حکیم عباس دارابی

حکیم میرزا عباس (معروف به حکیم دارابی) از حکما و فلاسفه قرن 13 هـ ق. در سال 1225 ق، در شهر داراب در استان فارس به دنیا آمد و پدرش میرزابابا فرزند میرزااحمد لنگ بود. حکیم دارابی از داراب به سبزوار رفت و نزد حاج ملاهادی سبزواری به تحصیل حکمت و منطق و عرفانیات و فلسفه پرداخت. او از شاگردان مبرز حاج ملاهادی است. اولین دفعه که به حضور حاجی سبزواری رسید، بسیار مورد عنایت و توجه ایشان قرار گرفت و از حال او جویا شد و مولدش را پرسید، دارابی در جواب گفت: من طلبه ای از مردم فارس هستم. ایشان فرمودند: در این صورت، مشمول حدیث پیغمبر اکرم هستی که فرمود: «لوکان العلم فی الثریا لتنا و له رجال من اهل الفرس؛ اگر علم و دانش در ثریا باشد مردانی از فارس آن را درمی یابند.» حکیم فی البداهه گفت: «همینطور است، من نیز در جستجوی سعادت به ثریا (کنایه از سبزوار) آمدم». حکیم سبزواری از جواب فوری و حسن ادب و خضوع او، بسیار خوشحال شد.
او در طریق سیر و سلوک و تهذیب نفس و تزکیه باطن، مجاهده کامل نموده و مراتب عالی را طی کرد، شادکام و مقضی المرام به فارس برگشت. او پس از اینکه از سبزوار برگشت، در شیراز ساکن شد و تا پایان عمر، در حجره ای از حجرات حسینیه قوام شیرازی، به تنهایی زندگی کرد و در همان شهر در سن 75 سالگی درگذشت و در حافظیه مدفون شد. سال وفات او 1300 هـ ق است. او از اساتید مسلم حکمت و فلسفه است بخصوص در استان فارس. علامه تهرانی می نویسد: «او در معقول و منقول بارع بود. اسفار را به خط خود نوشته و از خود بر آن حواشی زده و دعای کمیل و قصیده میرفندرسکی را شرح کرده است». از شاگردان او میتوان 1- شیخ احمد شیرازی مشهور به شانه ساز، متوفی 1332 در سامرا 2- ملااحمد دارابی را نام برد.

سخن حکیم سبزواری درباره شاگرد:
زمانی که این شاگرد عزیز و گرانقدر، اجازه گرفت و سبزوار را به عزم شیراز پشت سر می گذاشت استادش فرمود: «این طلبه دارابی با یک چشم آنچه داشتیم با خود برد و یا به قولی: اشاره به سینه خود کرد و گفت آنچه ذخایر نفیس علمی، با خود داشتیم او به یغما برد.»