آب فرات از نظر روایات

خداوند می فرماید: «وجعلنا فیها رواسی شامخات و اسقیناکم ماء فراتا؛ و در آن کوههای استوار و بلندی قرار دادیم، و آبی گوارا به شما نوشاندیم.» (المرسلات/ 27) از جمله صفات آب در قرآن کلمه فرات است. این واژه در لغت عرب به معنای عذب و شیرینی است. راغب اصفهانی می گوید: «الفرات الماء العذب». در این آیه ابتدا به کوههای بلند و سربرافراشته اشاره می شود و در پی آن سیراب نمودن انسان ها با آب خوش و شیرین بیان می شود و این از الطاف بزرگ الهی است که آب باران، چشمه ها، نهرها و قنوات را که از جمله منابع آب شرب می باشند را شیرین و فرات قرار داده است، برخلاف آب های اقیانوس ها و دریاها که به تعبیر قرآن «ملح اجاج» است، یعنی شور و نمکین. در آداب ولادت فرزند در اسلام مستحب است که کام نوزاد را با آب فرات سیراب نمایند که می تواند به معنای نهر فرات یا همین معنایی که بیان شد، (یعنی آب شیرین) باشد. در روایات زیادی وارد است که «کام نوزادان خود را با آب فرات بردارید.»
فرات نهر بسیار معروفی در مغرب کشور عراق است. سرچشمه فرات نزدیک رود ارس در سرزمین ارمنستان است، در نزدیکی خلیج فارس به رودخانه دجله می پیوندد و از آن پس «شط العرب» نامیده می شود. طول فرات حدود 2900 کیلومتر است. آب فرات در جهان اسلام از اهمیت خاصی برخوردار است و روایات فراوانی در فضیلت و خواص آن به ما رسیده است از جمله:
1- امام باقر (ع) از مردی از اهل کوفه سؤال کرد که: «آیا در فرات غسل می کنی؟» آن مرد گفت: «نه.» امام فرمود: «پس از خیر محرومی.»
2- امیرالمؤمنین (ع) فرمود: «فرات سرور آب‌های دنیا و آخرت است و آب دو ناودان از ناودان‌های بهشت در آن جاری است.»
3- امام سجاد (ع) فرمود: «هر شب فرشته ای از آسمان پایین می‌آید و سه مثقال مشک از مشک‌های بهشتی در فرات می‌ریزد. هیچ نهری در شرق و غرب عالم نیست که از فرات پر برکت‌تر باشد.»
4- امام صادق (ع) فرمود: «اگر مردم می‌دانستند که فرات چه برکتی دارد، در کنارش خیمه می‌زدند. اگر گناهکاران آن را نمی‌آلودند، آب فرات شفابخش هر بیماری بود. من گمان نمی کنم کودکی را به آب فرات کام بردارند، مگر اینکه ما اهل بیت را دوست بدارد. اگر بین من و فرات فاصله زیادی نبود، از آن برای شفا آب برمی‌داشتم.»
در روایات متعددی هم فرات جزو مهریه حضرت زهرا (س) ذکر شده است. شعر معروف «آب مهریه زهرا و تو لب تشنه دهی جان!» یک واقعیت تاریخی است و عمق ظلم یزید و یزیدیان را بهتر می رساند که حضرت امام حسین (ع) و یاران و فرزندانش را از این آب منع کردند.

Sources

Keywords