شبهه برتری مریم (س) از زکریا (ع)

افراطیونی که به نبوت مریم (س) فتوا داده اند خواسته اند بگویند که مریم (س) از زکریا بالاتر است زیرا وقتی زکریا (ع) دعا کرد و عرضه داشت: «رب هب لی من لد نک ذریة طیبه انک سمیع الدعا؛ پروردگارا، از جانب خود، فرزندی پاک و پسندیده به من عطا کن که تو شنونده دعایی» (آل عمران/ 38)
او از خدا ذریه صالح طلب کرد (ذریه یعنی فرزند، چه این فرزند بلافصل باشد چه مع الفصل، چه یکی باشد چه بیش از یکی، و چه مذکر باشد چه مؤنث، همه اینها را ذریه می گویند) و یا وقتی عرضه داشت: «فهب لی من لدنک ولیا یرثنی و یرث من آل یعقوب واجعله رب رضیا؛ پس از جانب خود ولی و جانشینی به من ببخش که از من ارث ببرد و از خاندان یعقوب ارث برد و او را پسندیده گردان» (مریم/ 5-6) آنگاه فرشته ها در حال نماز به او بشارت دادند که خدا به تو فرزندی به نام یحیی عطا می کند: «فنادته الملائکه و هو قائم یصلی فی المحراب ان الله یبشرک بیحیی مصدقا؛ پس در حالی که وی ایستاده در محراب دعا می کرد، فرشتگان او را ندا داده که: خداوند تو را به ولادت یحیی مژده می دهد.» (آل عمران/ 39) که این یحیی: «مصدقا بکلمة من الله و سیدا و حصورا و نبیا من الصالحین؛ تصدیق کننده «کلمه الله» است و بزرگوار و خویشتندار و پیامبری از صالحان است.» (آل عمران/ 39) ولی زکریا (ع) با شنیدن این بشارت به جای تصدیق نشانه طلبید و عرض کرد: «رب اجعل لی» (آل عمران/ 41 - مریم/ 10)
خدایا یک علامت و نشانه ای قرار بده که من بفهمم این بشارت حق است یا نه، یا بفهمم این بشارت چه وقت محقق می شود. ولی مریم (س) وقتی بشارت را از فرشته ها شنید مطمئن شد، و چون صدیق بود تصدیق کرد و از خداوند علامت و نشانه نخواست. بنابراین، نتیجه می گیریم که مقام مریم بالاتر از زکریا است. ولی این اعتقاد ناصواب است زیرا نباید در گرامیداشت مقام یک فرد –
حضرت مریم – پیغمبری را از مقام با عظمتش تنزل داد.
اما این که زکریا (ع) آیت طلب کرد، حق آن است که سؤال از روی شک نبود، بلکه برای بار یافتن به مقام طمأنینه بود. همچنانکه ابراهیم (ع) این راه را به انبیای ابراهیمی نشان داد و فرمود: «رب أرنی کیف تحیی الموتی قال أولم تومن قال بلی ولکن لیطمئن قلبی؛ پروردگارا، بنمایان به من که مرده ها را چگونه زنده می کنی، گفت: مگر ایمان نیاورده ای؟ گفت: چرا ولی می خواهم دلم قرار گیرد.» (بقره/ 260) یعنی، خدایا به من نشان بده که: چگونه مرده ها را زنده می کنی؟ خداوند به او فرمود آیا باور نداری؟ حضرت ابراهیم گفت آری، ولیکن برای این که لحظه به لحظه به مقام والاتر یابم، و به جایی برسم که خودم مظهر «هوالمحیی» بشوم، وگرنه به معاد معتقدم و می دانم که تو مرده ها را زنده می کنی ولی می خواهم بفهمم چگونه مرده ها را زنده می کنی، و البته این هم نه به آن صورت که تو نشانم بدهی. بلکه می خواهم مرا مظهر «هو المحیی» قرار بدهی که به دست من مرده ها زنده بشوند و این، عالی ترین مقامی است که ابراهیم خلیل مسألت کرده است.

Sources

Keywords