داستانی درباره دستیابی به توبه، با نیکی کردن

جناب آقا میرزا ابوالقاسم عطار تهرانی از مرحوم اعتماد الواعظین تهرانی- علیه الرحمه – نقل نمود که فرمود در سالی که نان در تهران به سختی دست می آمد، روزی میر غضب باشی ناصر الدین شاه به طاق آب انباری می رسد صدای ناله سگهایی را می شنود،  پس  از تحقیق  می بیند سگی زاییده و بچه هایش به او چسبیده و چون در اثر بی خوراکی پستانهایش شیر ندارد، بچه هایش ناله و فریاد می کنند. میر غضب باشی سخت متأثر می شود، از دکان خبازی که در نزدیکی آن محل بود، مقداری نان می خرد و جلوش می اندازد و همانجا می ایستد تا سگ می خورد و بالاخره پستانهایش شیر می آورد و بچه هایش آرام می گیرند و سرگرم خوردن شیر از پستانهای مادر می شوند. میر غضب باشی  خوراک یک ماه آن سگ را از آن نانوایی می خرد و نقدا  پولش  را می پردازد و می گوید  هر روز باید  شاگردت این مقدار نان به این سگ برساند و اگر یک روز مسامحه شود از تو انتقام می کشم. در آن اوقات با جمعی ار زفقایش میهمانی دوره ای داشتند به این تفصیل که هر روز عصر، گردش می رفتند و تفرج  می کردند و برای شام در منزل یکی با هم صرف شام می نمودند تا شبی که نوبت میر غضب باشی شد، زنی داشت که تقریبا در وسط شهر تهران خانه اش  بود و وسایل پذیرایی در خانه اش موجود بود و زنی  هم تازه گرفته بود و نزدیک دروازه شهر منزلش  بود. به زن قدیمی خود پول می دهد و می گوید امشب فلان عدد میهمان دارم  و برای صرف شام می آییم و باید کاملا تدارک نمایی، زن قبول می کند و طرف عصر با رفقایش بیرون شهر رفته تفرج می کردند. تصادفا تفرج آن روز طول می کشد و مقدار زیادی از شب می گذرد،  هنگام مراجعت ، رفقایش می گویند دیر شده و سخت خسته شدم،  همین در دروازه که منزل دیگر تو است می آییم. میر غضب باشی می گوید اینجا چیزی نیست و در خانه وسط شهری کاملا تدارک شده باید آنجا برویم. بالاخره رفقا راضی نمی شوند و می گویند ما امشب در اینجا می مانیم و به مختصری غذا قناعت می کنیم و آنچه در آن خانه تدارک کرده ای برای فردا. میر غضب باشی ناچار قبول می کند و مقداری نان و کباب می خرد و آنها می خورند و همانجا می خوابند. هنگام سحر، از صدای ناله و گریه بی اختیاری میر غضب باشی همه بیدار می شوند و از او سبب انقلاب و گریه اش را می پرسند، می گو ید در  خواب، امام چهارم حضرت سجاد علیه السلام را دیدم  به من فرمود احسانی که به آن سگ کردی مورد قبول خداوند عالم شد و خداوند در مقابل آن احسان، امشب جان تو و رفقایت را از مرگ حفظ فرمود؛ زیرا زن قدیمی تو از غیظی که به تو داشت، سمی تدارک کرده و در فلان محل از آشپزخانه گذاشته بود تا داخل خوراک شما کند،  فردا می روی آن سم را برمی داری و مبادا زن را اذیت کنی و اگر بخواهد او را به خوشی رها کن. دیگر آنکه: خداوند تو را توفیق توبه خواهد داد و چهل روز دیگر به کر بلا سر قبر پدرم حسین علیه السلام مشرف می شوی. پس صبح با رفقا می گوید برای تحقیق صدق خوابم بیاید به خانه وسط شهری برویم، با هم می آیند چون وارد می شود زن تعرض می کند که چرا دیشب نیامدی؟ به او اعتنایی نمی کند و با رفقایش به آشپزخانه می روند و به همان نشانه ای که امام علیه السلام فرموده بود، سم را برمی دارد و به زن می گوید دیشب چه خیالی درباره ما داشتی؟ اگر امر امام علیه السلام نبود از تو تلافی می کردم لکن به امر مولایم با تو احسان خواهم کرد، اگر مایلی در همین خانه باش و من با تو مثل اینکه چنین کاری نکرده بودی رفتار خواهم کرد و اگر میل فراق داری تو را طلاق می دهم و هر چه بخواهی به تو می دهم، زن می بیند رسوا شده و دیگر نمی تواند با او زندگی کند، طلب طلاق می کند، او هم با کمال خوشی طلاقش می دهد و  خوشنودش کرده رهایش می کند. از شغل خودش هم استعفا می دهد و استعفایش مورد قبول واقع می شود آنگاه مشغول توبه و ادای حقوق و مظالم گردید و پس از چهل روز به کربلا مشرف می شود و همانجا می ماند تا به رحمت  حق واصل می گردد.

آثار احسان  به مخلوقات خداوند عالم هر چند حیوانی مانند سگ باشد در روایات بسیار است و گاه می شود آن احسان سبب عاقبت به خیری و مغفرت الهی می گردد. شواهد این مطلب بسیار است از آن جمله در جلد 14 بحارالانوار از کتاب «حیوة الحیوان» دمیری نقل کرده از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم که فرمود زنی در بیابانی می رفت و سخت تشنه شده بود  تا به چاهی رسید که در آن آب بود، خود را به قعر آن رسانید و آب آشامید و سیراب شد، بیرون آمد دید سگی از شدت تشنگی خاکهایی که نمدار شده می خورد. به خود گفت این سگ بیچاره مانند من تشنه است، بر او رقت کرد و به زحمت خود را به آب رسانید و موزه  پایش را پر از آب کرد و به دندان گرفت و بالا آمد و سگ را سیراب نمود. خداوند این کارش را پذیرفت و تلافی فرمود و او را آمرز ید. گفتند یا رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم  آیا برای ما در احسان به حیوانات پاداشی است؟ فرمود: "نعم فی کل کبد حری اجر؛ یعنی «بلی در هر جگری که عطش دارد به واسطه خنک کردن و آب به او رساندن اجری خواهد بود».

و نیز در همان کتاب است که رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم  فرمود: «شب معراج داخل بهشت شدم و کسی را در آنجا دیدم که سگ تشنه ای را سیراب کرده بود». جایی که احسان به حیوان هنگام ضرورت موجب مغفرت و آمرزش و عاقبت به خیری می شود، پس چگونه است اثر احسان و دادرسی از انسان خصوصا مومن؟!

و در این باره روایات و داستانهایی در کتاب «کلمه طیبه»  مرحوم  نوری نقل شده است به آنجا مراجعه شود.

منـابـع

کلیــد واژه هــا