نحوه صحیح کاربرد قرآن از نظر روایات

مؤمنین و مسلمین به هر درجه که به قرآن عمل کنند و حقا به آن نزدیک شوند، به همان درجه قرآن در روح آنان رسوخ میکند، و به همان درجه وجودشان از قرآن بهره مند میگردد؛ و به هر مقدار قرآن را برای منویات دنیوی و وصول به جاه و مقام و ریاست باطل و خودنمائی و مردم داری بیاموزند، از حقیقت قرآن بر کنار و موجب طرد و لعن قرآن قرار میگیرند. دین مقدس اسلام دین سمعه و خودنمائی و ظاهرسازی و ظاهرفریبی نیست؛ و بنابراین یگانه معجزۀ باقیه رسول الله و کتاب هدایت بشر که قرآن است، اگر کسی بخواهد از آن سوء استفاده کند و آن را وسیله برای وصول به باطل قرار دهد، قرآن از نفس او مهجور گردیده و در قیامت شهادت بر علیه او میدهد.
در کافی محمدبن یعقوب کلینی با سند متصل خود روایت میکند از یعقوب أحمر که گفت: من به حضرت صادق (ع) گفتم: فدایت شوم! هموم و غصه ها و اشیاء دیگری بر من وارد شده است بطوریکه چیزی از مستحبات و کارهای خیر را برای من باقی نگذاشته است، مگر آنکه گروهی از آن کارهای خیر از من پریدند و سلب شدند تا به جائی که مقداری از قرائت قرآن از من سلب شده است.
گوید: چون حضرت از من نام قرآن را شنیدند به هراس و فزع افتادند و گفتند: بعضی از مردم سوره ای از قرآن را از روی بی اعتنائی دستخوش نسیان و فراموشی قرار میدهند، و آن سوره در روز قیامت به نزد آن مرد می آید تا آنجا که از درجه ای از درجات بر او اشراف می یابد و میگوید: «السلام علیک»، آن مرد در پاسخ میگوید: «و علیک السلام»، تو کیستی ؟! آن سوره میگوید: من فلان سوره هستم، تو مرا ضایع کردی و ترک نمودی! و اگر هر آینه به من تمسک می نمودی، به این درجه مقام تو ترفیع یافته بود. سپس حضرت با انگشت خود اشاره کردند و فرمودند: بر شما باد به قرآن که آنرا بیاموزید! چون بعضی از مردم قرآن را می آموزند تا آنکه گفته شود: فلان کس خوانندۀ خوبی است؛ و بعضی به جهت صدا قرآن را می آموزند تا آنکه گفته شود: فلانکس صدایش خوب است، و در آن خیری نیست، و بعضی قرآن را می آموزند تا آنکه به مفاد آن در شب و روز عمل کنند و قرآن را بپا دارند، و در صدد آن نیستند که کسی از تعلم او اطلاع پیدا کند یا نکند.

اصحاب حقیقی قرآن از نظر امام باقر (ع):
و نیز در کافی با سند خود از امام باقر (ع) روایت کرده است که آن حضرت فرمودند: قراء قرآن سه دسته هستند. مردی که قرآن را میخواند و آنرا برای خود سرمایه تجارت قرار میدهد و بواسطه آن از پادشاهان و حکام به منافع مادی میرسد و بر مردم سیطره و تفوق پیدا میکند. و مردی که قرآن را میخواند و حروف و کلمات و قواعد ادبی و تجویدی را یاد میگیرد، ولیکن حدود و معانی و مبانی حقیقی آنرا ضایع می نماید؛ و خداوند این دو دسته را در بین قاریان قرآن زیاد نگرداند. و مردی که قرآن را میخواند و دوای قرآن را بر روی درد قلبش می نهد، و با قرآن شب ها بیدار و زنده دار است و روزها روزه، و با قرآن به سجودهای خود مشغول است، و به قرآن پهلو از رختخواب تهی میکند و به عبادت اشتغال میورزد. به برکت این چنین قاریان قرآن خداوند عزیز جبار، بلا را از مردم میگرداند، و بواسطه آنان خداوند دورۀ حکومت را از دشمنان گرفته و به آنها محول می نماید، و به جهت آنان خداوند عزوجل باران رحمت خود را از آسمان فرو میفرستد. و سوگند به خدا که این چنین قاریان قرآن از کبریت احمر نادرتر و کمیاب ترند. (اصول کافی، ج 2 ص627 و وسائل الشیعه، ج 1 ص 369)
باید دانست که تا سر انسان نسبت به قرآن پاک نشود، یعنی تا انسان قرآن را فقط برای عمل نیاموزد و برای تحقق بخشیدن معانی آن در وجودش دست بدان نزند، انسان از حقیقت قرآن بهره ای ندارد. و چه بسا افرادی دیده میشوند که به قرآن و علوم قرآنی واردند. و در تفاسیر مطالعه دارند، ولی قلبشان سیاه است؛ علت آنست که قرآن را وسیله وصول به دنیا از جاه و مقام و منال و عزت قرار داده اند، روح قرآن از چنین افرادی بیزار است. در مکتب تشیع چنین قاریانی به ندرت یافت میشوند، چون اصول تعلیمات شیعه علماء و قاریان را بر اساس تبعیت از حق پرورش میدهد و نسبت به ابواب ظلمه و حکام جائر تردد ندارند و برای ریاست باطله عمر خود را صرف نمی کنند.

Sources

Keywords