یزید ابن مسعود نهشلی

از سران قبایل و شخصیت های مشهور شهر بصره و از هواداران حسین بن علی (ع)، امام سوم شیعیان. در جریان نهضت حسینی و قیام امام حسین (ع) سال 60 هجری قمری، امام (ع) طی نامه ای ضمن دعوت از مردم بصره به همکاری در مبارزه با اوضاع ضد دین و ضد اسلام جامعه و بیان موقعیت اهل بیت و خطر منحرف شدن موضوع خلافت پیغمبر از مسیر اسلام و فلسفه شکوت "آل البیت" را در یک زمان خاص تبیین کرد و انگیزه قیام خود را توضیح داد و آن نامه را توسط غلام خود (سلیمان بن رزین) برای بزرگان و رؤسای قبائل بصره فرستاد.

"یزیدبن مسعود نهشلی" یکی از بزرگان بصره بود که بعد از دریافت این نامه امام (ع)، قبایل بنی تمیم، بنی حنظله و بنی سعد را گرد یکدیگر جمع کرد و سخنانی در جمع آنها گفت و معاویه و پسرش یزید را نکوهش کرد و حسین بن علی (ع) را شریف و بزرگ و حجت خدا خواند و از مردم خواست که از حق دور نشوند و در یاری حسین فرزند پیغمبر، کوتاهی نکنند. همگی مطالب و خطابه او را تأیید و پشتیبانی کرده و گفتند: «ای "ابا خالد" (مقصود همین یزیدبن مسعود نهشلی است) کار به دست توست، اگر ما را بخوانی ما دعوت ترا اجابت کنیم و دستور بده تا فرمان تو بریم.» سپس او، نامه ای مناسب به امام حسین (ع) نوشت و قول مساعد و حمایت و اطاعت داد. حضرت را به کوفه، دعوت کرد لیکن نامه اش بنابر مشهور، روز دهم محرم به امام (ع) رسید، حضرت در حق او دعا کرد و فرمود: «خداوند ترا در روز ترس، ایمن دارد و به تو عزت بخشد و در روز بزرگترین تشنگی ترا سیراب کند.» یزیدبن مسعود چون آماده شد که برای یاری حضرت امام حسین (ع) روانه شود، ناگهان به او خبر رسید که حضرت به شهادت رسیده است. وی به سبب جدائی از آنحضرت بسیار بی تابی و ناشکیبائی می کرد و آنچنان مضطرب شد که (به نقل تاریخ) وفات نمود. رضوان خداوند بر او باد.