تعریف رسول اکرم از عقل

علامه مجلسی رضوان الله علیه از کتاب «غوالی اللئالی» ابن ابی جمهور احسائی روایت کرده است که رسول خدا (ص) فرموده است: «أول ما خلق الله نوری؛ اولین چیزی را که خداوند آفریده است نور من است.» و در حدیث دیگر فرموده است: «أول ما خلق الله العقل؛ اولین چیزی را که خداوند آفریده است عقل است.» (بحارالانوار)
و نیز مجلسی از «علل الشرایع» با اسناد علوی خود از امیرالمؤمنین (ع) روایت کرده است که: «از رسول خدا (ص) سؤال شد که خداوند حقیقت عقل را از چه چیز آفریده است؟ حضرت فرمود: حقیقت او را فرشته ای آفریده که آن فرشته به مقدار سرهای انسان های مخلوق سر دارد؛ تمام افراد انسان ها چه آنهایی که خلق شده اند و چه آنهایی که خلق خواهند شد تا روز قیامت و خداوند برای هر سر این فرشته صورتی آفرید و از برای هر آدمی نیز یک سر از سرهای عقل آفرید و اسم این آدمی را بر صورت سر آن فرشته نوشت و به روی هر صورتی از صورت های سرهای فرشته پرده ای افکنده شده و آن پرده هیچ گاه برداشته نمی شود تا وقتی که این مولودی که نامش بر آن صورت نوشته شده است متولد گردد و اگر مرد است به حد بلوغ مردان و اگر زن است به حد بلوغ زنان برسد. چون به این حد رسید آن پرده از چهره سر فرشته برداشته می شود و بلافاصله این شخص تازه بالغ در دلش نوری افکنده می گردد که بدان، فریضه و سنت را می شناسد و خوب و بد را می فهمد و مثال عقل در دل انسان مثال چراغ در وسط اطاق است.»
و حقیر می گوید: این حدیث مبارک در دلالتش بر «مثل افلاطونیه» هیچ جای تردید نیست و کأنه می خواهد اصلا دعوای «مثل افلاطونیه» را تشریح و به اذهان تقریب نماید.

Sources

Keywords