نقد و بررسی نظر سوسیالیسم درباره نسبت میان ابزار تولید

کتاب "سوسیالیسم" در صفحه 13 عنوان می دارد که:
"سوسیالیسم علمی بدین سبب از سوسیالیزم تخیلی متمایز می‏ گردد که به جای‏ آن که از انسانها بخواهد سیستم موجود بیدادگر را طرد نمایند و سیستم‏ بهتری را بپذیرند، نشان می‏ دهد که تغییر شکل جامعه نتیجه تضاد میان تکامل‏ نیروهای تولیدی و شکل قانونی استفاده از آنهاست. سوسیالیزم علمی به‏ تأثیر این مسئله در مبارزه طبقاتی توجه دارد، و به علاوه نشان می ‏دهد که‏ این تغییر شکل، شرط اساسی هر پیشرفتی است در آینده، و طبقه‏ای که از سیستم موجود رنج می‏ برد، تنها نیروی اجتماعی است که شایستگی تحقق بخشیدن‏ به این تغییر شکل را دارد".
سوسیالیزم مارکس که نام آن را سوسیالیزم علمی گذاشته ‏اند، اعتراف‏ دارد که انسانها عامل ایجاد سوسیالیزم هستند، یعنی عامل انسانی را ندیده‏ نمی‏ گیرد، اما به واسطه طرز تفکر مادی خود درباره انسان که انگیزه انسان‏ را همواره منافع مادی می ‏داند (به عبارت دیگر، محرک تاریخ را تکامل ابزار تولید و منافع طبقاتی‏ می‏ داند و شکل حرکت را مبارزات طبقاتی ناشی از تضاد می ‏داند، و نتیجه را تکامل می‏ داند) مبارزه انسان را همیشه مبارزه طبقاتی‏ می ‏داند.
به نقل "شاله" در جزوه "سرمایه ‏داری و سوسیالیزم" ص 45، مارکس می‏ گوید: "مبارزه طبقاتی مهم ترین و اساسی‏ ترین حوادث تاریخ است".
علی هذا اول باید زمینه مبارزه طبقاتی به وجود بیاید. این زمینه را تکامل ابزار تولید ایجاد می‏ کند. تکامل ابزار تولید سبب می‏ شود که منافع‏ به طبقه خاصی اختصاص پیدا کند، طبقات محروم علیه آنها به مبارزه برمی‏ خیزند.
ولی از نظر ما آنچه انسان را برمی ‏انگیزد، تنها منافع مادی نیست، منافع مادی یکی از علل جنبش انسانهاست. به عقیده ما انسانهای عالی، انگیزه‏ شان امور مادی نیست. پس تضاد اجتماعی و تکامل اسباب تولید که‏ سبب این تضاد می‏ شود یکی از اسباب انقلاب هاست، بلکه احیانا می ‏توان بشر را علیه طغیان خودش برانگیخت و واداشت. علی هذا سوسیالیزم مارکس صددرصد با واقعیت تطبیق نمی‏کند، پس نمی ‏توان آن را سوسیالیزم علمی خواند.

Sources

Keywords