت، اعمش از حضرت صادق علیه السلام و در روایت فضل بن شاذان از حضرت رضا علیه السلام در شمار کبائر می فرماید: «و حبس الحقوق من غیر عسر». حضرت صادق علیه السلام می فرماید: «کسی که حق مومنی را حبس کند و به او نرساند، خداوند روز قیامت او را روی دو پایش، پانصد سال نگه می دارد تا اینکه از او عرقش یا خونش جاری می شود و ندا کننده ای از طرف خداوند ندا می کند، این شخص ستمکاری است که حق خداوند را حبس نموده است. پس از آن، چهل روز سرزنش کرده می شود. پس امر می شود او را به آتش افکند» ( و سرزنش کننده، مومنین هستند یا انبیاء) و نیز فرمود: روز قیامت منادی ندا می کند؛ کجایند اذیت کنندگان به دوستان خدا؟ پس جمعی برمی خیزند که بر صورتشان گوشت نیست! گفته می شود که ایشان آنانند که به مومنین اذیت می کردند و با آنها دشمنی کرده و در دینشان سخت گیری می کردند. پس امر می شود آنها را به جهنم در اندازد. سپس فرمود: به خدا سوگند ایشان با مومنین هم قول ( یعنی هم عقیده ) بودند لیکن حقوق ایشان را حبس و رازشان را فاش می کردند. و نیز می فرمود: هر مومنی که مال مومنی را که به آن نیازمند است حبس کند، به خدا سوگند که از طعام بهشتی نخواهند چشید و از رحیق مختوم ( نوعی از مشروبات بهشتی است) نخواهد  آشامید».

مطالعه حقوق در محشر: و حضرت سجاد علیه السلام می فرماید: «روز قیامت دست بنده را می گیرند و به اهل محشر نشان می دهند و می گویند: هرکس نزد این شخص حقی دارد، حق خود را بگیرد و هیچ چیز بر اهل محشر از این دشوارتر نیست که آشنائی را ببینند، از ترس آنکه مبادا ادعای حقی کند». و شاید اشاره به این موقف باشد آیه شریفه ای که می فرماید «روزی که شخص از برادر و مادر و پدر و همسر و فرزندانش فرار می کند»؛ ( سوره عبس/ آیات 34-36) یعنی از ترس مطالبه کردن هریک حق خود را.

مفلس حقیقی: رسول خدا صلی الله به اصحاب خود فرمود: آیا می دانید مفلس کیست؟ گفتند: مفلس نزد ما کسی است که نه درهم دارد و نه مال و نه متاع. حضرت فرمود: «جز این نیست که مفلس از امت من کسی است که با داشتن نماز و روزه و زکات و حج، روز قیامت کسی که به او فحش داده و دیگری می آید که آن شخص مالش را خورده و دیگری می آید که خونش را ریخته و دیگری می آید که او را زده است. پس از حسنات آن شخص  گرفته و به هریک از صاحبان حق به اندازه حقشان داده می شود و اگر پیش از آنکه صاحبان حق به حق خود برسند، حسناتش  تمام  شود، از گناهان صاحبان حق برداشته  می شود و بر او می اندازند، آن گاه او را به جهنم می افکند».