فتوای چهار تن از پیشوایان مذاهب اهل تسنن درباره امام زمان
علاء الدین علی متقی هندی، عالم معروف اهل سنت، در کتاب «البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان» فتوای چهار تن از پیشوایان چهار مذهب سنی راه، درباره مهدی (ع) نقل کرده است.
واقع این است که موضوع مهدی و ظهور او در «آخرالزمان»، در روزگار خود پیامبر اکرم، و از زبان او، و همچنین در میان اصحاب پیامبر و تابعین (و همینگونه دوره به دوره و عهد به عهد) مطرح بوده است. و این موضوع، یکی از بشارتهای مهم اسلام به شمار می آمده است. اصحاب پیامبر اکرم و تابعین در میان خود، از آخرالزمان و بروز حوادث بزرگ و ظهور مهدی (ع) می گفته اند. علاء الدین علی متقی هندی، به این موضوع که یاد شد، یعنی اینکه مهدی (ع) علاوه بر احادیث نبوی، در آثار و اقوال و اخبار اصحاب و تابعین نیز مذکور افتار است اشاره می کند.
سپس در باب سیزدهم از کتاب «البرهان»، به نقل فتوی و نظر مفتیان چهار مذهب اهل سنت، درباره مهدی، می پردازد. این فتوی، پاسخ پرسشی است که از آن مفتیان شده است. تاریخ سؤال و استفتا، سال 952 هجری قمری است. جریان امر این است: کسی در حدود سالهای 890 تا 910 هجری قمری، در دیار هند، ادعا می کند که مهدی اوست. این مدعی چهل سال می زید، و در سال 910 در می گذرد. جمعیتی گرد او را می گیرند و به او اظهار اعتقاد می نمایند. و مخالفان خود را تکفیر می کنند، و در صدد ایذا و آزار دیگران برمی آیند و ... این واقعه باعث می شود تا مسلمانان آن دیار از عالمان و مفتیان بزرگ مکه مکرمه درباره این موضوع و تکلیف دینی خویش در این امر، استفتا و نظرخواهی کنند. چون سؤال به عالمان مکه می رسد. آنان پاسخ می گویند.
خلاصه سؤال
نظر علمای دین و راهنمایای مسلمین «ایدهم الله بروح القدس» درباره این موضوع چیست: شخصی در هند پیدا شده، و در سال 910 در سرزمین عجم درگذشته است. وی مدعی گشته که مهدی موعود اوست. جماعتی به او اعتقاد پیدا کرده اند؛ و هر کس منکر وی باشد تکفیر می کنند نظر خود را درباره این شخص و معتقدان به او، و همچنین نظر خود را درباره انکار «مهدی موعود» بیان بفرمایید.
خلاصه پاسخ ابن حجر هیتمی، مفتی مذهب شافعی
ابن حجر هیتمی، مفتی مذهب شافعی می گوید: «این عقیده، از روی نادانی پیدا شده و باطل است و بدعت است و ضلالت، زیرا با محتوای احادیث متواتر و فراوانی که رسیده است مخالف است. احادیث می گوید: مهدی از خاندان پیامبر (ص) است. و او مشرق و مغرب جهان را می گیرد، و همه گیتی را از عدل و داد پر می کند، و عیسی به زمان او می آید، و با یکدیگر دجال را، در فلسطین، در کنار دروازه «لد» نزدیک بیت المقدس می کشند. و مهدی پیشاپیش امت اسلام به نمار می ایستد، و عیسی پشت سر او نماز می گزارد، مهدی سفیانی را می کشد. و ارتشی که سفیانی برای جنگ با مهدی آماده کرده است، در سرزمین بیدا، میان مکه و مدینه، د رذی الحلیفه، در زمین فرو می رود و نابود می گردد، به طوری که فقط دو تن از آن ارتش موفق می شوند بگریزند.
