کتاب مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین

این کتاب مشتمل بر آثار ناشناخته و چاپ نشده صدرالدین شیرازی (ملاصدرا) به زبان عربی است که شامل: اتحاد عاقل و معقول، اجوبة المسائل نصیریه، حشریه، خلق الاعمال، لمیه در اختصاص فلک به موضع معین، اجوبة المسائل ملامظفر حسین کاشانی، اصالت جعل وجود، خلسه، شواهد الربوبیه، فوائد، اجوبة المسائل ملاشمسای گیلانی، تنقیح در منطق، دیباچه عرش التقدیس، معراج، تفسیر سوره توحید. موضوع این کتاب فلسفه اسلامی- عرفان است.

زندگینامه صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)
محمدبن ابراهیم شیرازی ملقب به صدرالدین و مشهور به ملاصدرا یا صدرالمتألهین در حدود سال 979 یا 980 هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدرش ابراهیم بن یحیی قوامی یکی از وزرای دولت صفویه و مردی با نفوذ و ثروتمند بود که با نهایت کوشش به تربیت و تعلیم یگانه پسر خود کمر همت بست. زندگانی ملاصدرا را می توان به سه دوره تقسیم نمود: 1- دوره طلبگی و تلمذ و بحث و مطالعه کتب قدما و آرای حکما در شیراز و اصفهان. در این دوره وی به تتبع و تفحص آرای فلاسفه و کلام و فلاسفه مشائی و اشراقی اشتغال داشت. 2- مرحله تهذیب نفس و ریاضت و مکاشفه در روستای کهک (در نزدیکی قم) که نهایتا به کشف حقایق ربانی و علوم الهی منجر گردید. 3- مرحله تألیف و تدریس در شیراز در مدرسه ای که الله وردی خان، والی فارس بنا نهاده بود. طی این دوره ملاصدرا تقریبا تمام آثار خود را تألیف کرد. ملاصدرا حکمت الهی و فلسفه اسلامی را وارد مرحله جدید کرد، وی در آنچه علم اعلی یا علم کلی یا فلسفه اولی با حکمت الهی خوانده می شود و تنها همین بخش است که به حقیقت، فلسفه است و فلسفه حقیقی خوانده می شود، مقام فلاسفه پیش را تحت شعاع قرار داد، اصول و مبانی اولیه این فن را تغییر داد و آن را بر اصولی خلل ناپذیر استوار کرد. آخوند تا پایان عمر در شیراز به تألیف و تدریس پرداخت و در این ایام هفت بار پای پیاده به مکه سفر کرد که در بازگشت از هفتمین سفر، در بصره در سال 1050 هجری قمری درگذشت.
اساتید: شیخ بهاءالدین عاملی مشهور به شیخ بهایی، میرداماد، میرابوالقاسم فندرسکی عارف و زاهد و ریاضی دان بی همتای آن عصر و...
شاگردان: ملاصدرا شاگردان بسیاری را تربیت کرد اما از مشهورترین آنها: ملامحسن فیض کاشانی و مولا عبدالرزاق لاهیجی بودند که هر دو علاوه بر داشتن سمت شاگردی، داماد وی نیز بودند.
آثار: الحکمة المتعالیه (اسفار اربعه)، شرح الهدایة، المبدا و المعاد، حدوث العالم، المشاعر، شرح شفا، الشواهد الربوبیه، اجوبة المسائل، تفاسیر بعضی از سوره های قرآن کریم و...

ساختاربندی کتاب
- مقدمه شامل دیباچه، حیات صدرالمتألهین، اساتید، شاگردان، فرزندان، تالیفات، اندیشه پژوهش، معرفی رساله و...
- نصوص شامل:
1- رساله اتحاد عاقل و معقول
2- اجوبة المسائل ملاشمسای گیلانی
3- اجوبة المسائل ملامظفر حسین کاشانی
4- اجوبة المسائل نصیریه
5- رساله اصالت جعل وجود
6- رساله تنقیح در منطق
7- رساله حشریه
8- رساله خلسه
9- دیباچه عرش التقدیس
10- رساله خلق الاعمال
11- رساله شواهد الربوبیه
12- فوائد: 1. رد شبهات ابلیسه 2. شرح حدیث کنت کنزا مخفیا 3. در بیان کیفیت ترکیب ماده و صورت 4 و 5. ذیل آیه امانت و مواد ثلاث
13- رساله لمیه در اختصاص فلک به موضع معین: حل الاشکالات الفلکیه
14- رساله خراج
15- تفسیر سوره توحید (1)
16- تفسیر سوره توحید (2)
17- رساله وجود
18- رساله حل شبه جذر امم
- مقدمه عربی شامل: النصوص، الفهارس، الفهرس التفصیلی، الآیات، الاحادیث، الشعر، الاصطلاحات، الاعلام، الاماکن، الکتب و الرسول، الملل و الفرق، بعض مصادر التحقیق، نمونه های نسخ خطی.
این کتاب در سال 1375 توسط انتشارات حکمت در تهران منتشر شده است و تحقیق و تصحیح کتاب بر عهده حامد ناجی اصفهانی بوده است.

Sources

Keywords