نظر محمدتقی شریعتی درباره قوانین طبیعی و معجزه

آقای محمدتقی شریعتی خودمان در مقدمه تفسیر نوین به اختصار و در کتاب پیامبر اکرم (ص)، جلد دوم (مقاله وحی و نبوت) نسبتا به تفصیل در این باره بحث کرده اند. اقوال علما را راجع به ضروری نبودن مسائل علوم و قطعی نبودن قوانینی که علوم کشف می کند و نسبی بودن (آنها نقل می کنند) که اولا این قوانینی که بشر به نام قوانین علمی کشف می کند قوانینی نسبی است یعنی مادامی که قانون بهتر و کامل تری نیامده بشر عجالتا آن را قانون قبول می کند. اینها دائما تغییر می کند و تازه آن قانون واقعی و راست ثابت تغییر ناپذیرش هم یک امر ضروری نیست که خلافش محال باشد، بلکه بستگی دارد به مشیت الهی.

سنن الهی به نظر استاد محمدتقی شریعتی تنها مربوط به مسائل عدل خداوند است:
ایشان در آن مسئله ای که منکرین یعنی منکرین معجزه خارق العاده بودن معجزه مثل مرحوم سید احمد خان به آن تمسک کرده اند (یعنی) آیات قرآن راجع به سنن که قرآن می گوید که سنن لایتغیر الهی هست، می گویند که این مسئله سنن در قرآن اختصاص دارد به مسائلی که مربوط به عدل الهی است یعنی به مسائلی که مربوط به تکالیف بندگان است که خداوند به بندگان نیکوکار پاداش می دهد و بندگان بدکار را مجازات می کند. هر جا در قرآن مسئله سنت آمده است که سنت خدا تغییر نمی کند یعنی در این زمینه، یعنی سنت خدا هرگز عوض نمی شود که یک روزی به نیکوکاران کیفر بدهد یا کیفر بدکاران را ندهد.
پس در حدود افعال بشری و عکس العملی که خداوند در مقابل آن نشان می دهند، این است که سنت لایتغیر الهی، و قرآن در غیر این مورد سنت لایتغیر را نپذیرفته، و خیلی هم تعجب می کنند و می گویند عجیب است از افرادی که به این آیات تمسک می کنند و به خود قرآن مراجعه نمی کنند ببینند این آیات موردش کجاست و بعد می گویند سنن لایتغیر، سنن لایتخلف، قانون خلقت تغییر ناپذیر است. می گویند کی قرآن گفته قانون خلقت تغییرناپذیر است؟! گفته قانون پاداش و کیفر من تغییر ناپذیر است. این آیات را هم ایشان اینطور می گویند.

Sources

Keywords