لزوم افزایش قدرت مسلمین در برابر دشمنان

خداوند در قرآن کریم در آیه 60 از سوره انفال می فرماید: «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخیل ترهبون به عدو الله و عدوکم و آخرین من دونهم لا تعلمونهم الله یعلمهم؛ و تا می توانید در برابر آن ها نیرو و اسب های آماده بسیج کنید تا با آن، دشمن خدا و دشمن خودتان و دیگر دشمنان را که آن ها نمی شناسید و خدا می شناسد بترسانید.» (انفال/ 60)
خوب، راه ما چیست؟ آیا راه ما فقط این است که به عهد خود وفادار باشید، راستگو باشید، درست کردار باشید، خدا را عبادت کنید، بروید در مسجدها و پیوسته دعا بکنید؟ نه، راه ما فقط معنویات نیست، مادیات هم هست. راه اسلام راه جامع است. برای مقابله با دشمنان، تا آن حدی که برایتان ممکن است نیرو تهیه کنید. "ویل دورانت" می گوید: هیچ دینی به اندازه اسلام پیروان خود را به قوت و نیرومندی دعوت نکرده است. آیه می گوید در مقابل دشمن، تا آنجا که برایتان مقدور است نیرو تهیه کنید. دیگر نمی گوید چه چیزی تهیه بکنید. بعضی مفسرین مثل علامه طباطبایی از این آیه نکته خوبی استنباط کرده اند. می گویند: در آیات پیش، مخاطب فقط شخص پیامبر اکرم (ص) است. اما در این آیه، مخاطب، عموم مردم است.
آیات پیش چنین بود: «ان شر الدواب عند الله الذین کفروا فهم لا یؤمنون* الذین عاهدت منهم ثم ینقضون عهدهم فی کل مرة و هم لا یتقون؛ بی تردید، بدترین جنبندگان نزد خدا کسانی هستند که کافر شدند پس آن ها ایمان نمی آورند. همان کسانی که از آن ها ایمان گرفتی، ولی هر بار پیمان خود را می شکنند و هیچ پروا نمی کنند.» (انفال/ 55-56) «فاما تثقفنهم فی الحرب فشرد بهم من خلفهم لعلهم یذکرون* و اما تخافن من قوم خیانة فانبذ الیهم علی سواء ان الله لا یحب الخائنین؛ پس اگر در جنگ بر آنان دست یافتی با (تاختن بر) آن ها کسانی را که پشت سر آن ها هستند متفرق ساز، باشد که عبرت گیرند و هرگاه از قومی بیم خیانت داشتی، تو هم مثل خودشان پیمانشان را لغو کن، چرا که خداوند خائنان را دوست ندارد.» (انفال/ 57-58)
می فرماید که آنجا که تو بر آنها پیروز می شوی چنین کن. اما آنجا که تو به عنوان رئیس مسلمین خوف و بیم خیانت آنها را پیدا کردی، پیمانشان را الغاء کن؛ منتفی بودن آن را به آنها اعلام کن. همه جا مخاطب خود پیغمبر است. ولی اینجا که می رسد نمی گوید: «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه؛ ای پیغمبر! ای رئیس مسلمین! ای ولی امر مسلمین! هر مقدار نیرو که برای تو ممکن است آماده کن.» بلکه یک دفعه مخاطب، عموم مسلمین قرار می گیرند: ای مسلمین! عموما، هر چه نیرو برایتان ممکن است آماده کنید. چون این نیرو، نیرویی نیست که فقط رئیس مسلمین باید آماده کند. یک مقدار آن، مجهز شدن خود افراد است. افرادند که باید تعلیمات ببینند و خبرویت و آمادگی پیدا کنند.
با اینکه در اینجا هم وظیفه سنگین به عهده ولی امر مسلمین است، اما به واسطه کمال اهمیت، از اینکه مخاطب، ولی امر مسلمین باشد می گذرد و عموم را مخاطب قرار می دهد: «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه؛ هر چه می توانید نیرو تهیه کنید.»، «و من رباط الخیل». قرآن یک مثال ذکر می کند و از اسبان بسته که مظهر و دلیلی است بر مهیا بودن نیروها. چون در قدیم اسب نقش مهمی در جنگ داشت، یک سپاه وقتی می خواست آماده باشد، یکی از وسایل آمادگیش اسبان بسته آماده به کار بود که وقتی اعلام بسیج می شد فورا این اسب ها را سوار می شدند و می رفتند. «ترهبون به عدو الله و عدوکم» که به این وسیله، رعب و شخصیت شما در دل دشمنان خدا و دشمنان شما وجود داشته باشد، وقتی که نیروی شما را در نظر می گیرند دلشان بلرزد، و خلاصه روی شما حساب بکنند.
جمله ای است از یکی از فیلسوفان معاصر اروپا. می گوید پیمان ها بدون شمشیر، جز کلماتی بر روی کاغذها نیستند. سخنی بسیار اساسی است: تو به پیمان خودت وفادار باش اما اتکائت به وفای طرف نباشد. از ناحیه خودت وفادار باش ولی به وفای طرف هرگز متکی مباش. نیرویت مهیا باشد که اگر طرف خواست پیمان را نقض کند با نیرو با او رو به رو بشوی. گویی این فیلسوف حرف خودش را از این آیات قرآن کریم اقتباس کرده است.
قرآن بعد از اینکه آن همه توصیه می کند به امر انسانی وفای به عهد و پیمان، در واقع اینطور می گوید: خودتان وفادار باشید ولی اعتماد نکنید به انسانیت دیگران. نیرویتان را آماده داشته باشید که اگر آنها با نیرو با شما رو به رو شدند، شما نیز با نیرو با آنها رو به رو بشوید و به موجب آن، شخصیت خودتان را به دشمنان خدا و دشمنان خودتان ثابت کنید که وقتی فکر شما را می کنند، دلشان بلرزد.

Sources

Keywords