طاووس در روایات

شگفت انگیزترین پرندگان
حضرت علی (ع) فرمودند: «و من اعجبها خلقا الطاووس الذی أقامه فی أحکم تعدیل، و نضد الوانه فی أحسن تنضید، بجناح أشرح قصبه، و ذنب أطال مسحبه. إذا درج إلی الانثی نشره من طیه، وسما به مطلا علی رأسه کانه قلع داری عنجه نوتیه یختال بالوانه، و یمیس بزیفانه یفضی کإفضاء الدیکة، و یؤر بملاقحه أر الفحول المغتلمة للضراب أحیلک من ذلک علی معاینة، لاکمن یحیل علی ضعیف اسناده. و لو کان کزعم من یزعم انه یلقح بدمعة تسفحها (تنشحط) مدامعه، فتقف فی ضفتی جفونه و أن انثاه تطعم ذلک، ثم تبیض لا من لقاح فحل سوی الدمع المنبجس، لما کان ذلک بأعجب من مطاعمة الغراب! تخال قصبه مداری من فضة، و ما أنبت علیها من عجیب داراته و شموسه خالص العقیان فلذ الزبرجد. فإن شبهته بما أنبتت الارض قلت: جنی جنی من زهرة کل ربیع. وإن ضاهیته بالملابس فهو کموشیء الحلل أو کمونق عصب الیمن. و إن شاکلته بالحلی فهو کفصوص ذات ألوان، قد نطقت باللجین المکلل؛ و از شگفت انگیزترین پرندگان در آفرینش طاووس است که آن را در استوارترین شکل موزون بیافرید و رنگهای پر و بالش را به نیکوترین رنگ ها بیاراست (طاووس را در استوارترین شکل موزون بیافرید) با بالهای زیبا که پرهای آن به روی یکدیگر انباشته و دم کشیده اش که چون به سوی ماده پیش می رود آن را چونان چتری گشوده و بر سر خود سایبان می سازد، گویا بادبان کشتی است که ناخدا آن را برافراشته است. طاووس به رنگهای زیبای خود می نازد و خوشحال و خرامان دم زیبایش را به آن سو و این سو می چرخاند و سوی ماده می تازد. چون خروس می پرد و چون حیوان نر مست شهوت با جفت خویش می آمیزد، این حقیقت را از روی مشاهده می گویم، نه چون کسی که بر اساس نقل ضعیفی سخن بگوید: اگر کسی خیال کند باردار شدن طاووس به وسیله قطرات اشکی است که در اطراف چشم نر حلقه زده و طاووس ماده آن را می نوشد، آنگاه بدون آمیزش با همین اشک ها تخمگذاری می کند افسانه بی اساسی است ولی شگفت آورتر از آن نیست که می گویند زاغ نر طعمه به منقار ماده می گذارد که همین عامل باردار شدن زاغ است! گویا نی های پر طاووس چونان شانه هایی است که از نقره ساخته و گردی های شگفت انگیز آفتاب گونه که به پرهای اوست از زرناب و پاره های زبرجد بافته شده است. اگر رنگهای پر طاووس را به روییدنی های زمین تشبیه کنی، خواهی گفت: دسته گلی است که از شکوفه های رنگارنگ گلهای بهاری فراهم آمده است و اگر آن را با پارچه های پوشیدنی همانند سازی، پس چون پارچه های زیبای پرنقش و نگار یا پرده های رنگارنگ یمن است و اگر آن را با زیورآلات مقایسه کنی چون نگین های رنگارنگی است که در نواری از نقره با جواهرات زینت شده است».