آیاتی از قرآن درباره مشیت خدا در رزق و روزی

خداوند متعال وسعت روزی را در صله رحم قرار داده، و اولاد آدمی آثار صلاح و درستی پدرش را به ارث می برد، چنانکه در داستان موسی (ع) و عبد صالح خدا حضرت خضر (ع) می بینیم که دیوار در حال فرو ریختن را بر پا داشت تا گنج مدفون آن برای دو یتیمی که پدرشان مرد صالح بود، باقی بماند و آن دو پس از رسیدن به سن بلوغ و رشد خود، آن را بیرون آورند. این دو، نمونه ای از مشیت و خواست خدا در امر روزی دادن که بر اساس سنت های ثابت الهی جریان می یابد. آیاتی از قرآن کریم درباره روزی دادن خداوند مهربان به بندگان می باشد، که در زیر نمونه ای از آنها را می آوریم:
1- خداوند در سوره شوری می فرماید: «له مقالید السموات و الارض یبسط الــرزق لمن یشاء و یقدر إنه بکل شیء علیم؛ کلیدهای آسمانها و زمین از آن اوست. روزی را برای هرکس بخواهد گسترش می دهد یا تنگ می گرداند. او به همه چیز آگاه است» (شوری/ 12).
2- در سوره عنکبوت فرموده: «و کأین من دابه لا تحمل رزقها الله یرزقها و إیاکم و هو السمیع العلیم* و لئن سألتهم من خلق السموات و الارض و سخر الشمس و القمــر لیقولن الله فأنی یوفکون* الله یبسط الــرزق لمن یشاء من عباده و یقدر له إن بکل شیء علیم* و لئن سألتهم من نــزل من السماء ماء فأحیا به الارض من بعد موتها لیقولن الله قل الحمدلله بل أکثر هم لایعقلون؛ چه بسا جنبنده ای که قدرت حمل روزی خود را ندارد، خداوند او و شما را روزی می دهد و او شنوا و داناست* و هرگاه از آنان بپرسی: چه کسی آسمانها و زمین را آفریده و خورشید و ماه را مسخر کرده است؟ می گویند: الله! پس با این حال، چگونه به انحراف کشیده می شوند؟!* خداوند روزی را برای هرکس از بندگانش که بخواهد گسترش داده و تنگ می گرداند، خداوند به همه چیز آگاه است* و اگر از آنان بپرسی: چه کسی از آسمان آبی فرستاد و با آن زمین را، پس از مردنش، زنده کرد؟ می گویند: الله بگو: حمد و ستایش ویژه خداست، اما بیشتر آنان نمی دانند» (عنکبوت/ 63-60).
3- در سوره سبا فرموده: «قل إن ربی یبسط الــرزق لمن یشاء من عباده و یقدر له و ما أنــفقـتم من شیء فهو یخلفه و هو خیر الــرازقین؛ بگو: پروردگار من روزی را برای هر یک از بندگانش که بخواهد وسعت داده و یا تنگ می گرداند. و هر چه را انفاق کنید، جای آن را پر می کند و او بهترین روزی دهندگان است» (سبا/ 39).
4- در سوره اسراء می فرماید: «و لا تجعل یدک مغلوله إلی عنقک و لا تبسطها کل البسط فتقعد مـلوما محسورا* إن ربک یبسط الــرزق لمن یشاء و یقدر إنه کان بعباده خبیرا بصیرا* و لا تقتلوا أولادکم خشیه إملاق نحن نرزقهم و إیاکم إن قتلهم کان خطئا کبیرا...... و لاتقربوا مال الیتیم إلا بالتی هی أحسن حتی أشده و أوفوا بالعهد إن العهد کان مسئولا* و أوفوا الکیل إذا کلتم وزنوا بالقسطاس المستقیم ذلک خیر و أحسن تأویلا؛ نه دست خود را بسته و آویز گردن کن (تا از انفاق باز مانی) و نه به یکباره آن را بگشای که سرزنش دیده و حسرتبار گردی* مسلما پروردگارت روزی را برای هرکس بخواهد گشاده یا تنگ می گرداند، او به حال بندگانش آگاه است* فرزندان خود را از بیم فقر نکشید! ما آنان و شما را روزی می دهیم. یقینا کشتن آنان گناه بزرگی است.... و به مال یتیم، جز به نیکوترین وجه، نزدیک نشوید تا آنگاه که به حد بلوغش رسد، و به عهد خویش وفا کنید که از عهد پیمان سوال می گردد!* و چون چیزی را پیمانه کنید، حق پیمانه را ادا نمائید، و با ترازوی درست وزن کنید که این بهتر و نیک فرجامتر است» (اسراء/ 35-29).
5- در سوره آل عمران فرموده: «قل اللهم مالک الملک توتی الملک من تشاء و تنزع الملک ممن تشاء و تعــز من تشاء و تذل من تشاء بیدک الخیر إنک علی کل شیء قدیر* تولج اللیل فی النهار و تولج النهار فی اللیل و تخرج الحی من المیت و تخرج المیت من الحی و ترزق من تشاء بغیر حساب؛ بگو: بار خدایا! مالک حکومتها توئی؛ به هر کس بخواهی حکومت می بخشی، و از هر کس بخواهی حکومت می گیری؛ هرکس را بخواهی عزت بخشیده و هرکس را بخواهی خوار گردانی، خوبی ها همه به دست توست و تو بر هر چیزی توانائی* شب را در روز داخل کرده و روز را در شب می بری، و زنده را از مرده بیرون می آوری و مرده را از زنده، و به هر کس بخواهی بدون حساب روزی می دهی» (آل عمران/ 27-26).

Sources

Keywords