رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب
اصل این رساله، اولین دوره از درس های اخلاقی و عرفانی حضرت علامه مفسر و حکیم و عارف آیت الله طباطبایی در حوزه علمیه قم می باشد که توسط حضرت علامه به عنوان تقریرات به رشته تحریر در آمده و با تنقیحات و اضافاتی از ایشان طبع گردیده است. در این کتاب کیفیت سیر و سلوک الی الله به طور اجمالی و تفصیلی، شرح تفصیلی عوالم مقدم بر عالم خلوص، مباحثی همچون شرایط لازم سلوک، مراتب مراقبه، لزوم استاد و طرق مختلفه نفی خواطر، به سبکی جامع و شیوا مطرح گردیده است.
معرفی اجمالی نویسنده:
علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی، عالم، فقیه، عارف بزرگ قرن معاصر (پانزدهم هجری قمری) فرزند آیت الله حاج سید محمد صادق طهرانی، که در 24 محرم سال 1345 هـ ق، در تهران به دنیا آمد. دوران کودکی را تحت تربیت پدر بزرگوارش بود و تحصیلات ابتدایی مدرسه و بعد دوره آموزش متوسطه را در رشته مکانیک و ماشین سازی به اتمام رساند. سپس به دلیل علاقه به دروس دین، علوم "حوزوی" را انتخاب و در سن 19 سالگی (بعد از پوشیدن لباس روحانیت) به شهر قم عزیمت کرد. در همان سال های نخست، جزو اولین شاگردان مرحوم علامه طباطبائی (صاحب تفسیر گرانقدر "المیزان") شد و در درس تفسیر و حکمت و عرفان عملی از خواص یاران ایشان گردید. مدت 7 سال در سطوح مختلف علمی از اساتید بزرگ بهره ها برد و آنگاه برای تکمیل علوم خود، در سن 26 سالگی به عراق رفت و در شهر نجف اشرف ساکن شد. دروس فقه و اصول و حدیث و رجال را در محضر علمای اعلام چون آیت الله حاج شیخ حسین حلی، سید ابوالقاسم خویی، سید محمد شاهرودی و آقا بزرگ تهرانی، کسب فیض کرد. در همین ایام، بنا به نظر و توصیه علامه طباطبائی، در مسائل سلوکی و عرفانی، به موانست و مراوده آیت الله حاج شیخ عباس قوچانی وصی مرحوم قاضی و آیت الله حاج سید جمال الدین گلپایگانی پرداخت و در ادامه راه، با آیت الله حاج شیخ محمدجواد انصاری همدانی، آشنا شده و نهایتا به حضور عارف بزرگ مرحوم حاج سیدهاشم موسی حداد رسید. در تثبیت پایه های عرفان عملی خود، مجاهده ها و زحمات زیادی کشید و از فیوضات امیرالمومنین علی (ع) و عنایات حضرت سیدالشهداء (ع)، دائما بهره مند بود. سال 1377 هـ ق، در سن 33 سالگی، بعد از اتمام تحصیلات عالیه و رسیدن به فضائل ظاهری و کمالات باطنی، به خاطر ادای تکلیف و ترویج و گسترش علم و دین، به تهران برگشت. بعد از رحلت آیت الله بروجردی و تحرکات طاغوتی حکومت پهلوی، رهبر فقید انقلاب (آیت الله خمینی) را همراهی و فعالیتی مؤثر داشت. علامه بزرگوار پس از 23 سال تلاش و سکونت در تهران، سال 1400 هـ ق، به شهر مشهد هجرت و پانزده سال آخر عمر خود را آنجا گذراند. وی در سال 1416 هـ ق، در ماه صفر، در همان جا رحلت فرمود.
ساختار بندی کتاب:
*مقدمه مؤلف: فطری بودن گرایش به عوالم غیب، صراط مستقیم یعنی جمع میان ظاهر و باطن، دعوت قرآن کریم به تعقل و تزکیه توأما، توصیه صدرالمتألهین به خضوع قلب همراه با فراگیری علوم عقلی، سلسله عرفانی یک قرن اخیر
*معرفت اجمالی و طرح کلی سلوک الی الله: گرفتاری بشر در ظلمت مادیت، سیر و سلوک در اصطلاح عرفا، صعوبت عبور از عالم برزخ و کثرت انفسیه، ورود سالک به عالم روح، مقصد سالک ملازمت است با وجه الله، مراقبه و مراتب و آثار آن، مقصود عرفا از "می"، مشاهده سالک نفس خود را، استغراق در ذات ربوبی و "بقا به معبود"، عالم خلوص و اقسام آن، قطع علاقه از ذات خود، و...
*شرح تفصیلی عوالم مقدم بر عالم خلوص: اسلام اکبر، ایمان اکبر، هجرت کبری، جهاد اکبر، اسلام اعظم، ایمان اعظم، هجرت عظمی و جهاد اعظم، مودت ارادی، مقام "صلوح" و...
*شرح اجمالی طریق و کیفیت سلوک الی الله: لزوم جستجوی دلیل در اثبات حقایق دین، تأثیر تضرع و ابتهال در حصول ایمان به عالم معنا، گفتگوی حضرت ادریس (ع) با حضرت علامه طباطبایی در خواب، علم و عمل مورث یکدیگرند و...
*شرح تفصیلی طریق و کیفیت سیر الی الله: شرایط لازم سلوک (که شامل 25 مورد است)، طریقه نفی خواطر در رساله بحر العلوم، مراتب مراقبه، منظور عرفا از (عنقا) و (سیمرغ) و...
Sources :
سید محمد حسین حسینی طهرانی- رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب