مهر تابان
پس از ارتحال حضرت آیت الله علامه محمد حسین طباطبایی؛ به پاس ادب به تربت پاک او، علامه طهرانی آنچه از حقایق و وقایعی که راجع به ایشان می دانستند را در یادنامه مفصلی تحت عنوان مهر تابان نگاشته و به طبع رسانیده اند.
این کتاب، یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه، عارف بالله و بأمرالله: سید محمد حسین طباطبایی تبریزی بوده و شامل دو بخش می باشد. حضرت علامه مؤلف در بخش نخست این کتاب به بیان زندگینامه علامه طباطبایی و روش علمی، فلسفی، عرفانی، تفسیری ایشان و احوال جمعی از بزرگان پرداخته، در بخش دوم، برخی از مصاحبات خود با علامه طباطبایی را که شامل ابحاث قرآنی، فلسفی، عرفانی، اخلاقی، علمی، تاریخی می باشد، آورده اند.
معرفی اجمالی نویسنده:
علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی، عالم، فقیه، عارف بزرگ قرن معاصر (پانزدهم هجری قمری) فرزند آیت الله حاج سید محمد صادق طهرانی، که در 24 محرم سال 1345 هـ ق، در تهران به دنیا آمد. دوران کودکی را تحت تربیت پدر بزرگوارش بود و تحصیلات ابتدایی مدرسه و بعد دوره آموزش متوسطه را در رشته مکانیک و ماشین سازی به اتمام رساند. سپس به دلیل علاقه به دروس دین، علوم "حوزوی" را انتخاب و در سن 19 سالگی (بعد از پوشیدن لباس روحانیت) به شهر قم عزیمت کرد. در همان سال های نخست، جزو اولین شاگردان مرحوم علامه طباطبائی (صاحب تفسیر گرانقدر "المیزان") شد و در درس تفسیر و حکمت و عرفان عملی از خواص یاران ایشان گردید. مدت 7 سال در سطوح مختلف علمی از اساتید بزرگ بهره ها برد و آنگاه برای تکمیل علوم خود، در سن 26 سالگی به عراق رفت و در شهر نجف اشرف ساکن شد. دروس فقه و اصول و حدیث و رجال را در محضر علمای اعلام چون آیت الله حاج شیخ حسین حلی، سید ابوالقاسم خویی، سید محمد شاهرودی و آقا بزرگ تهرانی، کسب فیض کرد. در همین ایام، بنا به نظر و توصیه علامه طباطبائی، در مسائل سلوکی و عرفانی، به موانست و مراوده آیت الله حاج شیخ عباس قوچانی وصی مرحوم قاضی و آیت الله حاج سید جمال الدین گلپایگانی پرداخت و در ادامه راه، با آیت الله حاج شیخ محمدجواد انصاری همدانی، آشنا شده و نهایتا به حضور عارف بزرگ مرحوم حاج سیدهاشم موسی حداد رسید. در تثبیت پایه های عرفان عملی خود، مجاهده ها و زحمات زیادی کشید و از فیوضات امیرالمومنین علی (ع) و عنایات حضرت سیدالشهداء (ع)، دائما بهره مند بود. سال 1377 هـ ق، در سن 33 سالگی، بعد از اتمام تحصیلات عالیه و رسیدن به فضائل ظاهری و کمالات باطنی، به خاطر ادای تکلیف و ترویج و گسترش علم و دین، به تهران برگشت. بعد از رحلت آیت الله بروجردی و تحرکات طاغوتی حکومت پهلوی، رهبر فقید انقلاب (آیت الله خمینی) را همراهی و فعالیتی مؤثر داشت. علامه بزرگوار پس از 23 سال تلاش و سکونت در تهران، سال 1400 هـ ق، به شهر مشهد هجرت و پانزده سال آخر عمر خود را آنجا گذراند. وی در سال 1416 هـ ق، در ماه صفر، در همان جا رحلت فرمود.
ساختار بندی کتاب:
1- بخش نخست: یادنامه (شرح احوال علامه طباطبایی): برخورد اولین ملاقات با علامه طباطبایی- رویه و روش علامه طباطبایی در دروس- جامعیت علامه طباطبایی در علم و عمل- سلسله نسب علامه طباطبایی- دوران طفولیت علامه- در احوال آقای الهی برادر علامه و زوجه علامه طباطبایی- تدوین تفسیر المیزان و کیفیت آن- مصاحبه های علامه با هانری کربن- قریحه و ذوق شعری علامه طباطبایی و...
2- بخش دوم: مصاحبات (ابحاث قرآنی، ابحاث فلسفی، ابحاث عرفانی، ابحاث اخلاقی، ابحاث علمی، ابحاث تاریخی): حروف مقطعه اوایل سوره ها- مراد از احقاف- آیات وارده در قرآن کریم در نفی تثلیث- در تشکیک وجود و وحدت عرفا- در حقیقت توحید حضرت حق تعالی و تقدس- در احوال مرحوم قاضی- کیفیت نزول وحی به رسول خدا- عالم برزخ برای همه مردم است- بهشت و دوزخ الان موجود هستند- راجع به ابجد کبیر و ابجد صغیر- در حقیقت خلقت روح و فرشتگان- راجع به آنکه اسلام ناسخ ادیان است- در تغییر محل آیه تطهیر- در اثبات عدم تحریف قرآن کریم- کیفیت نزول تورات به حضرت موسی- کیفیت نزول انجیل به حضرت عیسی- مکتب افلاطون و...
Sources :
سید محمد حسین حسینی طهرانی- مهر تابان