بیداری و بصیرت

حافظ شیرازی در این زمینه سروده است:
هزار جَهد بکردم که یار من باشی *** مراد بخش دل بی قرار من باشی
چراغ دیده شب زنده دار من گردی *** انیس خاطر امیدوار من باشی
چو خسروان ملاحت به بندگان نازند *** تو در میانه خداوندگار مـن بـاشی
در آن چمن که بُتان دست عاشقان گیرند *** گرت زدست بر آید نگار مـن بـاشی
شود غزاله خورشید صید لاغر من *** گر آهوئی چو تو یکدَم شکار مـن بــاشی
من ار چه حافظ شهرم جُوی نمی ارزم *** مگر تو از کرم خویش یار من باشی
اگر او آمد و یار ما شد، چشم های ما را بینا و گوش های ما را شنوا و زبان ما را گویا می کند و اگر او نیامد و ما را به خود واگذار کرد، یک عمری را در حجاب به سر برده و با نسبتی که از صفات او به خود می دهیم راه اعراض و مَجاز پیموده ایم. اعراض از یاد خدا، موجب نابینایی در قیامت است. «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی فَإِن لَهُ مَعِیشَةً ضَنکًا وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیَـ'مَةِ أَعْمَی * قَالَ رَب لِمَ حَشَرْتَنِی  أَعْمَی وَ قَدْ کُنتُ بَصِیرًا * قَالَ کَذَ 'لِکَ أَتَتْکَ ءَایَـ'تُنَا فَنَسِیتَهَا وَ کَذَ 'لِکَ الْیَوْمَ تُنسَی؛ و کسی که از یاد خدا اعراض کند، پس بدرستی که زندگی او توأم با سختی و مشکلات خواهد بود، و ما او را در روز قیامت کور محشور خواهیم کرد. می گوید: ای پروردگار من! من که در دنیا بینا بودم، چرا مرا در اینجا کور حشر نمودی؟ خداوند می فرماید: اینچنین است که در دنیا آیات ما به سوی تو آمد و آنها را فراموش کردی! و بدین جهت امروز نیز فراموش کرده شدی!» (طه/ 124-126)
پناه به خدا، در این دنیا انسان اعتماد به غیر خدا نموده و همه چیز از دستش می رود و اما اگر با خدا راه محبت و عشق باز کند و طبق دعای مولا امیرالمؤمنین (ع): «وَ اجْعَلْ... قَلْبِی بِحُبکَ مُتَیمًا؛ دل مرا در محبت و عشق خودت دیوانه کن» از فقرات دعای کمیل است. (مفاتیح الجنان، ص67 از طبع اسلامیه) با خدا و اسرار الهی و واقعیات سر و کار داشته و دامن از لوث اعتبار و مجاز بشوید، در آنجا حبیب الله، یَد الله، روح الله، ولی الله می گردد. مگر خدا حبیب دارد؟ رفیق دارد؟ اینها همه اسماء خدا هستند که به مقربین و مُخلَصین عنایت می کند. چگونه امیرالمؤمنین (ع) أسَدُ اللَه، یَدُ اللَه، لِسانُ اللَه، عَیْنُ اللَه، و فَضْلُ اللَه بوده است؛ اگر کسی با آن حضرت راه مودت و محبت پیش گیرد و با صدق و صفا بدون غش و دَغَل ولایتش را بپذیرد و در اطاعت از اوامرش چون و چرا نکند، آن حضرت راه آسمان معرفت را به او نشان خواهد داد و با کلیدی که از جانب خدا در دست دارد قفل ها را خواهد گشود و حجاب های ظلمانیه و نورانیه را مرتفع خواهد نمود.
گر در ره عاشقی قدم صدق نهی *** معشوقه به اول قدمت پیش آید
او از انسان استقبال می کند و به ملاقات می آید و رفع حوایج و نیازمندی ها می نماید.