پاسخ به شبهه تناقض آیات قرآن با شفاعت پیامبر

اشکال:
اشکالی وجود دارد مبنی بر این که پیامبر اکرم (ص) می فرماید: «انی رسول الله و ما ادری ما یفعل بی؛ من فرستاده خدایم و نمی‏ دانم با من چگونه رفتار خواهد شد.» این جمله عین مضمون یکی از آیات قرآن کریم است: «قل ما کنت بدعا من الرسل و ما ادری ما یفعل بی و لا بکم؛ بگو من از میان پیامبران، نو ظهور و تازه نیستم و خبر ندارم که‏ با من یا با شما چگونه رفتار می‏شود.» (احقاف /9)
ممکن است این اشکال در اذهان پدید آید که مفاد این آیه با آنچه‏ مسلم و قطعی میان مسلمین تلقی شده است که رسول اکرم از مقام محمود خویش در معاد و از شفاعت خویش برای‏ برخی از گنهکاران اطلاع داده است منافات دارد. بلکه اساسا با وعده‏ ای که در برخی آیات کریمه رسیده است از قبیل: «و لسوف یعطیک ربک فترضی؛ و زود باشد که پروردگارت آنفدر به تو عطا کند که راضی شوی» (ضحی/ 5) و یا با این آیه: «لیغفر لک الله ما تقدم من ذنبک و ما تأخر؛ تا خدا گناه گذشته و اخیرت را برطرف سازد» (فتح/ 2) منافات دارد.

پاسخ:
پاسخ این است که مفاد آیه کریمه همانطور که از مضمون حدیث بالا نیز دانسته می‏ شود این است که نتیجه اعمال انسان و بالاخره سرنوشت انسان که‏ عاقبت به کجا می ‏انجامد برای هیچکس قطعی و روشن نیست. فقط خداوند است‏ که از عاقبت قطعی آگاه است و اگر دیگران آگاهی می‏ یابند تنها به وسیله‏ وحی الهی است. پس آیه ‏ای که نفی می‏کند اطلاع بر سرنوشت نهایی را، مربوط است به اینکه پیغمبر یا کس دیگر با اتکا و اطمینان به خود و عمل‏ خود پیش‏ بینی کند و اما آیاتی که نشان می ‏دهد پیغمبر اکرم از عاقبت امر خود و یا دیگران آگاه است به حکم وحی الهی است.

Sources

Keywords