شرور از نظر عدل و حکمت الهی

اشکال مشترک در مورد "عدل" و "حکمت" پروردگار، وجود بدبختی ها و تیره روزی ها و به عبارت جامع تر "مسئله شرور" است. "مسئله شرور" را می توان تحت عنوان "ظلم" ایراد بر عدل الهی به شمار آورد و می توان تحت عنوان "پدیده های بی هدف" نقضی بر حکمت بالغه پروردگار تلقی کرد و از این رو است که یکی از موجبات گرایش به مادیگری نیز محسوب می گردد. مثلا وقتی تجهیزات "دفاعی" و "حفاظتی" موجودات زنده را در برابر خطرها، شاهدی بر نظم و حکمت الهی می گیریم فورا این سؤال مطرح می شود که اساسا چرا باید خطر وجود داشته باشد تا نیازی به سیستم های دفاعی و حفاظتی باشد؟ چرا میکروب های آسیب رسان وجود دارند تا لازم شود به وسیله گلبول های سفید با آن ها مبارزه شود؟ چرا درنده تیز دندان آفریده می شود تا احتیاجی به پای دونده و یا به شاخ و دیگر وسایل دفاع باشد؟ در جهان حیوانات از طرفی ترس و حس گریز از خطر در حیوانات ضعیف و شکار شدنی وجود دارد و از طرف دیگر سبعیت و درنده خوئی در حیوانات نیرومند و شکار کننده قرار داده شده است. برای بشر این پرسش مطرح می شود که چرا عامل هجوم و تجاوز وجود دارد تا لازم شود تجهیزات دفاعی از روی شعور و حساب به وجود آید؟
این پرسش ها و اشکالات که حل آنها نیازمند به تجزیه و تحلیل های دقیق و عمیقی است، مانند یک گرداب مهیب، گروه هایی را در خود فرو برده است. به راستی در اینجا باید گفت:
در این ورطه کشتی فرو شد هزار *** که نامد از او تخته ای در کنار
فلسفه های ثنوی مادی، و فلسفه های بدبینانه، غالبا در این گرداب مهیب شکل گرفته اند.

Sources

Keywords