پدیده های جوی در قرآن کریم

یک سلسله حوادث بسیار مهم نه در زمین و نه به اصطلاح در آسمان به معنای اینکه در حدود مثلا ماه و خورشید و ستارگان رخ دهد؛ بلکه در این جوی که بر زمین احاطه کرده است، در این قشری از هوا که بر زمین احاطه کرده است رخ می دهد که اینها را می گویند کائنات جویه. همین تشکیل ابر در این فضا، حرکت بادها، ریزش باران، ریزش برف، ریزش تگرگ، طوفانها، انقلابها که گاهی تبدیل به یک نعمت و بلا می شود، ولی به هر حال اینها یک سلسله چیزهایی است که زندگی جاندارها و از آن جمله انسان بستگی به اینها دارد. آیا اگر باد نمی بود و هوا ساکن مطلق می بود مثل یک حوض آب صددرصد آرام که هیچ تکانی به آن وارد نشود، امکان زندگی برای بشر در هیچ نقطه ای بود؛ حتی در منطقه ای معتدله؟ خیلی واضح است: اگر ابر و باران نمی بود گیاهی نبود، حیوانی نبود و انسانی نبود.
بعضی مدعی هستند که در 105 آیه قرآن کریم از باد و ابر و باران و تگرگ و امثال اینها سخن رفته است. علم کائنات جوی هم مانند همه علوم دیگر تدریجا توسعه پیدا کرده است و مخصوصا بعد از اختراع و کشف وسائل جدید که در قدیم این وسائل نبود شناختن حوادثی که در جو رخ می دهد، برای علما خیلی آسان تر شده است. مثلا برای یک عالم هزار سال پیش مطالعه کردن ابرها کار بسیار مشکلی بود، گاهی چون می دیدند که بعضی از ابرها از کوهها هم پایین تر می آید، می رفتند بالای کوهها چه مسافرت پر زحمتی که از آنجا وضع ابرها را مشاهده کنند. ابوعلی سینا می گوید: من مکرر خودم در جاهایی قرار گرفته ام که ابر را دیده ام که پایین تر است از جایی که من قرار گرفته ام.
یا درباره این که ابر از چه تشکیل می شود او در یکی از نوشته های خودش می گوید: در یکی از مسافرتها این مطلب برای من روشن شد که ابر گاهی از خود هوا به وجود می آید. (چون در قدیم می گفتند ابر فقط و فقط بخار است.) او می گوید: من عقیده ام این شد که گاهی هم خود هوا تبدیل به ابر می شود نه بخار آب.
البته امروز هم این مطلب ثابت است که به طور کلی ابر عبارت است از خود هوای اشباع شده از بخار آب. حالا که این وسائل پیدا شده، هواپیمای جت سوار می شوند و خیلی از ابرها بالاتر می روند، همین جتهای معمولی که ما سوار می شویم و همین مسافرتهای معمولی را می رویم، خیلی از ابر بالاتر می رود که وقتی انسان نگاه می کند خیال می کند روی زمین برف زیادی آمده است؛ یا با پیدایش وسائل رادیویی، مخابراتی و غیره، کشفیات تازه ای در زمینه ابر و باد و باران شده است. قرآن تعبیراتی در باب باد و باران و ابر و تگرگ و غیره کرده است (که با توجه به کشفیات جدید، شگفت انگیز است) گرچه قرآن دنبال هدف خودش است. قرآن همیشه در هر چیزی توحید را جستجو می کند؛ می خواهد یک پلی میان انسان و خدا بزند، یک راه ارتباطی میان خدا و انسان برقرار کند. هدف قرآن همین است، ولی تعبیراتی که قرآن در این موضوعات کرده است، برای کسانی که با تحقیقات علمی مخصوصا عصر جدید آشنا هستند، خیلی اعجاب آمیز و بلکه اعجاز آمیز از کار در آمده است. کتابی هست به نام باد و باران در قرآن. این کتاب دارای دو بخش است: در یک بخش جریان حرکت بادها و تشکیل ابرها و ریزش باران و پیدایش تگرگ و اینجور چیزها را بر اساس آخرین نظریات علمی امروز بیان می کند و در بخش دوم آیات قرآن در این زمینه را یک یک ذکر می کند، و وقتی انسان مطالعه می کند به حقیقت دچار اعجاب و شگفتی می شود و به قول آن کتاب شخص احساس می کند که این تعبیرات به طور قطع از یک منبع آگاهی دیگری است که نه فقط پیغمبر به عنوان یک فرد بشر امکان نداشته به این مسائل آگاه باشد؛ اصلا بشر گذشته تا نیم قرن اخیر از این جور مسائل اطلاع نداشته است، و به هر حال تعبیرات قرآن تعبیرات خاصی است.

Sources

Keywords