ابوعبدالله محمد ربعی قزوینی (ابن ماجه)

ابوعبدالله محمد ربعی قزوینی، محدث معروف و گردآورنده یکی از "صحاح سته" اهل تسنن در سال 209 هـ ق، در شهر قزوین از شهرهای ایران که در آن زمان از مشهورترین شهرهای عراق عجم بود، به دنیا آمد. پدرش، یزید ربعی قزوینی و لقبش "ماجه" بود و علت شهرت او به "ربعی" نسبت دوستی بین خاندان او با قبیله عرب ربیعه بوده است. خاندان او عموما از عالمان شناخته شده قزوین بودند، از جمله: برادرش ابومحمدحسن بن یزید و پسر برادرش احمدبن حسن. در مورد زندگی او، منابع زیادی غیر از دست نوشته های بعضی از شاگردانش چون "جعفر بن ادریس" وجود ندارد. البته در قرن چهارم و پنجم نیز در کتب تاریخ همدان و قزوین، شرح حالی از او آمده است. بیشتر این منابع هم راجع به سفرهای اوست که تاریخ آنها هم مشخص نیست. او ابتدا در زادگاهش قزوین و سپس در شهرهای کوفه، بصره، بغداد، شام، مصر، مکه و مدینه به تحصیل علم و استماع حدیث پرداخت. از جمله اساتید و کسانی که او از آنها حدیث شنیده است می توان «ابوکریب محمدبن علاء، احمدبن سنان قطان و ابوخیثمه زهیربن حرب» را نام برد.
افراد زیاد دیگری از بزرگان و دانشمندان آن زمان بودند که "ابن ماجه" از محضرشان استفاده های زیادی کرد. او در مسافرت های به شرق، به ری رفت و از محمد بن حمید رازی بهره مند شد. در نیشابور از محمدبن یحیی ذهلی استماع حدیث کرد. او بعد از همه مسافرت هایش به گفته مورخان قزوین چون خلیلی، مجددا به قزوین برگشت و در آنجا به تدریس و تألیف پرداخت. شهرت عمده او به واسطه اثر مشهورش به نام "سنن ابن ماجه" است. سنن ابن ماجه، ششمین کتاب از صحاح سته (صحاح ششگانه) کتب اهل تسنن است. صحاح سته، اصلی ترین و موفق ترین کتابهای حدیث اهل سنت می باشد که به نام نویسندگان آنها مشهور است. این شش کتاب عبارتست از: صحیح بخاری، صحیح مسلم، ابوداود، ترمذی، نسائی و سنن ابن ماجه. باید گفت که سنن ابن ماجه، در بین این 6 کتاب، اعتبار کمتری دارد و ضعیف تر است. زیرا احادیث کم اعتبار و ضعیف و واهی نیز در آن نقل شده است و حتی عده ای سندهای آن را غیرمعتبر میدانند. ابن ماجه، دو کتاب دیگر به نامهای "التاریخ" و "تفسیر" نیز دارد. او در سال 273 هـ ق، در سن 66 سالگی در قزوین درگذشت و مزار او در قزوین است. بعضی از شعرا در مرگ او اشعاری سروده اند.