اعتقادات و آداب ابتدایی مردم منطقه پلینزی

ویژگی های کلی اعتقادات
از نگاه اهالی پلینزی زندگی انسان در جهان مملو از موجودات فوق طبیعی، می گذرد. خدای خالق بزرگ تانگاروا (یاایو، در دین مائوری)، کائنات را از دل یک خلا اولیه به وجود آورد. زمین و آسمان خدایان کوچک تر (آتوئا)، را به وجود آوردند که به نوبه خویش انسان ها را ایجاد کردند و هنوز هم بر امور مهم بشری سرپرستی می کنند (تانه، خدای جنگل و قطع چوب؛ تو، خدای جنگ؛ هینا، الهه مادری و بافندگی). ارواح، روان ها و شیاطین هم فراوان هستند. خدایان در راس خطوط بلند نیاکان برجسته و شریف قرار گرفته اند و از طریق همین نیاکان نیز قدرت خلاقه (مانا)، را که حیات و رفاه را برای بازماندگان آن ها به ارمغان می آورد منتقل می سازند. داستان هایی که به موضوعات تبار شناسی و مهاجرت اقوام اولیه می پردازند تاریخچه خانواده ها را تا سرزمین اساطیری هاوایکی ریشه یابی می کنند، جایی که ارواح مردگان برای استراحت به آن جا باز می گردند. هر چند خدایان ارواح نیاکان بسیار نزدیک احساس می شوند، ترس و هیبت و رمز و اسرار در قلب دین پلینز یایی جای گرفته است. دست رسی مستقیم به قدرت و نظر لطف خدایان به طور سنتی برای روسای قبیله (کدخداها)، که خودشان بعدها الوهیت نمی یافتند، و نیز برای کشیشان (توهونگا) که دانش پنهانی آداب و سنن مذهبی را در اختیار داشتند، کنار گذاشته شده بود.

آداب و رسوم ابتدایی
خدایان و ارواح نیاکان به وسیله توهونگا (کاهن) و از طریق ترنم سرودهای مقدس در یک معبد یا یک «مارائه» (محل جمع شدن برای مناسبت های محلی)، مورد استمداد قرار می گرفتند. خدایان که بدین ترتیب از طریق اجرای آیین های تقدیم هدایا، جشن و رقص، مورد تعظیم و تکریم قرار گرفته بودند در عوض به اعطای «مانا» به روسای قبایل، مردم، و سرزمین های قبیله ای آن ها دست می زدند. غذایی که برای تغذیه خدایان و اطمینان یافتن از لطف و فیض ایشان تقدیم می شد هم چنین شامل تقدیم قربانی های بشری بود. به عنوان مثال، اولین دشمنی که کشته می شد را به محضر خدای جنگ تقدیم می داشتند. بر همین روال، اولین میوه های تازه فصل (نبریها) و یا اولین صید ماهی را به محضر خدای حافظ (نگهبان)، کشاورزی و ماهی گیری تقدیم می کردند. علاوه بر این، آیین قربانی انسان نیز معمولا هنگام تبرک و تقدس بخشیدن به ساختمان ها، قایق های جنگی، و انواع دیگر اشیاء مقدس انجام می شد. در همین درجه از اهمیت نیز آیین های تطهیر و پاکسازی از اثرات «تاپو» بود. تاپو عبارت بود از یک سیستم محدودیت ها و ممنوعیت ها برای حفظ و نگهداری تاثیر بخشی مانا. آب، که عامل اصلی تطهیر به حساب می آمد، روی بچه های تازیه تولد یافته، جنگجویان به خون آغشته شده، و کسانی که به واسطه بیماری یا مرگ آلوده شده بودند پاشیده می شد تا این که آنان را از «تاپو» آزاد ساخته و برای تماس با مردم دیگر سالم و بی خطر سازد. کاهنان نیز از انواع و اقسام آیین ها و سرودهای مذهبی دیگر برای مداوای بیماران، پیش گویی (غیب گویی) امور، حفاظت افراد در مقابل سحر و جادو و یا ارواح خبیثه، و بالاخره تدفین متوفا برای اطمینان از عزیمت آرام آن ها به سرزمین ارواح استفاده می کردند.

نفوذ و تاثیرات خارجی
هرچند جریان مسیحی کردن به فراهم آوردن زمینه صلح و ثبات در خلل دو قرن اختلاف و انشقاق کمک کرد، سیاست ها و روحیات و نگرش های میسیونری اروپاییان ناگزیر موجب شد تا مردمان پلینزیائی از گذشته خویش شرمنده شده و بسیاری از خصوصیات ارزشمند میراث خویش را کنار بگذارند. امروزه از جمله دل مشغولی های رهبران فرهنگی منطقه اقیانوس آرام احیاء و بازیابی آن خصوصیات (در حالی که آ ن ها را از تحقیر توریست ها حفظ می کنند) می باشد. کنفرانس کلیساهای منطقه پاسیفیک فعالانه به کار ارتقای یک الهایت بومی و نوعی احساس استمرار و پیوستگی با اعتقاد دینی نیاکان غیر مسیحی سرگرم می باشد. دانشکده الهیات پاسیفیک در «سورا» در «فیجی» مرکزی برای این گونه تحولات است. دانشگاه های کشورهای هاوایی، فی جی، استرالیا، و نیوزلند نیز دپارتمان هایی برای مطالعه تاریخ و فرهنگ و از جمله دین بومی پاسیفیک دارند. حرکت های مورمونی (که از سال های دهه 1840 در منطقه پاسیفیک فعال بوده)، بهاییت (که در دهه سال های دهه 1950 به آن جا آمده) و سایر ادیان جدید با ایدئولوژی های پس از مسیحی و سکولار برای جلب حمایت نسل جدید رقابت می کنند. اما هنوز چه در بین جزایر روستایی پراکنده در منطقه و یا جوامع مهاجرین حومه شهرها، به نظر می رسد که الگوهای تعیین شده توسط میسیون های مذهبی اصلی کلیساهای خودسالار، طرفداران وسلی، کاتولیک روم، انگلیکن، و ادونتیست های روز هفتم تا آینده قابل پیش بینی به صورت الگوهای آشنای دین برای اکثریت عظیم اهالی پلینزیا باقی بمانند. در نیوزلند احیای معاصر «مائوریتانگا» (به معنای فرهنگ مائوری) شامل تاکید رهبران مسیحی مائوری روی نگهداری شیوه ها و مفاهیم سنتی در چارچوب ایمان و عمل مسیحی است. از جمله این آداب سنتی آیین های مداوای بیماران و تسخیر جن یا ارواح خبیثه، آداب و رسوم تدفین و عزاداری، احترام به پیرامون و مشایخ و نیاکان، و سایر ارزشهایی است که در رسم و رسوم مارائه تجسم پیدا می کنند. حداقل، تا این حد، دین ابتدایی منطقه زنده باقی می ماند.

Sources

Keywords