برای مهدی و ظهور او علامات بسیار دیگری نیز ذکر شده است. و من آن علامات را در کتابی جداگانه نوشته ام، و آن کتاب را «القوال المختصر فی علامات المهدی المنتظر» نامیده ام. در آن کتاب، حدود 100 علامت برشمرده ام، که همه از پیامبر اکرم و اصحاب پیامبر و تابعین روایت شده است. و من آنها را از کتابهای عالمان و مؤلفان بزرگ گردآوری کرده ام. کتابهایی که دارای احادیث و اسناد بسیار است، و حوادث عجیب و مشهوری درباره ظهور مهدی در آنها یاد گشته است. این مطالب همه نشان می دهد که این طایفه که معتقدند این شخص که مرده و رفــته است مهدی است گمراهند. برای هر عاقلی که احادیث مهدی را دیده باشد، کمترین شبهه ای باقی نمی ماند، که آن میت از بین رفته، مهدی موعود نیست.»
خلاصه پاسخ ابوالسرور حنفی، مفتی مذهب حنفی
ابوالسرور حنفی، مفتی مذهب حنفی می گوید: «اعتقاد این طایفه زشتکردار باطل است و پوچ. باید با این عقیده باطل و پیروان آن به سختی مبارزه کرد، و این فکر یاوه را از مغز آنان در آورد. چون این عقیده مخالف است با احادیث صحیح، و سنن صریح و متواتری که به وسیله راویان بسیاری و اخباری فراوان رسیده است. و آن احادیث سنن همه می گوید که مهدی موعود رضی الله عنه که در آخرالزمان خروج می کند، همراه عیسی (ع) خروج می کند، و با کمک عیسی دجال را می کشد. و برای ظهور او، علامتهایی است، از جمله خروج سفیانی، و گرفتن ماه در ماه رمضان، و گرفتن خورشید در نیمه رمضان، که بر خلاف حساب اهل نجوم است. و این علامات هنوز واقع نشده و این حوادث هنوز اتفاق نیفتاده است. بنابراین، اعتقاد این طایفه، درباره آن میت باطل و غلط است.»
خلاصه پاسخ محمد خطابی، مفتی مذهب مالکی
حمد خطابی، مفتی مذهب مالکی می گوید: «عقیده طایفه یاد شده، درباره آن میت درگذشته، که او مهدی موعودی است که باید در آخرالزمان ظهور کند، باطل است، زیرا احادیث صحیح، درباره صفات مهدی و چگونگی خروج او و حوادثی که پیش از ظهور او رخ می دهد رسیده است. پیدا شدن سفیانی و در زمین فرو رفتن ارتش او در «بیدا»؛ گرفتن خورشید در نیمه ماه رمضان و گرفتن ماه در اول رمضان، شماری از رخدادهایی است که باید پیش از ظهور مهدی واقع گردد. همچنین در احادیث رسیده است که مهدی همه جهان را می گیرد.. و این امور و علائم؛ در مورد آن میت درگذشته، اتفاق نیفتاده است. پس عقیده به مهدی بودن او باطل است و بی پایه.»
خلاصه پاسخ یحیی بن محمد حنبلی، مفتی مذهب حنبلی
یحیی بن محمد حنبلی، مفتی مذهب حنبلی می گوید: «عقیده مذکور، بدون شک، باطل است، چون مستلزم مخالف و رد احادیث صحیحی است که از پیامبر اکرم (ص) از طریق روایان موثق رسیده است پیامبر در این احایدث از ظهور مهدی در آخرالزمان خبر داده است، و مقدمات ظهور، و ویژگیهای شخصی مهدی، و حوادث زمان ظهور را یاد کرده است. یکی از علائم مهم ظهور مهدی، که کسی نمی تواند ادعا کند که واقع شده است، فرود آمدن (نزول) حضرت عیسای مسیح است از آسمان، و قرار گرفتن او در کنار مهدی، و نماز گزاردن او پشت سر مهدی..... اینچنین حوادثی برای میت مذکور کجا اتفاق افتاده است؟ او مرده و از بین رفته است!؟... خداوند ما را از رانده شدن از درگاه خود نگاه دارد، و از دامگستریهای شیطان برهاند.»
Sources :
محمدرضا حکیمی- خورشید مغرب- صفحه 73- 76