تفسیر مارکسیستی از مفاهیم اجتماعی قرآن

از نظر طرفداران دیدگاه مارکسیستی قرآن کریم مفاهیم اجتماعی بسیاری طرح کرده است. در بحث های جامعه، حدود پنجاه لغت از لغات اجتماعی قرآن را بر شمردیم. با مطالعه آیات اجتماعی قرآن که این لغات در آنها به کار گرفته شده نوعی حالت دو قطبی از نظر قرآن در جامعه ها مشاهده می شود.
از نگاه آنان قرآن از طرفی نوعی حالت دو قطبی در جامعه بر اساس مادی، یعنی بر اساس برخورداری ها و محرومیت های مادی، طرح می کند که یک قطب را با عناوین "ملأ" (چشمگیرها و با جلال و دستگاه ها)، "مستکبرین"، "مسرفین" و "مترفین" و قطب دیگر را با عناوین "مستضعفین" (ضعیف و ذلیل قرار داده شده ها)، "ناس" (توده ها)، "ذریه" (کوچک ها و به چشم نیاها، نقطه مقابل ملا)، "اراذل"، "ارذلون" (اوباش ها، بی سر و پاها) یاد می کند و این دو قطب را در مقابل هم قرار می دهد و از طرف دیگر نوعی حالت دو قطبی در جامعه بر اساس مفاهیم معنوی طرح می کند که یک قطب آن کافران، مشرکان، منافقان، فاسقان، مفسدان می باشند و قطب دیگر مؤمنان، موحدان، متقیان، صالحان، مصلحان، مجاهدان، شهیدان اند.
اگر در محتوای آیات قرآنی که دو قطب مادی و دو قطب معنوی را طرح کرده دقت کنیم، نوعی تطابق میان قطب اول مادی و قطب اول معنوی و همچنین نوعی تطابق میان قطب دوم مادی و قطب دوم معنوی وجود دارد، یعنی کافران، مشرکان، منافقان و فاسقان همان ملا و مستکبران و مسرفان و مترفان و طاغوت ها هستند نه گروهی دیگر و نه گروهی مرکب از این ها و از افراد دیگر، مؤمنان، موحدان، صالحان و مجاهدان همان مستضعفان، فقرا، مساکین، بردگان، مظلومان و محرومان اند، نه گروهی دیگر و یا گروهی مرکب از اینها و از افراد دیگر.
پس مجموعا جامعه دو قطب بیشتر ندارد: قطب برخوردار و ستمگر و استثمارگر که جمع کافران را تشکیل می دهند و گروه مستضعفان که جمع مؤمنان را تشکیل می دهند و این به روشنی می رساند که تقسیم جامعه به استضعاف گر و استضعاف شده است که دو گروه کافر و مؤمن را به وجود آورده است، استضعاف گری خاستگاه شرک و کفر و نفاق و فسق و فساد است و استضعاف شدگی خاستگاه ایمان، توحید، صلاح، اصلاح و تقواست.