قرض الحسنه از نظر روایات

خاندان رسالت (ع) در گفتار و رفتارشان به قرض الحسنه اهمیت فراوان می دادند و خود در این راه پیشقدم می شدند و پیروانشان را با تأکیدهای بسیار به این امر مقدس دستور می دادند. در کتاب وسائل الشیعه که از منابع فقه شیعه است و محور استنباط و اجتهاد مجتهدان تشیع می باشد، در جلد سیزده، 134 روایت در «ابواب الدین» درباره قرض و پاداش و احکام آن ذکر شده است. به عنوان نمونه در گفتار امامان (ع) در پاداش قرض دادن آمده:
1- رسول خدا فرمود: «من اقرض اخاه المسلم کان له بکل درهم اقرضه وزن جبل احد من جبال رضوی و طور سیناء حسنات، و ان رفق به فی طلبه، تعدی به علی الصراط کالبرق الخاطف اللامع بغیر حساب و لا عذاب؛ کسی که به برادر مسلمانش قرض بدهد، به اندازه هر درهمی که به او می دهد به بزرگی کوه احد از کوههای رضوی و طور سینا، برای او پاداشهایی هست و اگر در مورد گرفتن طلب خود با آن مؤمن، مدارا و رفاقت کند، همانند برق خیره کننده و درخشان، بدون حساب از روی پل صراط بگذرد» (وسائل الشیعه، ج 13، ص 88).
2- امام صادق (ع) فرمود: «ما من مسلم اقرض مسلما قرضا حسنا یرید به وجه الله الا حسب الله له اجرها کحساب الصدقة حتی یرجع الیه؛ هر مسلمانی که برای رضای خدا به مسلمانی قرض الحسنه بدهد، حتما خداوند پاداش آن را مانند پاداش صدقه دادن حساب می کند، تا هنگامی که آن قرض به او باز گردد» (وسائل الشیعه، ج 13، ص 87، ثواب الاعمال، ص 308).
3- پیامبر اکرم (ص) فرمود: «من اقرض مؤمنا قرضا ینتظر به میسوره، کان ماله فی زکاة، و کان هو فی صلاة من الملائکة حتی یؤدیه؛ کسی که به مؤمنی تا مدتی که او توان ادای آن را داشته باشد، قرض بدهد، مال او به عنوان زکات است (و ثواب زکات را دارد) و قرض دهنده تا هنگام ادای قرض، مورد درود فرشتگان است».
4- امام صادق (ع) فرمود: «مکتوب علی الجنة: الصدقة بعشر، و القرض بثمانیة عشر، و انما صار القرض افضل من الصدقة لان المستقرض لا یستقرض الا من حاجة، و قد یطلب الصدقة من لا یحتاج الیها؛ بر در بهشت نوشته شده: پاداش صدقه ده برابر، ولی پاداش قرض، هیجده برابر است. آنگاه فرمود: پاداش قرض از این رو بر پاداش صدقه بیشتر است که قرض گیرنده جز از روی نیاز قرض نمی گیرد، ولی صدقه گیرنده گاهی با اینکه نیاز ندارد، صدقه می گیرد» (بحار، ج 103، ص 139).

مجازات ترک کننده قرض الحسنه، با تمکن
از سوی دیگر در روایات متعددی به آنانکه توان و تمکن برای دادن قرض الحسنه به نیازمندان دارند و در عین حال عمدا آن را ترک می کنند به مجازات های سخت، هشدار داده شده است، از جمله رسول خدا (ص) در ضمن گفتاری فرمود: «و من شکا الیه اخوه المسلم فلم یقرضه حرم الله عزوجل علیه الجنة؛ کسی که برادر مؤمنش بر اثر ناداری به او شکایت نماید و او قرض الحسنه به آن برادر دینی ندهد، خداوند بهشت را بر او حرام می گرداند» (وسائل الشیعه، ج 13، ص 88)، نیز فرمود: «من احتاج الیه اخوه المسلم فی قرض و هو یقدر علیه فلم یفعل، حرم الله علیه ریح الجنة؛ کسی که برادر مسلمانش بر اثر تهیدستی به او نیاز دارد که قرض بدهد، و او با اینکه توانایی برای قرض دادن دارد، قرض ندهد، خداوند بوی بهشت را بر او حرام می کند» (بحار، ج 103، ص 138) با توجه به اینکه مطابق روایات، بوی خوش بهشت تا دو هزار سال راه، به مشام می رسد، یعنی چنین کسی از بهشت بسیار دور است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا