کتاب تحفة الزائر

این کتاب یکی از آثار و تالیفات علامه ملا محمدباقر مجلسی است که به زبان فارسی می باشد. این اثر در بیان سفر و آداب آن می باشد. این کتاب یکی از تألیفات فارسی علامه محمدباقر مجلسی است که به گفته ی خودشان خواست رساله ای تألیف نماید که مقصود باشد بر ذکر زیارات و ادعیه و آدابی که به اسانید معتبره از ائمه دین (ع) منقول گردیده است و فضایل و آداب هر یک را به لغت فارسی ترجمه نماید تا اکثر شیعیان این دیار از این رساله ی وافیه بهره مند گردند و اطلاع بر فضایل زیارات موجب مزید رغبات ایشان گردد.

معرفی اجمالی نویسنده:
علامه ملا محمدباقر مجلسی در دارالسلطنه اصفهان متولد شد. تولد ایشان در خانواده ی علم و فضیلت و در عصر مرجعیت میرداماد فقیه و فیلسوف نامی اتفاق افتاد. علامه مجلسی در اواسط نیمه دوم سده ی یازدهم هجری و ده سال اول سده ی دوازدهم مشهورترین دانشمند فقیه و محدث نامی شیعه امامی، و شیخ الاسلام اصفهان و سرآمد علمای آن شهر عالم پرور بوده است. علامه سومین پسر ملا محمدتقی مجلسی است که او نیز از مفاخر علمای شیعه است و در اواخر حکومت صفویه با پشت کار فوق العاده و حوصله پر توانش توفیق یافت از راه تألیف و تصنیف کتابها و تدریس علوم و فنون اسلامی و تعلیم و تربیت شاگردان بسیار و اداره امور دینی شیعیان عصر خویش، آن چنان خدمت مثبت و سازنده ای به مردم مسلمان و شیعه ایران کند که هیچ مرجع روحانی دیگری چنین توفیقی نیافته است.
بیشتر تحصیلات او در علوم دینی در خدمت پدر بزرگوارش بود و از دیگر استادان او می توان به ملا محمد صالح مازندرانی که شوهر خواهرش بود، ملا حسنعلی شوشتری، میرزا رفیع الدین طباطبائی نائینی، شیخ عبدالله بن شیخ جابر عاملی، ملا محسن فیض کاشانی، سید میرزای جزائری و... اشاره کرد و از شاگردان علامه مجلسی می توان به سید نعمت الله جزایری، میر محمد صلح خاتون آبادی، حاج محمد اردبیل، میر محمدحسین خاتون آبادی، ملا محمد مجلسی (پسر عموی علامه) و... اشاره کرد. علامه مجلسی دو همسر داشته است که از همسر اول صاحب یک پسر و دو دختر شد و از همسر دوم خود صاحب یک پسر و یک دختر شد. گفته شده که علامه همسر سومی هم داشته که از آن صاحب دو پسر و دو دختر شد. علامه در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان سال 1110 هـ.ق در اصفهان شهر خود به جهان باقی شتافت. ایشان را در کنار مسجد جامع، پایگاهش و نزدیک خانه اش، جنب پدر علامه اش ملا محمدتقی مجلسی مدفون کردند. آرامگاه او در کنار مسجد جامع اصفهان واقع است.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل یک مقدمه و 12 باب و یک خاتمه و ملقعات است به شرح زیر:
مقدمه: در سفر و بیان آداب آن
1. باب اول: در بیان ثواب تعمیر قبور حضرت رسول (ص) و ائمه (ع) و ثواب زیارت ایشان و آداب آن مشتمل بر دو فصل:
فصل اول: در ثواب زیارت بر هر یک از چهارده معصوم
فصل دوم: در آداب زیارت هر یک از چهارده معصوم
2. باب دوم: در فضیلت و کیفیت زیارت حضرت رسول (ص) و فاطمه (س) و ائمه (ع) بقیع مشتمل بر 8 فصل
3. باب سوم: در فضیلت و کیفیت زیارت امیرالمؤمنین مشتمل بر 4 فصل
4. باب چهارم: در بیان فضیلت نجف و کوفه و مساجد کوفه و آب فرات مشتمل بر 4 فصل
5. باب پنجم: در بیان فضایل زیارت حضرت سیدالشهدا و مشتمل بر 7 فصل
6. باب ششم: در بیان فضیلت حایر و کربلای معلی و تربت امام حسین (ع) و آداب به داشتن آن و مشتمل بر 3 فصل
7. باب هفتم: در بیان زیارات مطلقه آن حضرت که مخصوص به وقتی نیست و آداب آنها و مشتمل بر 6 فصل
8. باب هشتم: در بیان فضیلت و کیفیت زیارت آن حضرت که مخصوص است به ایام و اوقات معلوم مشتمل بر 5 فصل
9. باب نهم: در بیان فضیلت و کیفیت زیارت امام موسی کاظم (ع) و امام رضا (ع) و امام محمد تقی (ع) مشتمل بر 5 فصل
10. باب دهم: در بیان فضیلت و کیفیت زیارت امام علی نقی و امام حسن عسگری (ع) و صاحب الامر (ع) مشتمل بر 2 فصل
11. باب یازدهم: در بیان زیارت جامعه است که هر امامی را به آن زیارت می توان کرد و استغاثه به ایشان نمودن و عرایض به خدمت ایشان نوشتن مشتمل بر 3 فصل
12. باب دوازدهم: در آداب زیارت به نیابت و زیارت اولاد ائمه (ع) و اصحاب ایشان و فضیلت زیارت سایر بقاع شریفه مشتمل بر 4 فصل است.
خاتمه در بیان آداب ملاقات زائرین ائمه است.
ملحقات: در زیارات مخصوصه حضرت امیر (ع) و امام حسین (ع) مشتمل بر 2 فصل است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا